Östrojen Reseptörü, Progesteron Reseptörü Testleri Nedir?

Tanım

Meme kanseri tedavisinde yol gösterici olmak için, östrojen reseptörü/progesteron reseptörü (ER/PR) testleri kullanılmaktadır. Reseptörler, belirli maddelere bağlanan proteinlerdir ve meme kanseri dokusunun örneğinde östrojen ve progesteron hormonlarına bağlanan reseptörleri aramak için ER/PR testleri kullanılır. Östrojen ve progesteron hormonları, kadınların cinsel gelişiminde ve üreme fonksiyonlarında önemli bir rol oynamaktadır. Erkekler, kadınlara göre daha az miktarda bu hormonları üretirler.

Kadınlarda, tüm meme kanserlerinin yaklaşık %70’i östrojen ve/veya progesteron reseptörlerine sahiptir. Erkeklerde ise meme kanserlerinin %80 ila %90’ında bu reseptörler bulunur. Meme kanserlerinde östrojen ve/veya progesteron reseptörleri bulunan tipler şunlardır:

• ER-pozitif (ER+): Östrojen reseptörleri (ER) olan kanserler
• PR-pozitif (PR+): Progesteron reseptörleri (PR) olan kanserler
• Hormon reseptörü pozitif (HR+): Bu reseptörlerden bir veya her ikisine sahip kanserler.

HR-negatif (HR-) olarak bilinen meme kanserleri, ER veya PR reseptörlerine sahip olmayan kanserlerdir.

ER/PR testleri, meme kanseri hücrelerinde ER ve/veya PR reseptörlerinin varlığını belirler. Bu test sonuçları genellikle hormon reseptörü durumu olarak adlandırılır. Hormon reseptörü durumunuz, kanser hücrelerinizde bu reseptörlerden bir veya her ikisinin bulunup bulunmadığını gösteriyorsa, belirli tedavi tiplerine iyi yanıt verebilirsiniz.

Diğer adları: ER/PR IHC testi, hormon reseptörü durumu

Kullanım Amacı

ER/PR testleri meme kanseri hastalarının tedavisine yol göstermek için kullanılır.

ER/PR Testine Neden İhtiyaç Duyulmaktadır?

Meme kanseri teşhisi konulduysa, bu testi yapmanız gerekebilir. Hormon reseptörü durumunuzu bilmek, sağlık uzmanınızın nasıl tedavi edeceğine karar vermesine yardımcı olur. Eğer ER-pozitif, PR-pozitif veya HR-pozitif kanseriniz varsa, hormon seviyelerini düşüren veya kanserin büyümesini engelleyen ilaçlar oldukça etkili olabilir. HR-negatif kanseriniz varsa, bu tür ilaçlar sizin için etkili olmaz.

ER/PR Testi Sırasında Ne Olmaktadır?

Sağlık uzmanınız, meme biyopsisine ihtiyaç duyduğunda, meme dokusundan örnek almak için bir işlem yapar. Üç ana meme biyopsisi türü vardır:

• İnce iğne aspirasyon biyopsisi, çok ince bir iğne kullanarak meme hücrelerinin veya sıvısının bir örneğini alır.
• Çekirdek iğne biyopsisi, daha büyük bir iğne kullanarak örnek alır.
• Cerrahi biyopsi, küçük bir ameliyatla örnek alınır ve hastanede yatış gerektirmez.

Çok ince iğne aspirasyonu ve çekirdek iğne biyopsileri genellikle şu adımları içerir:

• Yan yatacaksınız veya muayene masasında oturacaksınız.
• Sağlık uzmanı, biyopsi alanını temizleyecek ve anestetik enjekte edecek, böylece işlem sırasında hiçbir ağrı hissetmezsiniz.
• Bölge uyuştuğunda, sağlık uzmanı, biyopsi alanına ince bir aspirasyon iğnesi veya çekirdek biyopsi iğnesi yerleştirecek ve bir doku veya sıvı örneği alacak.
• Örnek çekildiğinde biraz baskı hissedebilirsiniz.
• Kanama durana kadar biyopsi alanına baskı uygulanacaktır.
• Sağlık uzmanınız biyopsi alanına steril bir bandaj uygulayacaktır.

Cerrahi biyopside, bir cerrah memedeki bir kitleyi tamamen veya kısmen çıkarmak için cildinize küçük bir kesi yapacaktır. İğne biyopsisiyle ulaşılamayan bir kitle varsa bazen cerrahi biyopsi yapılır. Cerrahi biyopsiler genellikle aşağıdaki adımları içerir:

• Bir ameliyat masasında yatırılacaksınız. Kolunuzun veya elinizin içine bir IV (intravenöz hat) yerleştirilebilir.
• Rahatlamaya yardımcı olmak için sakinleştirici verilecektir.
• İşlem sırasında ağrı hissetmemeniz için lokal veya genel anestezi verilecektir. (Lokal anestezi için, bir sağlık uzmanı bölgeyi uyuşturmak için biyopsi bölgesine ilaç enjekte edecektir. Genel anestezi için, anestezi uzmanı size ilaç verecektir, böylece işlem sırasında baygın olursunuz.)
• Biyopsi bölgesi uyuşturulduktan veya baygın olduğunuzda, cerrah meme dokusuna küçük bir kesi yapacak ve kitleyi tamamen veya kısmen çıkaracaktır. Kitlenin etrafındaki bazı dokular da çıkarılabilir.
• Cildinizdeki kesi dikişlerle veya yapışkanlı bantlarla kapatılacaktır.

Test İçin Herhangi Bir Hazırlık Yapmaya Gerek Var Mıdır?

Eğer lokal anestezi (biyopsi alanının uyuşturulması) yapılırsa özel bir hazırlığa ihtiyacınız olmayacak. Genel anestezi alacaksanız, ameliyattan önce birkaç saat aç kalmanız (yemek yememek ve içmemek) gerekebilir. Cerrahınız size daha spesifik talimatlar verecektir. Ayrıca, sakinleştirici veya genel anestezi alacaksanız, eve dönüşünüz için birini ayarladığınızdan emin olun. İşlem sonrasında uyandığınızda halsiz ve kafanız karışık hissedebilirsiniz.

Testin Herhangi Bir Riski Var Mıdır?

Biyopsi bölgesinde hafif morarma veya kanama olabilir. Bazen bölge enfekte olabilir. Bu durumda, antibiyotiklerle tedavi edilirsiniz. Cerrahi bir biyopsi ek bir ağrı ve rahatsızlık hissine neden olabilir. Sağlık uzmanınız, daha iyi hissetmenize yardımcı olacak ilaçları önerir veya reçete edebilir.

Sonuçlar Ne Anlama Gelmektedir?

Sonuçlar, meme kanserinin hormon reseptör pozitif veya negatif türüne sahip olup olmadığınızı gösterecektir. Hormon reseptör durumunuz pozitif ise, test aynı zamanda östrojen ve/veya progesteron reseptörlerinin seviyelerini de gösterir. Reseptör seviyeleri ne kadar yüksekse, belirli ilaçlar kanserinizi tedavi etmede o kadar etkili olabilir.

ER/PR Testleri Hakkında Bilinmesi Gereken Başka Bir Şey Var Mı?

Genellikle ER/PR testiyle birlikte HER2 testi yapılmaktadır. Çünkü bazı hormon reseptörü kanserler aynı zamanda HER2-pozitiftir. HER2, tüm meme hücrelerinin yüzeyinde bulunan bir proteindir. HER2-pozitif meme kanseri için tedaviler oldukça etkili olabilir, ancak HER2-negatif kanserler için etkili değildir.

Kaynak: https://medlineplus.gov/lab-tests/estrogen-receptor-progesterone-receptor-tests/

Görsel Kaynak: https://labpedia.net/estrogen-progesterone-receptor-er-pr-receptors/

Editör: Fulya UÇAR