Anhidrotik Ektodermal Displazi

İçindekiler

Tanım

İmmün yetmezliği olan Anhidrotik Ektodermal Displazi (EDA-ID); cilt, saç, diş ve ter bezlerini de içeren ektodermal dokuların anormal gelişmesiyle karakterize edilen durumların bir topluluğu olan Ektodermal Displazinin bir formudur. Ayrıca, İmmün sistem fonksiyonları EDA-ID’lı insanlarda azalmıştır. EDA-ID’ın bu sinyal ve semptomları doğumdan kısa süre sonra belirgindir ve bağışıklık sistemi problemlerinin şiddetinden dolayı bu durumdaki insanların çoğu sadece çocuklukta hayatta kalabilir.

EDA-ID’lı çocuklarda cilt anormallikleri, kuru-buruşuk veya çevreleyen deriye göre daha koyu renkte olan alanları içerir. Etkilenen bireyler seyrek saç derisine ve vücut kıllarına sahip olma eğilimindedirler (hipotrikoz). EDA-ID, ayrıca eksik dişler (hipodanti) veya küçük ve keskin dişler ile karakterize edilebilirler. EDA-ID’si olan çocukların çoğu daha az terleme kabiliyetine (hipohidroz) sahiptir çünkü normalden daha az ter bezlerine sahiptir veya ter bezleri düzgün bir şekilde çalışmaz. Terlemedeki bu yetersizlik (anhidroz), tehlikeli bir şekilde vücut sıcaklığının özellikle de sıcak havalarda ve egzersiz yaparken, artmasına sebep olabilir çünkü vücut teri buharlaştırarak kendini soğutamaz.

EDA-ID’de immün yetersizliği, bu durumdaki bireyler arasında çeşitlilik göstermektedir. EDA-ID’li çocuklar sıklıkla antikorlar veya immünoglobulinler denen proteinleri anormal derecede düşük seviyelerde üretirler. Antikorlar, özel yabancı moleküllere ve mikroplara bağlanarak tahribat için onları işaretler ve vücudu enfeksiyona karşı korumaya yardım eder. Antikorlardaki bir azalma, bu rahatsızlığı olan çocukların enfeksiyonlar ile mücadele etmesini zorlaştırır. EDA-ID’de T hücreleri ve B hücreleri olarak adlandırılan İmmün sistem hücreleri, yüzeylerine şeker molekülleri yapışmış (glikoz antijenleri) yabancı istilacıları (örneğin: bakteri, virüs ve maya gibi) tanıma ve yanıt verme kabiliyeti azdır. Bağışıklık sisteminin diğer anahtar yönleri de bozulmuş olabilir, bu da tekrarlayan enfeksiyonlara neden olur.

EDA-ID’li çocukların yaygın olarak akciğerleri (zatürre), kulakları (otitis media), sinüsleri (sinüzit), lenf düğümleri (lenfadenit), ciltleri, kemikleri ve sindirim sitemi enfeksiyon kapar. EDA-ID’sı olan bireylerin yaklaşık dörtte biri, iltihaplı bağırsak rahatsızlığı veya eklem iltihaplanması(romatoid artrit) gibi anormal iltihaplanma içeren rahatsızlıklara sahiptirler.

Benzer sinyal ve semptomlara sahip EDA-ID’nin iki formu vardır ve kalıtım modları tarafından tanınır. X’e bağlı resesif(çekinik) veya otozomal dominant.

Sıklık

EDA-ID’li X’e bağlı resesif tipinin yayılımı, muhtemelen 250.000 bireyde birdir. Sadece, otozomal dominant formun bazı durumları bilimsel literatürde tanımlanmıştır.

Nedenler

IKBKG genindeki mutasyonlar, X’e bağlı çekinik EDA-ID’ye neden olur ve NFKBIA genindeki mutasyonlarda otozomal dominant EDA-ID’ye neden olur. Nükleer Faktör Kappa-B’yi düzenler. Nükleer Faktör Kappa-B, DNA’ya bağlanan ve vücudun bağışıklık yanıtlarına ve enflamatuar (iltihaplı) reaksiyonlara komut veren genler de dahil olmak üzere, diğer genlerin aktivitesini kontrol eden bir grup ilgili protein(protein kompleksi)dir. Aynı zamanda hücreleri daha sonra kendilerini imha etmeye (apoptoza uğramak) neden olacak bazı sinyallerden korur.

EDA-ID’den sorumlu IKBKG ve NFKBIA gen mutasyonları, Nükleer Faktör Kappa-B’nin aktivitesinin azalmasına sebep olan fonksiyonu bozulmuş proteinlerin üretilmesine sebep olur. Bu değişiklikler, bağışıklık hücrelerinde bazı sinyal yolaklarını parçalar ve bu durum bağışıklık yetersizliğiyle sonuçlanır. Gen mutasyonlarının ciltte, dişlerde, ter bezlerinde ve diğer dokuların gelişimini nasıl değiştirdiği bilinmiyor. Ayrıca bunun diğer tip hücrelerde, anormal Nükleer Faktör Kappa-B sinyallerinden dolayı olduğu muhtemeldir.

Kalıtım Modeli

EDA-ID, IKBKG genindeki mutasyonlardan dolayı olduğundan X’e bağlı çekinik modelde kalıtsaldır. IKBKG geni, iki eşey kromozomundan biri olan X kromozomunda konumlanmıştır. Erkeklerde (sadece bir X kromozomu vardır-XY), rahatsızlığa sebep olması için genin her bir kopyası bu durumun nedeni için yeterlidir. Kadınlarda (iki tane X kromozomu vardır-XX), rahatsızlığa sebep olması için genin iki kopyasında da bir mutasyon meydana gelmelidir çünkü kadınların, IKBKG geninin değiştirilmiş her iki kopyasına sahip olması mümkün değildir. Erkekler X’e bağlı çekinik rahatsızlıklardan kadınlara göre çok daha fazla etkilenir. X’e bağlı kalıtımın bir özelliği de babaların X’e özelliklerini oğullarına aktaramamalarıdır.

EDA-ID, NFKBIA genindeki mutasyonlardan dolayı olduğundan bu durum otozomal dominant modelde kalıtsaldır yani değişmiş genin her hücredeki bir kopyasının bulunması hastalığa neden olmak için yeterlidir. Çoğu vakalar gendeki yeni mutasyonlarla sonuçlanır ve ailesinde bu hastalığın bir geçmişi bulunmayan insanlarda da meydana gelebilir.