Gelinciklerde Gözlenen Solunum Problemleri Nedir?

Tanım

Gelinciklerde solunum bozukluklarını tanımlayan terimleri sıralayacak olursak: Dispne, takipne ve hiperpne. Dispne, çoğunlukla nefes almakta ki zorluk ile ilişkili sıkıntıyı ortaya koyar. Takipne hızlı bir biçimde nefes almayla şekillenir. Hiperpne ise derin nefes almaktır. Çeşitli rahatsızlıklar ve stresli durumlar solunum bozuklarının oluşmasına neden olabilir.

Belirtiler ve Türler

Gelinciklerde karşımıza çıkan  solunum bozukluklarının çeşitlerini (dispne, takipne, hiperpne) belirleyecek olan görüntülenecek semptomlardır. Sıklıkla göreceğimiz semptomları sıralayacak olursak:

• Huzursuz hal
• Zatürre
• Ağız açık bir şekilde solunum
• Stridor sonucu şekillenen yüksek sesli solunum
• Üst hava yollarının tıkanması
• Solunum yolu enfeksiyonun beraberinde görülen burun akıntısı sonucu gelişen hapşırmalar
• Konjestif kalp yetmezliği olan veya diyafram fıtığına sahip gelinciklerde görülen uyku problemleri

Gelinciklerde ender olarak nefes darlığı ve buna bağlı öksürükte oluşabilir.

Nedenler

Gelinciklerde şekillenen nefes almadaki zorluk, hızlı nefes alma ya da derin nefes alma problemlerinin altında yatan sebepleri sıralayacak olursak:

• Merkezi sinir sistemi hastalıkları
• Şok
• Anemi
• Konjesif kalp yetmezliği
• Farklı solunum rahatsızlıkları
• Oksijen eksikliği sonucu gelişen hipoksi

Daha yaygın olan sebeplere ayrı bir parantez açacak olursak:

• Anemi
• Kalp kurdu enfeksiyonu
• Düzensiz kalp atışı (aritmi)
• Travma ve inflamasyon
• İmmünosupresyon (bastırılmış bağışıklık sistemi)

Teşhis

Solunum problemleri gelinciğin yaşamını etkileyecek acil bir sorun olabilir. Bundan dolayı gelinciğinizi en kısa zaman içerisinde bir veteriner hekime götürmeniz gereklidir. Veteriner hekiminiz sizden gelinciğinizin sağlık geçmişi semptomların ne düzeyde olduğu hakkında sizden geniş bir anamnez alacaktır.

Muayene esnasında veteriner hekiminiz gelinciğinizin nasıl nefes aldığını, kalp üfürümünün ya da akciğerlerinde sıvı birikimi olup olmadığını tespit etmek adına göğsünü dinleyecektir. Ayrıca gelinciğinizin diş eti rengini de büyük bir dikkatle inceleyecektir. Çünkü diş etinin rengi organlara oksijenin etkili bir şekilde dağıtılıp dağıtılmadığını (hipoksemi) ya da kan hücresinin sayılarının düşük (anemi) olup olmadığının sinyalini verir.

Nefes almadaki zorluğu tespit edebilmek adına çeşitli tanı testleri, bakteri üremelerinden yararlanılabilir. Akciğer ve kardiyovasküler hastalıkların varlığının ortaya çıkarılışında inflamatuar belirteçler, sitolojik metotlar önemli rol oynar.

Tedavi

Tedavi nihai tanının konmasıyla ilişkilidir. Solunum problemlerinin tedavisinde oksijen tedavisi uygulamak önemlidir.  Ayrıca solunum probleminin oluşmasında altta yatan sebebi bulmak ve gerekli ilaç tedavisini uygulamak adına gelinciğinizin hastaneye yatırılması gereklidir. Trakeostomi adı verilen prosedür gerekli olabilir. Bu prosedürü uygulamak için gelinciğin trakeasındaki bir insizyondan bir tüp yerleştirilir.

 Yaşam ve Yönetim

Dispne, takipne ve hiperpnesi olan gelincikler doğru ve uygun bakım ile daha az hasar alarak iyileşir. Ancak solunum problemleri ile mücadele de gelinciklerin kendilerini aşırı yormaması adına kafes istirahati önemlidir.

Kaynak: https://www.petmd.com/ferret/conditions/respiratory/c_ft_dyspnea_tachypnea_hypernea

Görsel Kaynak: https://vcahospitals.com/know-your-pet/tumors-in-ferrets

Editör: Ecem Bolat