Homosistein Testi Nedir?

Tanım

Homosistein Testi, kan örneğindeki Homosistein miktarını ölçer. Homosistein bir amino asittir. Amino asitler, vücutta protein yapmak için kullanılan moleküllerdir.

Normalde homosistein seviyelerimiz düşüktür çünkü vücut, vitamin B12, vitamin B6 ve folik asit (B9 vitamini veya folat olarak da adlandırılır) kullanarak homosisteini hızla parçalar ve vücudun ihtiyaç duyduğu diğer maddelere dönüştürür. Kandaki yüksek homosistein seviyeleri, bu sürecin düzgün çalışmadığına veya vücudun belirli B vitaminlerinden eksik olabileceğinin bir göstergesi olabilir.

Yüksek homosistein seviyeleri, atardamarların iç yüzeyine zarar verebilir ve kan pıhtısı oluşma riskini artırabilir. Bu durum kalp krizi, felç ve diğer kalp hastalıkları ile damar bozuklukları riskini artırabilir.

Diğer İsimleri: Toplam Homosistein, Plazma Toplam Homosistein

Homosistein Testi Ne İçin Yapılır?

Homosistein Testi, aşağıdaki amaçlar için kullanılabilir:

1- Vitamin Seviyelerini Değerlendirmek

Homosistein parçalamak için gerekli olan B6, B12 veya folik asit vitaminlerinde eksiklik olup olmadığını belirlemek için kullanılabilir. Bu vitaminlerin yetersizliği homosistein seviyelerinin artmasına neden olabilir.

2- Homosistinüri Tanısına Yardımcı Olmak

Test, vücudun belirli bir amino asidi önemli proteinler yapmak için kullanmasını engelleyen nadir genetik bir hastalık olan Homosistinüri’yi teşhis etmede yardımcı olabilir. Homosistinüri, genellikle ilk yıl içinde ortaya çıkan ancak çocukluk veya sonrasında da ortaya çıkabilen belirtilere sahip bir hastalıktır. Yaygın belirtiler arasında kan pıhtıları, görme problemleri ve zayıf kemikler bulunur. ABD’de çoğu bebekte Homosistinüri kontrolü için rutin tarama testi yapılır.

3- Kalp Krizi veya Felç Riskini Anlamak

Homosistein Testi yüksek risk faktörlerine sahip olunduğunda, kalp krizi veya felç riskinin anlaşılmasına yardımcı olabilir. Yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet gibi kalp ve damar hastalığı riskini artıran durumlar varsa veya zaten kalp veya damar hastalığı teşhisi konulduysa, sağlık uzmanı Homosistein Testi isteyebilir.

Sağlık uzmanları, herkesin kalp hastalığı riskini değerlendirmek için rutin olarak Homosistein Testi yapılmasını önermez. Bunun sebebi, araştırmacıların homosistein seviyelerinin kalp ve damar hastalıklarını ne kadar etkilediğinden emin olmamalarıdır. Şu ana kadar yapılan çalışmalar, homosistein seviyelerini düşürmenin kalp krizi veya felç riskini azaltmadığını göstermektedir.

Neden Homosistein Testine İhtiyaç Duyulur?

Eğer B12 vitamini veya folik asit eksikliğini düşündüren belirtiler varsa, bu testin yaptırılması gerekebilir. Belirtiler çok hafiften şiddetliye kadar değişebilir ve şunları içerebilir:

1. Baş dönmesi,
2. Yorgunluk ve/veya güçsüzlük,
3. Baş ağrısı,
4. Kalp çarpıntıları (kalp hızının artması veya hızlı atması),
5. Cilt veya tırnak renginde değişiklikler,
6. Dilde veya ağızda yaralar,
7. Ellerde, ayaklarda, kollarda veya bacaklarda karıncalanma veya uyuşma hissi.

Sağlık uzmanı, aşağıdaki sebeplerden dolayı B12 vitamini veya folik asit düşüklüğü riski varsa bu testi isteyebilir:

1. Malnütrisyon (beslenme yetersizliği) sorunu yaşanıyorsa,
2. Yaşı yetişkinlerden istenebilir çünkü çoğunlukla gıdalardan yeterince B12 vitaminini alamazlar,
3. Alkol kullanım bozukluğu veya madde bağımlılığı varsa.

Sağlık uzmanı, aşağıdaki durumlarda da bu testi önerebilir:

1. Daha önce kalp krizi veya felç geçirildiyse,
2. Kalp krizi veya felç riskini artıran yüksek LDL (kötü kolesterol) veya yüksek tansiyon gibi bir veya daha fazla rahatsızlık varsa.

Homosistein Testi Sırasında Neler Olur?

Bir sağlık uzmanı, küçük bir iğne ile koldaki bir damardan bir kan örneği alır. İğne yerleştirildikten sonra kan bir test tüpüne toplanır. İğne giriş veya çıkışı sırasında hafif bir batma hissi yaşanabilir. Bu çoğunlukla beş dakikadan az bir süredir.

Test Öncesinde Herhangi Bir Hazırlık Yapılmalı Mıdır?

Homosistein Testi’nden önce, 8-12 saat süresince aç (yemek yememek veya içmemek) olunması gerekebilir. Bazı ilaçlar ve takviyeler, test sonuçlarını etkileyebilir. Bu sebeple, sağlık uzmanına özellikle B vitamini dahil olmak üzere alınan tüm ilaçlar ve takviyeler hakkında bilgi verilmelidir. Ancak sağlık uzmanı size söylemedikçe hiçbir ilaç bırakılmamalıdır.

Testin Herhangi Bir Riski Var Mı?

Kan Testi yapmanın çok az riski vardır. İğnenin yerleştirildiği bölgede hafif ağrı veya morarma olabilir, fakat çoğu belirti hızla geçer.

Sonuçlar Ne Anlama Gelir?

Yüksek Homosistein Seviyeleri, aşağıdaki durumları gösteren bir işaret olabilir:

1. Beslenmede yeterince B12 vitamini veya folik asit alınmadığının,
2. Homosisteinüri’ye sahip olunabilir ve genellikle Homosisteinüri tanısı koymak için daha fazla test gerekebilir,
3. Kalp hastalığı, felç veya diğer damar hastalıkları için daha yüksek bir risk olabilir.

Normalden yüksek homosistein düzeyi, Osteoporoz, Hipotiroidizm, Kronik Böbrek Hastalığı, Alzheimer hastalığı veya diğer demans türleri gibi başka durumlarla da ilişkilendirilebilir.

Homosistein düzeyi yüksekse, her zaman tedavi gerektiren bir tıbbi durum olduğu anlamına gelmez. Sonuçlar yaşa, cinsiyete, sigara içilip içilmemesi gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir.

Homosistein Kan Testi Hakkında Bilinmesi Gereken Başka Bir Şey Var Mı?

Eğer homosistein seviyesi yüksekse, sağlık uzmanı yenilen yiyeceklerde değişiklik yapılmasını önerebilir. Dengeli bir beslenme, doğru miktarda vitamin alınmasına yardımcı olacaktır. Vitamin takviyesi almadan önce sağlık uzmanıyla konuşulmalıdır. Araştırmalar, homosistein seviyelerini azaltmanın kalp krizi veya felç riskinizi azaltmadığını göstermemiştir.

Kaynak: https://medlineplus.gov/lab-tests/homocysteine-test/

Görsel Kaynak: https://mosaicdx.com/test/homocysteine/

Editör: Elif Berfin KORGAN