Süksinik Semialdehit Dehidrogenaz Eksikliği

İçindekiler

Tanım

Çeşitli nörolojik problemlere sebep olabilen bir hastalıktır. Bu hastalığa sahip bireylerde; özellikler konuşma gelişimini içeren gelişimsel gecikme, zihinsel yetersizlik ve doğumdan sonra görülen kas tonusunda azalma gibi bazı tipik belirtiler görülmektedir. Etkilenen bireylerin yaklaşık olarak yarısında nöbetler, hareketlerin koordinasyonunda zorluklar, reflekslerin azalması ve davranışsal sorunlar gibi belirtiler de görülmektedir. Bu hastalık ile ilişkili en yaygın davranış problemleri arasında uyku bozuklukları, hiperaktivite, dikkatin devamlılığında bozukluk ve anksiyete görülür. Bunların yanı sıra etkilenen bazı bireylerde daha az sıkılıkla saldırganlık, halüsinasyonlar, obsesif kompulsif bozukluk ve ısırma ve kafa vurma gibi kişinin kendine zarar verebileceği davranışlarda artış gözlemlenmiştir. Ayrıca bu bireylerde göz hareketlerinin kontrolünde de problemler görülebilir. Hastalığa ait olan diğer daha az yaygın özelliklere bakıldığında ise uzuvların kontrol edilemeyen hareketleri (koreoatetoz), distoni olarak adlandırılan kaslarım istemsiz gerilmesi, miyoklonus yani kas seğirmesi ve giderek kötüleşen ataksi görülmektedir.

Sıklık

Dünya çapında rapor edilen süksinik semialdehit dehidrogenaz eksikliğine sahip olan bireylerin sayısı yaklaşık olarak 350’dir.

Nedenler

ALDH5A1 genindeki mutasyonların sebep olduğu bir hastalıktır. ALDH5A1 geni, süksinik semialdehit dehidrogenaz enziminin yapımı için talimat sağlayan gendir. Bu enzim GABA’nın parçalanmasında rol alır. Gama-amino bütirik asit kısaca GABA olarak adlandırılan kimyasal bir nörotransmitterdir, beyinde sinyal iletiminde görev alır ve birincil görevi beynin çok fazla sinyal ile aşırı yüklenmesini önlemektir.

Süksinik semialdehit dehidrogenaz enziminin eksikliği, merkezi sinir sisteminde gama-hidroksibütirat (GHB) adı verilen ilgili bir molekülün ve GABA miktarlarında artışına neden olmaktadır. Yine de GABA ve GHB miktarlarının artışının gelişim geriliği, nöbetler ve hastalığın diğer semptomlarına nasıl neden olduğu net olarak bilinememektedir.

Kalıtım Modeli

Otozomal çekinik olarak kalıtılan bir hastalıktır. Otozomal çekinik olma durumunda hastalığın ortaya çıkabilmesi için mutasyona uğramış olana genin iki kopyasının da bulunması gerekmektedir. Hastalığa sahip olan bireyin anne-babasında ise mutasyona uğramış olan genin birer kopyaları bulunmaktadır ve bu yüzden de hastalığa ait herhangi bir belirti ya da semptom göstermezler.