Yasemin Arslan
Tanım
Sentromer, hücre bölünmesi sırasında kardeş kromozomları birbirinden ayırıp kenara çekmekle görevli iğ ipliklerinin kromozom üzerinde tutunduğu nokta olarak tanımlanır.
Bir hücre kendini çoğaltmaya ihtiyaç duyduğunda, oluşacak yavru hücrelerin genetik materyallerinin ana hücreninki ile aynı olmasını sağlamak adına yapması gereken ilk şey, birbirinin aynısı iki kromozom olacak şekilde kromozomlarını kopyalamaktır. Kromozomların iki kopyasından her biri bir hücreye gitmek için ayrılmadan önce çoğunlukla bir arada bağlı bulunurlar. Bu hallerine, Kardeş Kromatid adı verilir.
Bölünmeye hazırlanan hücre içerisinde kardeş kromatitler birbirinden tamamen ayrılana kadar sürecek bir süreç olan ayrılma başlar. Ancak hücre bölünmesi için hayati bir rol üstlenen ve sentromer adı verilen bu özel bölgede birbirlerine tutunmaya devam ederler. Burada hücre iskeleti elemanları bir araya gelir ve bağlanır. Öncelikle Kinetokor adı verilen bir protein kompleksi, DNA’nın sentromer bölgesi etrafına toplanır ve daha sonra mitotik iğ iplikleri kinetokora bağlanır. Bu ipliklerin diğer uçları, ana hücrenin karşıt uçlarına bağlıdır. İğ iğlikleri kısalmaya başladığında kromatitler, ana hücrenin zıt kutuplarına doğru çekilmeye başlar. Ana hücre ikiye bölündüğünde her kardeş kromatid, yeni hücrenin bir kromozomu haline gelir. Bu süreci anlamak için her kardeş kromatitin aslında ana hücrenin kromozomunun tam bir kopyası olduğunu anlamak önemlidir.
Birleştirilmiş iki kardeş kromatid genellikle tek bir kromozom şeklinde anılır çünkü birbirlerine sıkı sıkıya paketlenmiştir. Ancak her biri, orijinal kromozomun tüm bilgilerini içerir ki böylece bölündüklerinde her biri yavru hücrenin orijinal kromozomu olur.
Kaynak: https://biologydictionary.net/centromere/