İntravenöz Pyelografi (IVP) Nedir?

İçindekiler

Tanım

İntravenous pyelogram (IVP), röntgen kullanarak idrar yolu organlarının resimlerini çekmek için kullanılır. Bu organlar, idrarı üreten ve vücuttan uzaklaştıran organlardır. Bu organlar:

Böbrekler, omurganın her iki tarafında kaburgaların altında bulunan iki organdır. Kanı temizleyerek idrardaki atığı ve fazla suyu uzaklaştırırlar.
İdrar kesesi, karın bölgesinin altındaki pelvis bölgesinde bulunan idrarı depolayan organdır.
Üreterler, böbreklerden idrar kesesine idrar taşıyan ince tüplerdir.

IVP’de bu organların röntgen görüntüsünde iyi görünmeleri için kontrast boya kullanılır. Erkeklerde, IVP’nin röntgenleri aynı zamanda prostatı da gösterebilir. Prostat, erkek üreme sisteminde bulunan bir bezdir. İdrar kesesinin hemen altında bulunur ve meninin sıvı kısmını oluşturur.

IVP sırasında, kontrast boya intravenöz (IV) yol kullanılarak bir damara enjekte edilir. Boya kan dolaşımı aracılığıyla böbreklere ulaşır ve burada filtrelenir. Renkli madde, idrar yolu organlarında birikir ve röntgenlerde parlak beyaz görünmelerini sağlar. Bu, sağlık uzmanının idrar organlarını etkileyen tıkanmalar veya diğer sorunları görmesine olanak sağlar.
Artık sağlık uzmanları IVP yerine genellikle idrar yollarını görmek için bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları talep ederler. BT taramaları, IVP’den gelen röntgenlere göre daha çok bilgi sağlayabilir. Ancak IVP, belirli durumlarda daha yararlı olabilir.

Sağlık uzmanı, IVP veya BT taramasının avantajlarını ve dezavantajlarını açıklayabilir. Belirli durumlarda, idrar yollarını incelemek için manyetik rezonans görüntüleme (MR) taramaları veya ultrason da seçenekler olabilir.

Diğer adlar: boşaltım ürografisi, intravenöz ürografi

Ne İçin Kullanılır?

IVP, idrar yolları veya prostatı içeren belirli belirtilerin sebebini bulmaya yardımcı olmak için kullanılabilir. Aşağıdaki gibi bozuklukları teşhis etmeye yardımcı olmak için kullanılabilir:

Böbrek taşları
İdrar kesesi veya üreterlerdeki taşlar
Böbrek kistleri
Büyümüş prostat (BPH)
Böbreklerde, idrar kesesinde veya üreterlerdeki tümörler (kanserli ve kanserli olmayan)
İdrar yolu yapısını etkileyen doğumsal kusurlar
İdrar yolu enfeksiyonlarına (İYE) bağlı skar dokusu

IVP genellikle gebelik sırasında veya bebekler ve çocuklar için kullanılmaz.

Neden IVP’ye İhtiyaç Duyulur?

Eğer idrar yolu bozukluğu belirtileri varsa, IVP’ye ihtiyaç olabilir. Bu belirtiler şunlar olabilir.

Yan veya sırt ağrısı
Karında, yan, kasık veya sırtta keskin ağrılar
İdrarda kan
Bulanık veya kötü kokulu idrar
İdrar yaparken ağrı
Sık sık idrara çıkma ihtiyacı veya idrar yapamama
Mide bulantısı ve kusma
Ayak veya bacaklarda şişme
Ateş ve titreme

Ayrıca, birçok idrar yolu enfeksiyonu geçirilmişse veya idrar organlarına zarar verebilecek bir yaralanma geçirildiyse IVP’ye ihtiyaç olabilir.

Test Sırasında Ne Olur?

IVP genellikle sağlık uzmanının ofisinde veya bir hastanede radyoloji teknisyeni tarafından yapılır. Bir saate yakın sürer ve genellikle şu adımlar izlenir:

Giysiler çıkarılır ve önlük giyilir.
Röntgen masasında sırt üstü uzanılır. Teknisyen makinenin doğru şekilde ayarlandığını kontrol etmek için bir röntgen çeker.
Daha sonra kol veya eldeki bir damara bir IV takar ve kontrast boyayı enjekte eder.
Böbreklerin boyayı nasıl süzdüğünü görmek için birkaç röntgen çekilir. Farklı pozisyonlarda da röntgen çekilebilir.
Teknisyen, özel bir kemeri karın bölgesinin etrafına sıkıca sarabilir. Bu, kontrast boyanın böbreklerde kalmasına yardımcı olur. Kemer çıkarıldıktan sonra, daha fazla röntgen çekilir ve böbreklerden üreterlere ve idrar kesesine kadar boyanın nasıl geçtiği gösterilir.
IVP tamamlanmadan önce, tuvaleti kullanımı veya bir taşınabilir idrar kabını kullanılması istenebilir. Ardından idrar kesesinde idrarın kalıp kalmadığını görmek için son röntgenler çekilir. Bu, idrar kesesinin idrarı boşaltma konusundaki performansını gösterir.

Testten sonra, vücuttan kontrast boyayı atmak için bol miktarda sıvı içmek faydalı olacaktır.

Testin Herhangi Bir Riski Var Mı?

Kontrast boyaya karşı alerjik bir reaksiyon olasılığı çok düşüktür. Reaksiyonlar genellikle ilaçla kontrol altına alınabilir. Ciddi reaksiyonlar nadir görülür. Ancak diğer alerjilerin, kalp yetmezliği veya diyabet gibi sorunların bulunması gibi belirli durumlar sorun yaşama olasılığını artırabilir. Bu tür durumlar varsa, sağlık uzmanına bildirilmelidir. Kontrast boyaya reaksiyon gösterme olasılığını azaltmak için IVP öncesinde ilaç alınması gerekebilir.

Kontrast boyası enjekte edildiğinde, kaşıntı, sıcaklık hissi veya mide bulantısı hissedilebilir. Bazı insanlar ağızlarında metalik bir tat alırlar. Bu hisler zararsızdır ve genellikle hızla geçer.

Eğer hamilelik riski varsa, sağlık uzmanına bildirilmelidir. IVP, düşük bir radyasyon dozu içerir. Bu doz çoğu insan için güvenli olsa da doğmamış bir bebeğe zarar verebilir.

Teste Hazırlanmak İçin Herhangi Bir Hazırlık Yapılmalı Mı?

Sağlık uzmanı, IVP için nasıl hazırlanılması gerektiği konusunda gerekli talimatlar verecektir. Muhtemelen testten önceki gece yarısından sonra yemek yenmemesi veya bir şeyler içilmemesi gerekecektir. Ayrıca IVP’den önceki akşam laksatif alınması istenebilir. Bu bağırsakları boşaltmaya yardımcı olan bir ilaçtır.

Sonuçlar Ne Anlama Gelir?

IVP görüntüleri röntgenleri, MR’leri ve diğer tıbbi görüntüleri inceleyerek tıbbi durumları teşhis etmeye uzmanlaşmış doktor olan tanısal radyolog tarafından incelenecektir. Radyolog, IVP sonuçlarını içeren raporu sağlık uzmanına gönderecektir. Rapor, röntgenlerin tam olarak neyi gösterdiğini açıklayacaktır.

Normal sonuçlar şunu ifade eder:
- İdrar yolu organları normal ve tıkanıklık görülmediği
- Böbrekler, üreterler ve idrar kesesi, boyayı süzmek ve vücuttan atmak için normal şekilde çalıştığı
- Erkeklerde prostatın doğru boyutta olduğu ve herhangi bir sorun görülmediği anlamına gelir.
Anormal sonuçlar: IVP görüntülerinde düzensiz bir şey bulunduğu anlamına gelir. Rapor ve teşhisi açıklaması için sağlık uzmanına başvurulmalıdır. Anormal sonuçlara örnekler şunlar olabilir:
- Bir veya daha fazla idrar yolu organı doğru boyut veya şekilde görünmemesi veya alışılmadık bir yerde bulunması.
- Tümör, taş, kist, yaralanma, skar veya idrar akışını engelleyebilecek başka bir anormal doku bölgesine saptanması.
- İdrar yolunun, boyayı süzmemesi ve/veya vücutta beklenenden daha yavaş veya tam olarak atılamaması.
- Erkeklerde prostat normalden büyük görünmesi olabilir.