IKBKG Geni Nedir?

İçindekiler

IKBKG Geni: 4-Hidroksifenilpiruvat Dioksigenaz

Normal Fonksiyon

IKBKG geni, Nükleer Faktör Kappa-B’nin aktivitesini düzenleyen IKK protein kompleksinin alt biriminin üretiminden sorumludur. Nükleer Faktör Kappa-B, DNA’ ya bağlanabilen bir protein kompleksi olup, diğer genlerin aktivitesini de kontrol etmektedir. Nükleer Faktör Kappa-B aktif halde olmadığı zaman, IKK kompleksine bağlanır. Hücrede oluşan belirli sinyallere tepki olarak IKK kompleksi, Nükleer Faktör Kappa-B’yi aktifleştirerek serbest bırakır.

IKBKG proteini, IKK kompleksinde düzenleyici bir rol oynar. IKBKG proteini aktifleştiğinde, kompleks içindeki diğer proteinleri de aktif hale getirerek Nükleer Faktör Kappa-B’yi aktifleştirerek serbest bırakır. Aktif olan faktör, çekirdeğe geçer ve DNA’ya bağlanır. Nükleer Faktör Kappa-B, vücudun immün tepkilerini ve iltihaplanma tepkilerini kontrol eden genler de dahil olmak üzere birçok genin aktivitesini düzenler. Ayrıca saç, cilt, ter bezi, deride dahil ektodermal dokuların oluşumunda kritik olan sinyal yolunda görev alıyor gibi görünmektedir. Ayrıca, hücrenin Apoptoza gitmesine neden olacak belli başlı sinyallerden korur.

Genetik Değişiklikler İle İlgili Sağlık Sorunları

İmmün Yetmezliği olan Anhidrotik Ektodermal Displazi

IKBKG geninde meydana gelen 20’den fazla mutasyon, İmmün Yetmezliği olan Anhidrotik Ektodermal Displazi’nin (EDA-ID) görülmesine neden olmaktadır. EDA-ID, İmmün Sistemi‘nin zayıflaması sonucu görülen ektodermal dokuların normal olmayan gelişimi ve tekrarlayan enfeksiyonlar ile karakterize edilir.

EDA-ID’nin görülmesine neden olan IKBKG gen mutasyonları, IKBKG geninden üretilen proteininin fonksiyonunu bozar, fakat Nükleer Faktör Kappa-B’nin düzenleme kabiliyetini tamamen gidermez. Bu mutasyonlar, ektodermal dokuları meydana getiren hücreleri ve immün hücrelerindeki belirli sinyal yolaklarını bozarak ektoderm dokularının tam gelişmemesine ve immün yetersizliğine sebep olur. EDA-ID’nin semptom ve belirtilerinin şiddeti, hücrede bulunan protein fonksiyonunun miktarına bağlıdır yani protein oranın daha yüksek düzeyde bulunması hastalığın daha hafif seyredilmesi ile ilişkilidir.

Enkontinant Pigment

IKBKG genindeki tespit edilen 30’dan fazla mutasyonun, Enkontinant Pigmenti’ne neden olmaktadır. Enkontinant Pigment Rahatsızlığı’na sahip olan kişilerde diş, deri, ve tırnak anormalliklerinin yanı sıra saç dökülmesi ve görme kaybı görülmektedir.

Görülen en yaygın mutasyon, IKBKG geninde bazı genetik materyallerin silinmesine neden olan kompleks bir yeniden düzenleme, görülen bütün vakaların %80’inden fazlasını oluşturur. Muhtemelen bu mutasyon, normal olmayan derecede düşük oranda IKBKG proteinin üretimine, aktif olmayan bir versiyonunun üretilmesine yol açar. Bu hastalığa sahip diğer insanlarda, IKBKG proteinin üretimini engelleyen mutasyonlara sahiptir. IKBKG proteini dışında Nükleer Faktör Kappa-B aktif olmayabilir. Hücrede aktif olmayan Nükleer Faktör Kappa-B, kendisini yok edecek sinyallere karşı daha duyarlıdır. Muhtemelen görülen anormal hücre ölümü, Enkontinant Pigmenti’nin semptom ve belirtilerine neden olur.

Osteopetroz

X’e bağlı bir kalıtım olan ve nadir olarak görülen Osteopetroz, IKBKG geninde oluşan birkaç mutasyonun neden olduğu saptanmıştır. Araştırmacılar, sorunun nedenini her birinden türetilmiş ve kısaltma olarak OL-EDA-ID olarak belirtmişlerdir.

Osteopetroz’un (OL-EDA-ID) kemiklerde birikmiş anormal yoğunluğuna bağlı olarak, sıvı birikimesiyle (lenfödem) görülen ter bezleri, dişleri ve anormal şişme ile sonuçlanan Anhidrotik Ektodermal Displazi ile bağlantılıdır. Osteopetroz görülen kişilerde, şiddetli ve tekrarlayan enfeksiyonların ilerlemesiyle neden olan bağışıklık yetmezliği görülür.

Nükleer Faktör Kappa-B’nin aktivasyonunu azaltan IKBKG proteini, OL-EDA-ID’nin görülmesine neden olan mutasyonlar sayesinde IKBKG proteininin normal işlevini bozar. Oluşan değişiklikler, ektodermal dokuları meydana getiren hücrelerde ve immün hücrelerde belirli sinyal yolaklarını bozarak, immün yetmezliği ve ektoderm dokuların tamamlanmamış gelişimiyle sonuçlanır. IKBKG geninde oluşan mutasyonlar, OL-EDA-ID’nin başka özelliklerine nasıl sebep olduğu net değildir. Ancak semptom ve belirtiler, muhtemelen kemik yapısını oluşturan hücrelerde dahil olmak üzere hücre tiplerindeki normal olmayan Nükleer Faktör Kappa-B sinyalinden kaynaklanır.

Diğer Hastalıklar

IKBKG gene bağlı mutasyonlarda, X’e Bağlı Mikobakteriyel Hastalığa duyarlı olarak bilinen bazı vakalarını da açıklar. Bu probleme sahip bireylerde, mikobakteri denilen bakteri formlarıyla enfeksiyon riski artar. Vücuda karşı yabancı olan bakterilerden bazıları, İmmün Sistemi normal olan insanlarda hastalığa sebep olmadıkları için ‘Opportunistic (genellikle zararsız olup konakçı canlının hastalığa direnci düşünce patojenik hale gelebilen mikroorganizma, enfeksiyon) Organizmalar’ olarak adlandırılırlar. Farklı bir mikobakteri türü ise yaşamı tehdit edebilen ve ciddi bir solunum yolu hastalığı olan Tüberküloza yol açar. X’e Bağlı Mikobakteriyel Hastalığa duyarlı olmasından sorumlu IKBKG gen mutasyonları, oluşan proteinin şeklini değiştirir. Anormal proteinler, İmmün Sistemi’ndeki belirli sinyalleri bozarak, vücudun mikobakteriyel enfeksiyonlara karşı savunmasını engeller.