Zeynep Turnacı
İçindekiler
Tanım
Yayılma Göstermeyen Mesane Kanseri yalnızca mesane iç duvarında olduğunda tedavi yöntemleri; cerrahi, İmmünoterapi ve intravizal kemoterapidir. Genellikle tek başına cerrahi yeterlidir ya da diğer tedavi yöntemleriyle beraber kullanılır. Tedavi sonrası doktorunuz tarafından düzenli bir şekilde takip edilirsiniz.
Ameliyat
Yayılma göstermeyen mesane kanseri türü, “tümörün transüretral rezeksiyonu (TURBT)” adı verilen operasyonuyla tedavi edilir. Bu işlem genel anestezi altında sistoskopi ile beraber yapılır. Yaklaşık 14- 20 dakika sürer ve herhangi bir dış kesim olmadan gerçekleşir.
Sisteskop, ucu ışıklı ve kameralı ince içi boş bir tüptür. Bu tüp üretradan mesaneye doğru ilerletilir. Cerrah üretra da bulunan tümörü çıkarabilmek için sistoskopun ucuna tel bir halka takabilir ya da tümör tabanını sistoskop ile veya lazerle yakabilir.
Kanser ileri seviyede ise, tüm kanser hücrelerinin alığından emin olmak için birkaç kez tekrarlanabilir. Eğer kanser tekrarlarsa TURBT işlemi tekrarlanır veya sistektomi işlemi ile mesanenin çıkarılması önerilir.
Ameliyat Sonrası Gözetim Nasıldır?
Tümör hücresi başarılı bir şekilde çıkarıldıktan sonra kanser yeniden nüksedebilir. Bu durum olsun veyaa olmasın ameliyat sonrası düzenli sistoskopi testleri ile hasta takip altında tutulur. Ne sıklıkla sistoskopi yapılması gerektiği kanser derecesine, kaçıncı evrede olduğuna ve tanı konulduktan sonra geçen zamana göre değişiklik gösterir.
Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci Nasıl İlerler?
TURTB ameliyatı sonrası hastanın 1-2 gün hastanede kalması gerekir. Ameliyat sonrası iyileşmek için 3-4 hafta boyunca ağır kaldırmaktan ve yorucu egzersizlerden veya cinsel aktivitelerden uzak durulmalıdır.
Damlalar ve Tüpler
İdrarı boşaltmak için mesaneye ince bir tüp( katater) takılabilir. Mesane dışında kan pıhtıları ve kan akıntıları görülebilr. Buna “mesane irrigasyonu” denir.
Katater idarar tertemiz görüldüğünde çıkarılır. Tümör hücresi küçükse katater takılmayabilir ve aynı gün hasta taburcu edilir. Mesaneyi temiz tutmak için bolca su tüketimi önemlidir.
TURBT Ameliyatının Yan Etkileri Nelerdir?
TURBT ameliyatından sonra hastalarda sıklıkla görülen yan etkiler idrarda kan, idrar depolama sorunları ve mesane enfeksiyonlarıdır. Ameliyat sonrası iki hasta kadar idrarda kan görülebilir. İşlem sonrası şu sorunlar olabilir; titreme, terleme, idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, idrarda kan ve idrara çıkmada zorlanma. Enfeksiyonu önlemek amacıyla doktorlar antibiyotik verebilir.
İmmünoterapi
İmmünoterapi, hastalıklarla savaşmak için vücudun kendi doğal savunmasını (bağışıklık sistemi) teşvik eden maddeler kullanır. Bacillus Calmette-Guérin (BCG), başlangıçta tüberkülozu tedavi etmek için kullanılan bir aşıdır. Ayrıca, bir kişinin bağışıklık sistemini, mesane kanserinin geri gelmesini veya invaziv hale gelmesini durdurmak veya geciktirmek için uyarabilir.
BCG ve TURBT kombinasyonu, karsinoma in situ, yüksek dereceli tümörler ve lamina propriada büyümüş olanlar dahil olmak üzere kasa invaze olmayan birçok mesane kanseri için en etkili tedavidir. BCG ve TURBT, karsinoma in situ, yüksek dereceli tümörler ve lamina propriaya doğru büyümüş olanlar dahil olmak üzere invaze olmayan birçok mesane kanseri için en etkili tedavidir.
BCG, TURBT ameliyatından 2-4 hafta sonra başlayarak 6 hafta boyunca haftada bir kez verilir. Bir kateter aracılığıyla doğrudan mesaneye konur. Aşının tüm mesaneyi yıkaması için her 15 dakikada bir pozisyon değiştirmeniz istenebilir. Her tedavi seansı iki saat kadar sürer.
Çoğu insan için, haftalık BCG tedavilerinin ilk seyrini, idame BCG olarak bilinen şey takip eder. BCG ile idame tedavisi, hastalığın geri gelme veya yayılma riskini azaltır. Bu tedavi 1-3 yıl sürebilir, ancak tedaviler çok daha az sıklıkla ayda bir yapılır. Daha fazla ayrıntı için doktorunuza danışın.
BCG’yi Evde Güvenle Kullanmak
BCG tedavisinden sonra sağlık ekibi sizden belirli güvenlik önlemlerine uymanızı isteyecektir. Bunun nedeni, BCG’nin sağlıklı insanlara zarar verebilecek canlı bakteri içeren bir aşı olmasıdır.
BCG işlemi sonrasında ilk altı saat dikkatli ve etrafa sıçratmadan idrar yapılmalıdır. Daha sonra az miktarda çamaşır suyuyla temizlenmelidir.
Sızıntıyı önlemek amaçlı pedler kullanılıyorsa bunlarında çamaşır suyuyla dezenfekte edilip atılması gerekir. Biyolojik tehlike kutusuna atmak için hastaneye veya tedavi merkezine götürebilirsiniz.
BCG Tedavisinin Yan Etkileri Nelerdir?
BCG uygulamasının en sık görülen yan etkileri arasında; sık idrara çıkma, idrar yaparken yanma veya ağrı ve idrarda kan, hafif ateş ve yorgunluk vardır. Hastada, 38°C’nin üzerinde ve 72 saatten uzun süren ateş, eklemlerinde ağrı, öksürük, deri döküntüsü veya şiddetli yorgunluk gibi grip benzeri semptomlar geliştirirse acil bir şekilde doktora bildirilmeli ve muayene olunmalıdır. Bu semptomlar normal değildir.
İntravezikal Kemoterapi
Kemoterapi, kanserin anti-kanser (sitotoksik) ilaçlarla tedavi edilme yöntemidir. Sağlıklı hücrelere mümkün olan en az zararı verirken kanser hücrelerini öldürmeyi amaçlar. İlaçlar genellikle tablet olarak veya damar içine enjekte edilerek (sistemik kemoterapi) verilmesine rağmen, intravezikal kemoterapide ilaçlar, üretradan sokulan kateter adı verilen esnek bir tüp kullanılarak doğrudan mesaneye konur. İntravezikal kemoterapi ilaçlar üretradan sokulan kateter adı verilen esnek bir tüp kullanılarak doğrudan mesaneye konur.
İntravezikal kemoterapi sadece yayılma göstermeyen mesane kanseri için kullanılır. Kanserin tekrarlamasını engellemek amacıyla uygulanır. Bu kemoterapi şekli, mesane zarının veya vücudun diğer bölümlerinin dışındaki kanser hücrelerine ulaşamaz, bu nedenle yayılma gösteren mesane kanseri için uygun değildir. Mesaneye verilen solüsyon 60 dakika mesanede durur ve sonrasında kateter yoluyla boşaltılır. Tekrar nüks etme riski orta derece olan hastalarda altı hafta boyunca, haftada bir aşılama yapılır.
Kemoterapi ilacının tüm mesane ile temas etmesi için hasta her 15 dakikada bir pozisyon değiştirmelidir. İntravezikal kemoterapi görülen süre boyunca doktorlar kontrasepsiyon kullanmanızı önerebilir.
İntravezikal Kemoterapi’nin Yan Etkileri Nelerdir?
İntravezikal kemoterapi ilaçları mesaneye direkt olarak verildiği için diğer kemoterapi türlerine göre daha az yan etki oluşturur. En belirgin yan etkisi mesane iltihabıdır (sistit). Bazı hastalıklarda yan etki olarak ellerde ve ayakta kızarıklığa neden olabilir. Bu gibi yan etkileri azaltmak için bol miktarda sıvı içmek gerekir. Tedavi sonrasında eğer iltihap olursa antibiyotik kullanılmalıdır.
Görsel Kaynak: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a4/Small_cell_carcinoma_of_the_urinary_bladder_–_very_high_mag.jpg
Editör: Meryem GÖKOĞLU