Mide ve Yemek Borusu Kanseri Nedir?

Tanım

Mide Kanseri’nde, midedeki hücreler normal olmayan bir şekilde büyür ve bölünür. Birçoğu midenin mukozasında başlar fakat tümörler, midenin diğer kısımlarında da gelişebilir. Bu kanser türüne Mide Adenokarsinomu adı verilir yani Mide Kanseri.

Mide Kanseri erken tespit edilmezse, mide yakınındaki lenf nodlarına veya karaciğer veya akciğer gibi diğer organlara yayılabilir. Karın duvarına yani peritona da tümör yayılabilir. Nadir de olsa peritondan pankreas ve bağırsak gibi yakın yerlere doğru büyüyebilir.

Yemek Borusu Kanseri’nde, yemek borusunun en iç katmanında yani mukozadaki hücreler normal olmayan bir şekilde büyür. Tümör, yemek borusu boyunca herhangi bir yerde gelişebilir. İki ana tür vardır:

Özofagus Adenokarsinomu Nedir?

Bu tür genelde, gastroözofageal bileşke yakınında başlar ve Barrett’s Özofagus ile bağlantısı vardır. Adenokanserler, Avustralya’da Özafagus Kanseri’nin en yaygın türüdür.

Özofagus Skuamöz Hücreli Karsinom

Bu kanser, Skuamöz Hücreler adı verilen mukozanın yassı hücrelerinde gelişir. Genellikle yemek borusunun orta ve üst kısmında başlar.

Avustralya’da Özofagus Adenokarsinomu, Özafagus Skuamöz Hücreli Karsinomdan daha yaygındır. Özafagus Kanseri, erken tespit edilmezse yakındaki lenf nodlarına veya vücutta başka bölgelere, çoğunlukla karaciğer ve akciğere yayılabilir. Ayrıca özofagus duvarından ve yakındaki yerlere doğru gelişebilir.

Yemek Borusu ve Mide Anatomisi Nasıldır?

Yemek borusu ve mide, Sindirim Sistemi’nin bir parçası olan Üst Gastrointestinal Sistemin bir parçasıdır. Sindirim Sistemi, vücudun yiyecekleri parçalamasına ve enerjiye dönüştürmesine yardımcı olur.

Yemek borusu, uzun ve kaslı bir tüptür. Mise ise içi boş ve kaslı bir organdır. Midenin üst tarafı yemek borusunun ucuna, diğer tarafı ise ince bağırsağın başına bağlanır.

Yemek Borusunun İşlevi Nedir?

Yiyecekleri, sıvıları ve tükürüğü ağızdan mideye taşır. Yemek borusunun alt kısmında bir sfinkter vardır. Bu, yiyeceklerin ve asidin mideden yemek borusuna geri taşınmasını durdurur.

Yemek borusunda dört doku tabakası vardır:

• Mukoza: En içteki nemli kısımdır. Yassı hücrelerden oluşur.
• Submukoza: Mukozayı destekleyen yapı. Submukozadaki bezler, mukozayı oluşturur ve yemeklerin yemek borusundan geçmesini kolaylaştırır.
• Kas Tabakası: Muskularis Propria adı verilir. Bu kısım, kasılarak yemeklerin yemek borusundan mideye itilmesine yardımcı olur.
• Dış Katman: Adventisya adı verilir. Yemek borusunu destekleyen bağ dokudur.

Midenin İşlevi Nedir?

Mide, yiyecekleri depolar ve parçalar. Mide sıvısı ve kasılmalar yiyecekleri yoğun bir sıvıya dönüştürür ve yiyecekler daha sonra ince bağırsağa geçer.

İnce bağırsakta parçalanmış gıdalardaki besinler, kan dolaşımı tarafından emilir. Oluşan atık, kalın bağırsağa taşınır. Burada sıvılar vücuda emilir ve kalan madde, katı atığa dönüştürülür (dışkı).

Midede dört doku tabakası vardır:

• Mukoza: En içteki nemli kısımdır. Glandüler hücrelerden oluşur ve mide astarını korumak için gıda ve mukusun parçalanmasına yardımcı olacak sıvılar üretir.
• Submukoza: Mukozayı destekler. Mideye, kan ve besin sağlar.
• Kas Tabakası: Muskularis Eksterna olarak bilinir. Bu tabaka, yiyecekleri parçalar ve ince bağırsağa itmek için kasılır.
• Dış Katman: Seroza olarak bilinen bu katman, mideyi çevreleyen pürüzsüz bir zardır.

Mide ve Özofagus Kanserleri Ne Kadar Yaygındır?

Avustralya’da her yıl yaklaşık 2400 kişiye, Mide Kanseri teşhisi konuyor. Erkek bireylere, kadın bireylerden iki kat fazla kanser teşhisi konuluyor. 60 yaş üstü kişilerde daha sık görülmekle birlikte her yaşta ortaya çıkabilir.

Özofagus Kanseri ise nadir görülür. Avustralya’da her yıl yaklaşık 1650 kişiye, Özofagus Kanseri teşhisi konuyor. Erkek bireylerin bu kansere yakalanma olasılığı, kadın bireylerden çok daha fazladır.

Bazı kanserler, Mide-özofageal bileşkede başlar. Gastroözofagus Kanseri’nin türüne bağlı olarak Mide veya Özofagus Kanserine benzer şekilde tedavi edilebilir.

Daha az yaygın olan bazı kanser türleri, mide ve yemek borusunda başlayabilir. Bunlara küçük hücreli karsinomlar, lenfomalar, nöroendokrin tümörler ve gastrointestinal stromal tümörler dahildir.

Semptomlar Nelerdir?

Bu kanserler, erken evrelerde belirti göstermeyebilir. Yaygın belirtiler başka bir şeyden de kaynaklanıyor olabilir ama mutlaka kanser olduğunuz anlamına gelmez. Endişeleriniz varsa doktorla konuşmalısınız.

Mide Kanseri’nin yaygın semptomları:

• Açıklanamayan kilo kaybı veya iştahsızlık,
• Yutmada güçlük,
• Hazımsızlık: Mesela karında ağrı veya yanma hissi, sık geğirme veya mide asidinin yemek borusuna geri gelmesi.
• Belirgin bir neden olmaksızın kalıcı mide bulantısı ve/veya kusma,
• Karın (mide) ağrısı,
• Az miktarda yemek yedikten sonra bile tokluk hissi,
• Karın şişmesi veya şişkinlik hissi,
• Düşük kırmızı kan hücrelerine (Anemi) bağlı olabilen açıklanamayan yorgunluk,
• Kanlı kusma,
• Siyah veya kanlı dışkı.

Özofagus Kanseri’nin yaygın belirtileri:

• Yutmada güçlük,
• Yeni mide ekşimesi veya reflü,
• Geçmeyen reflü,
• Yiyecek veya sıvıların boğaza kaçması veya yutulduğunda boğulma nöbetleri,
• Yutulduğunda ağrı,
• Açıklanamayan kilo kaybı veya iştahsızlık,
• Özellikle yemek yerken üst karın bölgesinde rahatsızlık hissetmek,
• Açıklanamayan yorgunluk,
• Kanlı kusma,
• Siyah veya kanlı dışkı.

Risk Faktörleri Nelerdir?

Bu kanserlerin nedenleri kesin olarak bilinmemektedir fakat araştırmalar, bazı faktörlerin riski artırabileceği bulunmuştur. Bu risk etkenlerinden bir veya daha fazlasına sahip olmak kansere yakalanacağınızı göstermez.

Mide Kanseri Risk Faktörleri Nelerdir?

• İleri yaş (60 yaşından büyük olmak),
• Helicobacter pylori (H. pylori) bakterisi ile enfeksiyon,
• Subtotal Gastrektomi ile kanserli olmayan durumların tedavisi,
• Sigara içmek,
• Pernisiyöz Anemiye bağlı düşük kırmızı kan hücresi seviyeleri,
• Ailede Mide Kanseri öyküsü,
• Ailesel Adenomatöz Polipoz (FAP), Lynch Sendromu, Kalıtsal Yaygın Mide Kanseri (HDGC), Mide Adenokarsinomu ve Mide Proksimal Polipozisi (GAPPS) gibi kalıtsal bir genetik duruma sahip olmak,
• Kronik Gastrit,
• Fazla kilolu veya obez olmak,
• Alkol içmek,
• Tuzlanarak korunmuş yiyecekleri yemek.

Özofagus Kanseri Risk Faktörleri Nelerdir?

Adenokarsinom risk etkenleri:

• Aşırı kilolu veya obez olmak,
• Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GORD) ve Barrett’s Özofagusu,
• Sigara içmek,
• İleri yaş (60 yaşından büyük olmak),
• Peutz-Jeghers Sendromu (PJS) veya Cowden Sendromu gibi kalıtsal bir genetik duruma sahip olmak.

Skuamöz Hücreli Karsinom risk etkenleri:

• Alkol içmek,
• Sigara içmek,
• İleri yaş (60 yaşından büyük olmak),
• Asit gibi sıcak veya aşındırıcı sıvıların yemek borusuna zarar vermesi.

GORD ve Barrett Özofagus

Mide asidinin yemek borusuna çıkması reflüdür. Reflüsü olan bazı hastalara, Gastroözofageal Reflü Hastalığı (GORD) teşhisi konur.

Zaman geçtikçe, mide asidi yemek borusuna zarar verebilir ve iltihaplanmaya veya ülserlere yol açabilir. Bu durum, yemek borusu hücrelerinin ince bağırsaktaki hücreler gibi görünmesine yol açar. Bu duruma, Barrett Özofagusu denir ve Özofagus Adenokarsinomuna neden olabilir.

Barrett Özofagusunuz varsa doktorunuz kansere dönüşebilecek hücrelerin erken semptomlarını kontrol etmek için düzenli Endoskopi yaptırmanızı önerebilir. Barrett Özofagusu olan çoğu insan, Yemek Borusu Kanseri geliştirmeyecektir.

Sağlık Profesyonelleri Kimlerdir?

Doktorunuz, semptomlarınız değerlendirecek ve genel sağlığınızı kontrol etmek adına ilk testleri düşünecektir. Endoskopi ve diğer testler için genellikle Gastroenterologa yönlendirilirsiniz.

Size Mide veya Yemek Borusu Kanseri teşhisi konulursa, doktorunuz tedavi seçeneklerini düşünecektir. Tedavi seçenekleri genelde, Çok Disiplinli Ekip Toplantısı adı verilen toplantısında başka Sağlık Uzmanları ile konuşulacaktır.

Tedavi sırasında ve sonrasında başka sağlık çalışanlarının yanında bir Radyasyon Onkoloğu, Konuşma Terapisti ve Sosyal Hizmet Uzmanı da olacaktır.

Sorabileceğiniz Sorular Nelerdir?

Doktorunuza, sorular sormak bilinçli bir seçim yapmanızı sağlar.

Teşhis:

• Ne tür bir kanserim var?
• Kanser yayıldı mı? Eğer öyleyse, nereye yayıldı? Ne kadar hızlı büyüyor?
• Bu kanser için en son testler ve tedaviler, bu hastanede var mı?
• Çok disiplinli bir ekip, bakımıma dahil olacak mı?
• Bu kanser türü için, klinik kılavuzlar var mı?

Tedavi:

• Hangi tedaviyi önerirsiniz? Tedavinin amacı nedir?
• Benim için başka tedavi seçenekleri var mı? Yoksa nedeni nedir?
• Tedavi olmazsam ne beklemeliyim?
• Bir karar vermek için ne kadar sürem var?
• İkinci bir görüş almayı düşünüyorum. Birini tavsiye edebilir misiniz?
• Tedavi ne kadar sürecek? Hastanede kalmam gerekecek mi?
• Sağlık sigortam tarafından karşılanmayan harcamalar var mı? Ödeyemezsem maliyet düşürülebilir mi?
• Tedavinin işe yarayıp yaramadığını nasıl bileceğim?
• Katılabileceğim herhangi bir klinik deney veya araştırma çalışması var mı?

Yan Etkiler:

• Her tedavinin riskleri ve olası yan etkileri nelerdir?
• Çok ağrım olacak mı? Bu konuda ne yapılacak?
• Tedavi görürken çalışabilir, araba kullanabilir ve normal aktivitelerimi devam ettirebilir miyim?
• Tedavi, cinsel hayatımı ve doğurganlığımı etkiler mi?
• Tedavi, yemek yeme ve yiyecekleri sindirme şeklimi nasıl etkiler?
• Tedavi sırasında veya sonrasında diyetimi veya fiziksel aktivitemi değiştirmeli miyim?
• Bana yardımcı olabilecek Tamamlayıcı Tedaviler var mı?

Tedaviden Sonra:

• Tedaviden sonra ne sıklıkla kontrole ihtiyacım olacak? Kime gitmeliyim?
• Kanser nüksederse nasıl anlayacağım? Hangi tedavileri yaptırabilirim?

Kaynak: https://www.cancervic.org.au/cancer-information/types-of-cancer/stomach_and_oesophageal_cancer/stomach-oesophageal-cancer-overview.html

Görsel Kaynak: https://www.anadolusaglik.org/blog/mide-kanseri

Editör: Elif Berfin KORGAN