Roberts Sendromu

İçindekiler

Tanım

Roberts sendromu, yüz ve uzuvlarda anormalliklerin görülmesiyle karakterize bir genetik hastalıktır. Roberts sendromuna sahip bireylerde hem doğum öncesi hem doğum sorasında büyüme hızı yavaştır. Şiddeti değişen zihinsel bozukluk da hastalığın belirtilerindendir.

Roberts sendromlu çocuklar, hem kollarında hem bacaklarında anormalliklerle dünyaya gelirler. Özellikle alt bacak ve ön kollarındaki kemiklerde hipomeli görülür. Bazı ağır vakalarda, uzuv kemikleri o kadar kısadır ki; eller ve ayaklar gövdeye çok yakın görünür (fokomeli). Ayrıca hastaların parmaklarında da eksiklikler ya da anormallikler, diz ve dirseklerde eklem deformasyonları (konraktürler) görülebilir. Bahsedilen uzuv anomalileri, vücudun her iki tarafına eşit olarak etki etse de, bacaklarda kollara kıyasla daha çok oluşurlar.

Roberts sendromlu kişiler genellikle; yarık damak, yarık dudak, mikrognati (küçük çene), kulak anormallikleri, dış köşeleri aşağı bakan gözler (aşağıya eğimli palpebral fissürler), geniş açıklıklı gözler (hipertelorizm), gagalı burun gibi birçok farklı yüz özelliğine sahiptirler. Mikrosefali ve korneal opasitiye sahip olabilirler. Şiddetli vakalarda, hastaların başlarının önünde beyinde kese benzeri bir çıkıntı (ensefalosel) vardır. Bu anomalilere ek olarak, hastalarda, kalp, genital ve böbrek bozuklukları da olabilir.

Şiddetli Roberts sendromuna sahip bebekler genellikle ölü doğar ya da doğumdan hemen sonra ölürler. Hastalıktan hafif derecede etkilenen kişiler ise yetişkinliğe kadar yaşayabilirler.

SC fokomeli sendromu adlı bir bozukluğun ilk başlarda Roberts sendromundan farklı olduğu düşünülse de; daha sonra Roberts’ın görece hafif bir varyantı olarak kabul görmüştür. ‘SC’ ismi bu bozukluğun görüldüğü ilk iki ailenin soyadlarının ilk harflerinden gelmektedir.

Sıklık

Roberts sendromu yaygınlığı bilinmeyen nadir bir hastalıktır.

Nedenler

Roberts sendromuna ESCO2 geni mutasyonları sebep olmaktadır. Bu gen, hücre bölünmesi esnasında meydana gelen kromozom ayrılması için gerekli bir proteinin üretilmesini sağlar. ESCO2 proteini, kromozomlar ayrılmaya hazır olana kadar kardeş kromatitleri birlikte tutan yapıştırıcının üretilmesinde rol alır.

ESCO2 geninin bilinen tüm mutasyonları, hücrenin ESCO2 proteinini üretmesini engeller. Bu durumda kardeş kromatitler arasındaki yapıştırıcının sentromer çevresindeki kısmı eksik kalır. Roberts sendromu da hücrelerin anormal kardeş kromatit bağlanmasına hücre bölünmesini geciktirerek yanıt verir. Hücre bölünmesinin gecikmesi, hücrenin kendi kendini yok etmesi gerektiğine işaret edebilir. Roberts sendromunun belirtileri, erken gelişim evresinde bazı dokuların hücre kaybından kaynaklanabilir. Hastalığı hafif ve ağır şekilde geçiren kişilerin hepsinde ESCO2 proteini eksikliği olduğundan, hastalık şiddetini varyasyonun altında yatan sebepler bilinmemektedir. Araştırmalara göre, hastalığın şiddeti, diğer çevresel ve genetik faktörlere göre şekilleniyor olabilir.

Kalıtım Modeli

Roberts sendromu, otozomal çekinik bir modelde kalıtsaldır. Her hücrede genin iki kopyası da mutasyonludur. Otozomal çekinik bozukluğa sahip bir kişinin ebeveynlerinin ikisi de mutasyonlu genin bir kopyasını taşır ama durumun belirtilerini göstermezler.