HER2 Tümör Belirteci Testi Nedir?

İçindekiler

Tanım

Tümör belirteci testleri, çoğunlukla kanser hücreleri veya kansere yanıt olarak normal hücreler tarafından üretilen tümör belirteci adı verilen maddeleri arar. Test sonuçlarına bakılarak, bir kanserin büyüme hızına ve muhtemelen hangi tedavilerin işe yarayabileceği ile ilgili önemli bilgiler alınabilir.

HER2, bir tümör belirtecidir ve “insan epidermal büyüme faktörü reseptörü 2” olarak adlandırılır. Aynı zamanda HER2/neu adıyla da bilinir ve normal hücre büyümesinde görev alan bir proteindir. Meme kanseri, mide kanseri ve yemek borusu kanseri gibi belirli kanser türleri daha fazla HER2 üretir.

Yüksek miktarda HER2 proteini içeren kanser türleri genellikle hızlı bir şekilde büyür ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir. HER2 hedefli tedavi olarak adlandırılan belirli ilaçlar, HER2 proteinlerini yavaşlatabilir veya engelleyebilir ve bu da kanserleri kontrol etmede yardımcı olabilir. Fakat bu ilaçlar, fazla miktarda HER2 proteini içermeyen kanserlerde etkili olmaz. Bu sebeple, HER2 tümör belirteci testi, hedefli tedavinin yardımcı olup olmayacağını belirlemek için gereklidir.

HER2 tümör belirteci testi genellikle kanser hücrelerinin yüzeyindeki HER2 proteininin miktarını veya kanser hücrelerinin içindeki HER2 geninin kaç kopyası olduğunu ölçmek için genellikle bir tümör dokusu örneği kullanır.

Genler, hücrelerdeki DNA’nın bir parçasıdır ve ebeveynlerden miras alınan genetik bilgiyi taşır. HER2 genleri, HER2 proteini üretmek için talimatları içerir. Normal şartlarda, her hücrede ikişer tane HER2 geni bulunur, her biri bir ebeveynden gelir. Fakat bazı kanserler, HER2 geninin fazladan kopyalarına sahiptir, bu da kanser hücrelerinde fazla miktarda HER2 proteini oluşmasına sebebiyet verir.

Bir HER2 tümör belirteci testi, belirli kanserlerin aşağıdaki özelliklere sahip olup olmadığını incelemektedir:

HER2 pozitif, yani kanser hücrelerinin yüksek düzeyde HER2 proteini veya HER2 genleri içerdiğini gösterir. Bu kanserler, HER2 hedefli tedaviye olası bir yanıt verebilirler.

HER2 negatif, yani kanser hücrelerinin az miktarda veya hiç HER2 proteini veya normal seviyede HER2 geni içerdiği anlamına gelir. Bu tür kanserler, HER2 pozitif kanserlere göre daha yavaş büyüyebilir. Ayrıca tedavi sonrası tekrarlama veya vücudun diğer bölgelerine yayılma olasılıkları daha düşüktür. Bu tür kanserler için HER2 hedefli tedavi işe yaramayacaktır, fakat diğer tedavi seçenekleri yardımcı olabilir.

HER2 proteinleri ve HER2 genlerini kontrol etmek için farklı HER2 tümör belirteci testleri bulunmaktadır. Genellikle daha hızlı ve daha az maliyetli oldukları için önce bir protein testi yapılır. HER2 ölçümü için kan testleri genellikle tavsiye edilmez. Çünkü kan testi sonuçlarının kanser tedavisini nasıl planlayabileceği net değildir.

Diğer İsimler: insan epidermal büyüme faktörü reseptörü 2, ERBB2 amplifikasyonu, HER2 aşırı üretimi, HER2/neu testleri

HER2 Tümör Belirteç Testleri Ne İçin Kullanılır?

HER2 tümör belirteci testleri, belirli kanserlerin HER2 pozitif veya negatif olup olmadığını öğrenmek için genellikle kullanılır. Bu da, kanserin ne kadar hızlı büyüyebileceğini ve HER2 proteinlerini hedeflemek için ilaçların yardımcı olup olabileceğini gösterir.

HER2 tümör belirteci testleri, başlıca şu organlarda başlayan kanserler için kullanılır:

HER2 Tümör Belirteç Testine Neden İhtiyaç Var?

Aşağıdaki durumlarda kanser tedavi kararlarını yönlendirmeye yardımcı olması için HER2 tümör belirteci testine ihtiyaç olabilir:

Meme kanseri
- Yeni teşhis konmuş ve normal meme dokusu etrafında büyüyen, yani “invaziv” kanser adı verilen, meme kanseri varsa test edilmelidir.
- Meme dışına yayılmış ve vücudun diğer bölgelerinde büyüyen, yani metastatik kanser adı verilen, bir kanser varsa, meme tümörü test edilmiş olsa bile, vücuttaki kanser büyümesinin HER2 pozitif olup olmadığını anlayabilmek için dışarıya yayılan kanser de test edilmelidir.
- Tedavi sonrasında vücutta kansere saptanamadığı süre sonrasında kanser geri gelmiş ise bu, nükseden kanser olarak adlandırılır. İlk tümör zaten test edilmiş olsa bile, yeni tümörün HER2 pozitif olup olmadığını görmek için test edilmelidir. Çünkü kanser hücreleri zamanla değişebilir.
Mide veya yemek borusu kanseri
- Ameliyatla çıkarılamaz.
- Tedaviden sonra tekrarlayabilir.
Pankreas, mesane, yumurtalıklar veya HER2’yi hedefleyen ilaçlarla tedavi edilebilecek belirli diğer kanserlerin HER2 seviyeleri yüksek olabilir.

Bir HER2 Tümör Belirteci Testi Sırasında Neler Olur?

Çoğu HER2 testi, tümör dokusunun bir örneği kullanılır ve bu doku biyopsi adı verilen bir işlem sırasında alınır. Biyopsi yapmak için birçok farklı yöntem vardır. Hangi tür biyopsi yapılacağı, tümörün nerede olduğuna bağlıdır. Genellikle, bir biyopsi aşağıdaki yöntemlerden biri kullanılarak yapılabilir:

Cilde yerleştirilen içi boş bir iğne, ultrason gibi görüntüleme testleri iğneye yön vermek için kullanılabilir:
- İnce iğne aspirasyon biyopsisinde, hücre veya sıvı örneği alabilmek için çok ince bir iğne kullanır.
- Çekirdek iğne biyopsisinde ise bir örnek alabilmek için daha büyük bir iğne kullanır.
Ameliyat ile bir cerrah, tüm tümörü (eksizyonel biyopsi) veya tümörün bir örneğini (insizyonel biyopsi) çıkarabilir.
Endoskopi ile, vücudun içine bakmak için bir endoskop kullanır. Bir doku örneği almak için bir endoskopla birlikte özel aletler kullanılabilir. Endoskopi, mide veya yemek borusundaki bir tümörün biyopsisi için kullanılabilir.

Test İçin Herhangi Bir Hazırlık Yapılmalı Mı?

Test hazırlıkları doku örneğinin alınma şekline bağlıdır. Test için nasıl bir hazırlık yapılması gerektiği sağlık uzmanına sorulmalıdır.

Eğer işlem sırasında rahatlamak veya uyumak için ilaç alındıysa, muhtemelen ameliyat öncesinde birkaç saat boyunca bir şey yiyip içilmemelidir. Ayrıca, işlem sonrası muhtemelen uykulu olunacağından kaynaklı refakatçi ile gelinmelidir.

Testin Herhangi Bir riski Var Mı?

Riskler, doku örneğinin alınma şekline bağlıdır. Genellikle, bir biyopsi yapılıyorsa, doku alınan bölgede hafif morarma veya kanama olabilir.

Sonuçlar Ne Anlama Geliyor?

HER2 tümör belirteci testlerinin sonuçları, yapılan test türüne bağlı olarak farklı şekillerde raporlanır. Ana HER2 tümör belirteci testleri şunlardır:

IHC (immünohistokimya boyama testi), kanser hücrelerindeki HER2 proteininin miktarını ölçmek için kullanılır.
FISH (floresan in situ hibridizasyon testi), kanser hücrelerinde HER2 genlerinin fazla kopyasını kontrol etmek için kullanılır.

Meme, mide veya yemek borusu kanserleri için IHC test sonuçları, HER2 proteininin miktarını bir skor olarak gösterir:

0 veya 1+ şu anlama gelir: Kanser hücrelerinde HER2 proteini fazla değil. Kanser HER2 negatif ve HER2’ye yönelik tedaviye yanıt vermeyecektir. Sağlık uzmanı diğer tedavi alternatiflerini düşünecektir.
2+ şu anlama gelir: HER2 proteininin miktarı sınırda. Bu “şüpheli” olarak raporlanabilir. Bu, test sonucunun net olmadığını gösterir. Farklı bir türde HER2 tümör belirteci testi yaptırılması gerekebilir. Test aynı doku örneğinin üzerinde yapılabilir veya yeni bir örnek alınabilir.
3+ şu anlama gelir: Kanser hücrelerinde HER2 proteini fazla. Kanser HER2 pozitif ve muhtemelen HER2’ye yönelik tedaviye yanıt verecektir.

Meme, mide veya yemek borusu kanseri için FISH sonuçları şu şekilde raporlanır:

HER2 negatif, yani kanser hücrelerin fazla miktarda HER2 geni bulunmuyor demektir. HER2’ye yönelik tedavi kansere yardımcı olmayacaktır, bu sebeple sağlık uzmanı diğer tedavi alternatifleri düşünecektir.
HER2 pozitif, yani kanser hücrelerinde fazla miktarda HER2 geni bulunuyor demektir. HER2’ye yönelik tedavinin kansere yardımcı olma olasılığı yüksektir.

Kaynak: https://medlineplus.gov/lab-tests/her2-tumor-marker-test/

Görsel Kaynak: https://tr.pinterest.com/pin/416160821817593401/

Editör: Yasemin CANKAT