İnsülin Direnci

Tanım

Pankreastan salgılanan insülin, vücutta önemli süreçlerin yürütülmesinde ve kontrol edilmesinde rol oynayan oldukça önemli bir hormondur.

Açıklama

İnsülin, dolaşımdaki glukoz miktarını düzenlemektedir. Genelde glukoz ile ilişkilendirilse de aynı zamanda lipit ve protein metabolizmasını da etkilemektedir. Besinlerin vücuda alınmasıyla birlikte dolaşımdaki glukoz miktarı artmaktadır. Kandaki yüksek glukoz oranını düşürmek için pankreastan insülin kana salınır. Bu süreç kandaki glukoz miktarının düşürülmesinde rol oynar. İnsülinin yeterince kana salınmaması ile birlikte kandaki yüksek glukoz toksik etki yaratır. Bu da organlarda ve dokularda geri dönülemez bir hasara yol açar.

Bazı durumlarda dolaşıma salınan insüline dokular ve organlar yanıt vermeyebilir. Bu duruma insülin direnci adı verilir. Bu durumda, pankreas daha fazla insülini kana salar. Kandaki yüksek insülin ile birlikte hiperinsülinemi gelişir. Zamanla hücreler insüline yanıt vermeyi durdurur ve kanda hem insülin hem de glukoz miktarı artmaya başlar. Sonuç olarak pankreas insülin üretimindeki azalma nedeniyle zarar görür. Dünya genelinin %9’unda insülin direnci hastalıkların ana sebebi olabilmektedir. İnsülin direnci ile insülin duyarlılığı birbiriyle ters orantılı durumlardır. Bu direncin fazla olması düşük insülin duyarlılığının bir göstergesidir. İnsülin duyarlılığının fazla olması ise insülin direncinin düşük olduğunu gösterir.

İnsülin direncinin oluşmasında birçok neden bulunmaktadır. Kandaki lipit oranının artması hücrelerin insüline yanıt vermesini engeller. Kalori alımının fazla olması, kilo alımı ve obezite gibi durumlar da bu direnç ile ilişkilidir. Başka bir neden ise kanda yüksek miktarda bulunan fruktoz oranıdır. Yapılan çalışmalarda, hem insanlarda hem farelerde yüksek fruktoz alımının insülin direnci ile ilişkili olduğu bulunmuştur. Ayrıca vücutta oluşan inflamasyonun da insülin direnciyle ilişkili olduğu bilinmektedir. Son zamanlarda yapılan araştırmalarla birlikte bağırsak mikrobiyotası da insülin direnciyle ilişkilendirilmektedir. Bağırsak mikrobiyotasının bozulmasıyla oluşan inflamasyon, bu direnç ile birlikte çeşitli metabolik bozukluklara da neden olmaktadır.