Gelinciklerde Diyabet Nedir?

Tanım

Bu hastalık gelinciklerde ya insülinin hiç üretilmemesinden (Tip 1) ya da üretilen insüline vücudun gösterdiği dirençten (Tip 2) meydana gelir. Bu iki durum da organlar ve kaslar glukoz şekerini parçalara ayıramaz ve vücuda gerekli enerjiyi sağlayamaz. Bu parçalanamayan glukozların kan içerisindeki yoğunlukları zamanla artar ve bir süre sonra hipoglisemi meydana gelir. Pankreasta üretimi gerçekleşen insülinin eksikliği ise vücudun karbonhidrat, yağ ve proteinleri düzgünce metabolize etmesini de engeller.

Semptomlar ve Çeşitler

Gelinciklerde diyabetin semptomları arasında kas kütlesinin harcanması, aşırı susama ve aşırı idrara çıkma durumları vardır. Bunların yanında normal iştahla kilo kaybı, depresyon ve alışılmışın dışında gözlemlenen kan şekeri değerleri de semptomlar arasında yer alır. İlerleyen dönemlerinde gelinciklerde anoreksiya, dalakta ve karaciğerde büyümeler de gözlemlenebilir.

Sebepler

Gelinciklerde yaygın diyabet üretilen insülinin doğru yönetilmemesinden/ direnç kazanılmasından kaynaklanan hiperglisemi (kanda glikozun yoğunluğunun artması) isimli durumdan kaynaklanabilir. Pankreasta gerçekleşecek vücudun kan şekerini korumayı amaçlayan tümör küçültme operasyonlarından sonra da gözlemlenebilir. Kısacası gelinciklerde diyabet kendi kendine oluşan bir hastalık değildir. Hastalığın ortaya çıkması için canlının vücudunda bu hastalığa teşvik veren durumlar oluşması gerekmektedir.

Teşhis

Genellikle veteriner hekim gelinciğin plazmasındaki glikoz artışından, kilo kaybından, idrara çıkışta ve kandaki proteinde artıştan canlıda diyabet olduğu teşhisini koyar. Bunların yanında yukarıdaki belirtilerin bir tanesi ile diyabet teşhisi yapmak ise oldukça sakıncalıdır. Sakıncalı olma nedeni ise bu belirtilerin aynı zamanda böbrek yetmezliği belirtisi de olmasıdır. Diyabetin kesin tanısının konulması için böbrek yetmezliğini belirleyen tanıların ekarte edilmesi gerekmektedir.

Genel olarak 100’ün üzerindeki kan şekeri değeri diyabet riski olacağını düşündürür ama 500’e yükseldiği durumlarda oldukça yaygındır. Yaygın sonuçlar arasında karaciğer ve böbrek enzimlerinin seviyelerinin yükselmesi, elektrolit seviyelerinin aksine düşmesi gibi anormallikler de bulunmaktadır.

Tedavi

Çoğu hasta gelinciğin hastalığı herhangi bir zorluk çıkmadan tedavi edilebilirken bazı gelincikler için bu durum hiç öyle değildir.  Canlının sağlık durumuna göre veteriner hekiminiz uygun tedavi yolunu sizlere önerecektir. Veteriner hekiminiz sizi hipoglisemi (düşük kan şekeri) ve hiperglisemi (yüksek kan şekeri) açısından bilgilendirir.

İnsülin ihtiyacını azaltmak için canlının yiyecek ve sıvı gereksinimini en sağlıklı şekilde dengelemek ilkin önceliklerinizden biri olmalıdır. Bundan dolayı ise obezite diyabeti tetikleyen önemli risk faktörlerindendir. Günlük ve haftalık düzeyde gelinciğinizin diyetini, glikoz testi sonuçlarını, günlük insülin dozunu ve haftalık ağırlığını listelemeniz gelinciğinizin ne zaman normal dışında tepki gösterdiğini anlamak için oldukça önemlidir. İlaç sektöründe bir sürü insülin tipi vardır ve veteriner hekiminiz hangi insülin tipinin gelincik için iyi olacağını size belirtecektir.

Yaşam ve Yönetim

Belirtileri özel bakım gerektirmeyen veya kendiliğinden iyileşen gelincikler en yüksek iyileşme oranına sahiptir. Bunun yanında önemli diyabet vakalarında ise uzun süreli takip ve bakım gerçekleştirileceği belirtilmelidir. Canlının düzgün ve sağlıklı iyileşmesi için veteriner hekiminizin size vereceği perhiz listesini takip edin. Yakın zamanda pankreas ameliyatı geçirmiş ve bundan dolayı yaşadığı kan şekerinde yükselme sebebiyle insülin kullanması gereken gelincikler için bu insülini kullanma zamanı oldukça sınırlı bir süredir.

Kaynak: https://www.petmd.com/ferret/conditions/endocrine/c_ft_diabetes_mellitus

Görsel Kaynak: https://bilgihanem.com/gelincikler-hakkinda-bilgi/

Editör: Ecem Bolat