in

Meme Kanseri Tedavisi Nasıldır?

Meme Kanseri Tedavisi Hakkında Bilgiler

İçindekiler

Giriş

Erken teşhis edilen ve lokal gelişen meme kanserlerinin tedavi yöntemlerindeki amaç, oluşan kanseri yok etmek, yayılmayı ve tekrar nüksetmesini önlemektir. Meme kanserleri tedavileri türlerine göre değişiklik göstermektedir. Kanserin konumu, evresi ve derecesi, hormon reseptörü mü ya da HER2 pozitif mi yoksa üçlü negatif mi, yaş ve genel sağlık durumuna göre planlanır. Meme kanseri olan erkeklere de kadınlara benzer tedaviler uygulanmaktadır.

Erken veya Lokal İleri Meme Kanseri Tedavileri Nelerdir?

Ameliyat

Erken teşhis edilen ve lokal ilerleme gösteren kanser türlerinde ameliyat ile tümörü almak gerekmektedir. Ameliyat öncesi tümörün küçülmesi amacıyla kemoterapi tedavisi başlatılır.

Erken teşhis edilen meme kanserlerinde genellikle memenin bir kısmının alındığı koruyucu cerrahi uygulanır. Lokal ve ileri meme kanserlerinde tüm memenin alındığı mastektomi ameliyatı yapılmaktadır.

Meme ameliyatlarının genelinde koltuk altından bir veya birkaç lenf düğümü de alınmaktadır. Bazı durumlarda meme rekonstrüksiyonu mastektomi ile eş zamanlı yapılabilir.

Ameliyat Türleri Nelerdir?

  • Meme Koruyucu Tedavi: Tümörü ve çevresindeki bazı dokuları çıkarmak amacıyla uygulanan cerrahi operasyona meme koruyucu cerrahi denir. Lupektomi ya da geniş lokal eksizyon olarak da isimlendirilir. Cerrahlar mümkün olduğunca fazla meme dokusu bırakmaya çalışarak tümörü çıkarırlar. Ameliyat sonrası iz kalabilir, memenin şekli ve boyutu değişebilir. Çıkarılan doku patolojiye gönderilir ve incelenir. İnceleme sonucunda kanserin boyutuna, hormon reseptörüne vekanserin lenf düğümlerine yayılıp yayılmadığı tespit edilir. Bu sayede ameliyat sonrasında uygulanacak tedavi planlanır.
  • Mastektomi: Tüm meme dokusunu çıkartmak için yapılan ameliyata mastektomi denir. Birden fazla bölgede tümör varsa, tümör meme dokusuna oranla çok büyükse, daha önce radyasyon tedavisi görüldüyse ve kanser tekrar nüksettiyse, BRCA1 ve BRCA2 gen mutasyonu bulunuyorsa mastektomi uygulanır. Bu işlem sırasında genellikle meme ucu alınır.
  • Çift Mastektomi: Tek bir memede oluşan kanser için mastektomi uygulanırken bazı kadınlar diğer memenin de alınmasını isteyebilir. BRCA1 ve BRCA2 mutasyonuna sahip bireylere doktoru çift mastektomi önerebilir. Bu mutasyon kanserin tekrar nüksetmesine sebep olabilir, Çift mastektomi ile bu durumun önüne geçilir.
  • İmplant Rekonstrüksiyonu ile Meme Başı Koruyucu Mastektomi: Matektomi sonrası memesi alınan kadınlar silikon implant, vücudun başka yerinden alınan doku veya bu ikisinin karışımını kullanarak meme şeklinin tekrar oluşturulduğu operasyonları tercih edebilir. Bazen bu işlem mastektomi sırasında da yapılır.
  • Lenf Düğümlerinin Çıkarılması: Koltuk altında bulanan lenf düğümleri kanserin farklı bölgelere yayılmaya başladığı ilk yerdir. Kanserin yayılıp yayılmadığı tespit edebilmek için lenf düğümlerinin bir kaçı ya da hepsi alınır ve incelenir.

Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci Nasıl İlerler?

Ameliyat sonrası yapılan ameliyat türüne ve hastaya göre iyileşme durumu değişiklik gösterir.

  • Tüpler ve Pansuman: Cerrahi bölgede oluşan sıvıyı dışarı çıkartmak amacıyla bir veya birden fazla direnaj tüpleri takılır. Ameliyat türüne göre yaklaşık 10 günde çıkarılır. Yarayı temiz tutmak için bir hafta boyunca pansuman yapılır.
  • Hareket: Ameliyat sonrası kanın pıhtılaşmasını önlemek amacıyla yatakta bacaklar hareket ettirilmeli ve hasta kendini iyi hissettikçe kısa yürüyüşlere çıkmalıdır.
  • Ağrı: Damardan ve enjeksiyon yoluyla ağrı kesiciler verilir. Ameliyat bölgesindeki ağrı, şişlik ve morarmalar en geç bir ay içerisinde geçecektir.
  • Kayıp Hissi: Meme ameliyatı sonrasında meme görünümü değişebilir ve bu psikolojiyi etkileyebilir. Mastektomi uygulandığında kimlik ve kadınlık duyguları incinebilir ve kayıp hissi yaşanabilir. Bu durumlarda psikoloğa gidilmesi önerilmektedir.
  • Kol Hareketi: Ameliyat sonrası kolları ve omuzu dikkatli hareket ettirmek gerekir. Hareketlerin sağlıklı bir biçimde yapılabilmesi için egzersizler önerilir.
  • İyileşme süresi: İyileşme süreci kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Genellikle yaklaşık iki hafta sürede hasta normal hayatına geri dönebilir.
  • Gözlem: Ameliyat sonrası normalin dışında kızarıklık, şişlik, yara akıntısı olması durumunda doktora başvurulmalıdır.

Kemoterapi Nedir?

Kanser hücrelerini öldürmek ve küçültmek amacıyla verilen ilaçlara kemoterapi denir. Genellikle radyasyon tedavinden önce verilir. Şu durumlarda kullanılır;

  • Ameliyattan önce kanseri küçültmek,
  • HER2 mutasyonu olduğunda ve hormon tedavisi yapılamadığında,
  • kanserin yayılmasını durdurmak ve tekrar nüksetmesini önlemek amacıyla kullanılır.

Meme kanserinin türüne ve yayılma durumuna göre kemoterapi ilaçları kombine edilmektedir.  Erken teşhis edilmesi ve lokal durumda olması da önemli bir etkendir. Bu ilaçlar arasında en yaygın olanlar; doksorubisin, siklofosfamid, flurourasil, docetaxel ve paklitaksel bulunur.

Kemoterapi damar yoluyla verilmektedir. Ayakta tedavi yapılmaktadır ama bazı durumlarda hastanede kalınması gerekebilir. Kemoterapi tedavisi genellikle 3-6 ay sürer. Genelde 3 haftada bir kemoterapi verilir.

Kemoterapinin Yan Etkileri Nelerdir?

Kemoterapi, hücreler bölünürken onlara zarar vermektedir. Bu sayede hızlı bir şekilde bölünen ve büyüme gösteren kanser hücrelerine de zarar verir. Bununla birlikte kıl kökleri, kan hücreleri, ağız ve bağırsak içindeki hücreler gibi normal hüreler de zarar görmüş olur. Süreç içinde normal karşılanan geçici kayıplardır. Tedavi sonrası iyileşir ve yenilenebilirler.

  • Saç Kaybı: Kemoterapi gören kişilerin çoğunda saç, kaş ve kirpik dökülmesi görülür.
  • Kısırlık: Bazı kadınlarda kemoterapi adet düzensizliğine neden olabilir. Bu düzensizlik tedavi sonrasında düzelebilir ya da kalıcı olarak durabilir( menopoz).
  • Diğer Yan Etkiler: Mide bulantısı, yorgunluk, aft, kabızlık gibi yan etkiler görülebilir. Kemoterapi tedavisi bağışıklık sistemini düşürdüğü için enfeksiyon riski artmaktadır.

Radyasyon Tedavisi Nedir?

Radyasyon tedavisi diğer adıyla radyoterapi, kanser hücrelerine zarar vermek ve öldürmek amaçlı hedefe yönelik radyasyon kullanılmasıdır. Radyasyonlar X ışınlarıdır.

Radyasyon tedavisi aşağıdaki durumlarda tercih edilir;

  • Meme koruyucu ameliyattan sonra tekrar oluşabilecek kanser hücrelerini önlemek,
  • mastektomi sonrası kanserin nüksetmesini engellemek,
  • koltuk altındaki lenf bezleri alındıysa, burada kanserin tekrarlamasını önlemek için radyoterapi uygulanır.

Radyasyon tedavisine genellikle ameliyattan 4 hafta sonra başlanır.

Radyasyon Tedavisinin Yan Etkileri Nelerdir?

  • Yorgunluk
  • Kırmızı ve kuru cilt
  • Enflamasyon ve kabarma
  • Ağrı
  • Şişme

Hormon Tedavisi Nedir?

Endokrin tedavisi veya hormon bloke edici  tedavi olarak da isimlendirilen hormon tedavisi, hormon reseptörü pozitif kanserlerin tedavisinde kullanılır. Bu tedavinin amacı, hormon reseptörü pozitif kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlatmak ve durdurmaktır.

Kadınlık hormonlarının seviyesini azaltmanın farklı yöntemleri vardır. Hastanın yaşı, kanser tipi, menopoza girip girmediği gibi durumlar tedaviye yön verir.

  • Tomoksifen: Anti östrojen ilacıdır. Görevi kanser hücrelerinin östrojene yanıt vermesini engellemektir. Bu ilaç kemoterapi ve radyasyon tedavileri bittikten sonra kullanılır.
  • Aromataz İnhibitörleri: Vücutta üretilen östrojen miktarını azaltarak hormona duyarlı kanser hücrelerinin büyümesini önler.

Yumurtalık Tedavileri Nelerdir?

Menopoza girmemiş kadınlarda yumurtalıkların östrojen üretmesini geçici ya da tamamen durdurmak için uygulanan çeşitli tedavi yöntemleri vardır. Tomoksifen kullanan kadınlar için ek tedavi olarak da uygulanır.

  • Geçici Yumurtalık Tedavisi: Yumurtalık baskılanması olarak da bilinen bu tedavi, östrojen üretimini durduran goselin ilacı ile yapılır. Geçici menopoz için 2- 5 yıl boyunca enjeksiyon yoluyla bu ilaç verilir.
  • Kalıcı Yumurtalık Tedavisi: Yumurtalık ablasyonu, kalıcı olarak östrojen üretiminin durdurulmasıdır. Genellikle cerrahi operasyonla yumurtalıklar alınır.

Hedefe Yönelik Tedavi Nedir?

Kemoterapi tedavisinden farklı olarak bu tedavide belirlenen hedeflere yönelik saldırı yapan ilaçlar kullanılır.  Bu tedavi sadece belirli meme kanserleri için uygulanabilmektedir. HER2 proteinine duyarlı büyüme gösteren meme kanserlerinde kullanılır.

  • Herceptin: Hedefe yönelik tedavilerde kullanılan ilaçtır. HER2 pozitif meme kanseri hücrelerine bağlanarak hücrelerin büyümesini durdurur ve öldürür. Herceptin kemoterapi ile birlikte kullanılmaktadır.

Erken ve Lokal İlerleyen Meme Kanseri Tedavisi Nasıldır?

  • Tedavi Seçimi: Test sonuçlarına ve hormon reseptörlerine bağlı olarak tedavi yöntemi planlanır.
  • Ameliyat: Erken ve lokal ilerlemiş meme kanserlerinde genellikle cerrahi işlem uygulanır.
  • Diğer Tedaviler: Kemoterapi, radyasyon tedavisi, hormon tedavisi, hedefe yönelik tedavi.

Kaynak: https://www.cancervic.org.au/cancer-information/types-of-cancer/breast_cancer/treatment_for_breast_cancer.html

Görsel Kaynak: https://gulbaytanyildiz.com/meme-kanseri-ve-anestezi/

Editör: Meryem Melisa KAR

Ne düşünüyorsunuz?

4 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir