in

Lynch Sendromu

Lynch Sendromu: Tanım, Sıklık, Nedenler ve Kalıtım Modeli

İçindekiler

Tanım

Kalıtsal Nonpolipoz Kolorektal Kanser (HNPCC) olarak da bilinen Lynch Sendromu, özellikle, toplu olarak Kolorektal Kanser olarak adlandırılan Kolon (Kalın Bağırsak) ve Rektum Kanserleri olmak üzere birçok tip kanser türünün riskini arttıran kalıtsal bir rahatsızlıktır. Lynch Sendromu’na sahip kişiler, ayrıca mide, ince bağırsak, karaciğer, safra kesesi kanalları, idrar yolu, beyin ve cilt kanseri riskinde artışa sahiptirler. Ek olarak, bu rahatsızlığa sahip kadınlar, yumurtalık ve rahim astarı (endometriyal kanser) kanseri geliştirme riski yüksektir. Lynch Sendromlu kadınların, kadın üreme sisteminin kanserlerinden dolayı,  genel kanser geliştirme riski bu durumu olan erkeklere göre daha yüksektir. Kanser geliştiren, Lynch Sendromlu bireylerde, genellikle kanser, kırklı ya da ellili yaşlarında oluşur.

Lynch Sendromlu kişiler, bazen kolon polipleri olarak adlandırılan kolonda kanser olmayan (iyi huylu) büyümeye sahip olabilirler. Bu rahatsızlığa sahip bireylerde, kolon polipleri genç yaşta oluşur ama genel nüfusta olduğundan daha fazla sayıda değildir.

Sıklık

Birleşik Devletlerde, her 279 kişide birinin Lynch Sendromu ile ilişkili mutasyona sahip olduğu tahmin edilmektedir.

Nedenler

MLH1, MSH2, MSH6, PMS2 veya EPCAM genlerindeki değişiklikler Lynch Sendromlu kişilerde bulunmuştur.

MLH1, MSH2, MSH6 ve PMS2 genleri, DNA hücre bölünmesine hazırlanırken (işlem DNA kopyalanması, replikasyonu olarak adlandırılır) kopyalandığında oluşan hataları onarmada yer alır. Çünkü bu genler, DNA hatalarını düzeltmek için birlikte çalışır ve uyumsuzluk (mismatch) onarım genleri (MMR) olarak bilinir.  Bu genlerin herhangi birindeki mutasyonlar, düzgün DNA replikasyon onarımını engeller. Anormal hücre bölünmeye devam ettikçe, biriken hatalar kontrolsüz hücre büyümesi ve muhtemelen kansere neden olur. MLH1 veya MSH2 genindeki mutasyonlar, kişinin hayatında daha yüksek kanser geliştirme riskine (%70-%80) yol açma eğilimdedir, oysa MSH6 ya da PMS2 genindeki mutasyonlar, daha düşük (%25-%60) kanser geliştirme riskine sahiptir.

EPCAM geni, bu işlemde yer almamasına rağmen, bu gendeki mutasyonlar, ayrıca bozulmuş DNA onarımına neden olur. EPCAM geni, 2. kromozomda MSH2 geninin yanında bulunur ve belirli EPCAM gen mutasyonları MSH2 geninin devre dışı kalmasına (inaktif) sebep olur. Sonuç olarak, DNA onarımında MSH2 geninin rolü bozulur ve DNA hatalarının birikmesine ve kanser gelişimine neden olabilir.

Bu genlerdeki mutasyonlar, bireyleri kansere yatkın hale getirmesine rağmen, bu mutasyonlara sahip tüm kişiler, kanserli tümörler geliştirmez.

Kalıtım Modeli

Lynch Sendromu kanser riski, otozomal baskın modelde kalıtılır. Bu da, her hücredeki değiştirilmiş genin bir kalıtılmış kopyasının kanser geliştirme riskini arttırmak için yeterli olduğu anlamına gelir. Mutasyonlu kişiler, yüksek kanser riskine sahiptir, bu genlerdeki mutasyonları kalıtsal olarak alan tüm kişiler kanser geliştirmeyecektir.

Bu Hastalığın Diğer İsimleri

  • Kanser aile sendromu
  • Ailevi polipsiz kolon kanseri
  • Kalıtsal polipsiz kolorektal kanser
  • Kalıtsal polipsiz kolorektal neoplazmalar
  • HNPCC

Kaynak: https://medlineplus.gov/genetics/condition/lynch-syndrome/

Görsel Kaynak: https://saglikcafe.com/antibiyotik-kullanimi-kalin-bagirsak-kanseriyle-iliskili-olabilir-mi

Editör: Meryem Melisa KAR

Ne düşünüyorsunuz?

5 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir