PACS1 Sendromu

İçindekiler

Tanım

PACS1 sendromuna sahip tüm bireylerin ortak özelliklerine bakıldığında zihinsel engellilik, belirgin bir yüz görünümüne sahip olma ve konuşma ve dil sorunları olduğu görülür. Bunlara ek olarak etkilenen bireylerin çoğunda nörolojik, davranışsal ve sağlık problemleri görülmektedir.

PACS1 sendromuna sahip bireylerde görülen zihinsel engellilik durumunun şiddeti hafiften orta dereceye doğru değişmektedir. Buna ek olarak bu hastalarda konuşma üretme problemleri de görülmektedir. Bu durumdaki bireylerdeki konuşma gelişimi birkaç kelimeye ya da hiç konuşamamalarından kısıtlı konuşmaya kadardır.

Bu hastalığa sahip bireyler belirgin yüz görünümlerine sahiptirler. Bu belirgin yüz görünümlerinde; kalın ve yüksek kemerli kaş, uzun kirpikler, hipertelorizm olarak adlandırılan geniş aralıklı gözler, aşağı bakan gözlerin dış köşeleri, sarkık göz kapakları, yuvarlak burun ucu, aşağı bakan köşeleri olan geniş bir ağız, ince üst dudak, filtrum olarak adlandırılan üst dudak ile burun arasındaki pürüzsüz alan, geniş aralıklı dişler ve normalden daha az kıvrım ve oluk ile alçak olan kulaklar sayılır. Diğer vücut sistemlerinde anormallikler ortaya çıkabilir. Bunlar; kalp, beyin, gözlerin ve diğer organların kusurlu oluşumudur. Erkeklerde kriptorşidizm olarak bilinen inmemiş testis olabilir.

Bunlara ek olarak bazı nörolojik problemler de açığa çıkabilmektedir. Etkilenen bazı bireylerde otizm spektrum hastalığının özellikleri açığa çıkabilir. Otizm spektrum hastalığı ise bozulmuş iletişim ve sosyal etkileşim ile karakterize olan bir rahatsızlıktır. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk, kendine zarar verme ya da öfke nöbetlerin yol açan hayal kırıklığı da açığa çıkabilen özelliklerdendir. PACS1 sendromuna sahiplerin çoğunda tür ve başlangıç yaşına göre değişen nöbetler görülmektedir. Bazı bireylerde ise hipotoni olarak adlandırılan zayıf kas tonusu görülmektedir. Bu hastalığa sahip bireylerin bir kısmında yürüme gecikmesi bir kısmında ise dengesiz yürüyüş stilinin geliştiği görülmüştür. Bu hastalarda nadiren görülen durumlarda ise sık sık düşmeler ve ileri çocukluk dönemlerinde yürüme yeteneklerinin yavaşça kaybolmasına bağlı olarak tekerlekli sandalyeye ihtiyaç duymaları görülmektedir.

Sıklık

Bilimsel literatürde 30’dan fazla etkilenen bireyin tanımlandığı ancak yaygınlığı net olarak bilinemeyen nadir görülen bir hastalıktır.

Nedenler

PACS1 genindeki mutasyonların neden olduğu bir hastalıktır. Bu gen, moleküllerin ve diğer proteinlerin ihtiyaç duyulan hücre ve dokulara taşınmasına yardım eden proteinin üretimi için talimat verir. PACS1 proteini trans-Golgi yapı ağı olarak adlandırılan zarların kompleks yapı ağı yapısında bulunur. Trans-Golgi yapı ağı ise protein ve diğer molekülleri ayıran ve onları hücre içinde ya da hücre dışında amaçlanan hedeflerine gönderen bir ağdır. Bu protein doğumdan önceki gelişim süreci boyunca oldukça aktiftir.

Bu hastalığa sahip bireylerin neredeyse çoğunda hastalık sebebi olarak bu gen mutasyonu görülmektedir. Bu ve diğer PACS1 gen mutasyonlarının proteinin belirli olan moleküller ya da proteinlerin taşınmasına yardımcı olma işlevini bozduğu düşünülmektedir. Bu tarzdaki bozukluklara bağlı olarak taşınan molekül ya da proteinlerin birikmesi ya da yanlış yerleştirilmesi ile sonuçlanması olasıdır. Yine de biriken bu maddelerin etkisi net olarak bilinememektedir. Araştırmacılara göre bu hasarlı PACS1 proteini, belirgin yüz özelliklerine neden olan yüzdeki yapıların normal gelişimini bozmaktadır. Bunun yanı sıra, bu proteinin hasarının hastalığa ait olan diğer belirti ve semptomlara neden olan vücudun diğer sistemlerinin gelişiminin bozulmasını da etkilemesi olası bir durumdur ancak bu mekanizmanın anlaşılabilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Kalıtım Modeli

Otozomal baskın olarak aktarılan bir hastalıktır. Otozomal baskın olma durumunda hastalığın ortaya çıkabilmesi için her bir hücrede değişime uğramış olan genin bir kopyasının bulunmasının yeterli olması durumudur.

Çoğunlukla hastalık, etkilenen bireylerinin ebeveynlerinin üreme hücrelerinin oluşumu sırasında açığa çıkan yeni gen mutasyonlarından kaynaklanmaktadır ya da erken embriyonik gelişim sırasında da ortaya çıkabilir. Bu durumlar, aile geçmişinde bu hastalığı taşımayan bireylerde ortaya çıkmaktadırlar.