Emel Karayağmurlu
İçindekiler
Tanım
Kaşıntı yani pruritus, derideki sinir hücrelerinin uyarılması sonucunda ortaya çıkan düşük seviyeli bir ağrı, doğal dürtüdür. Vücudun belirli bir bölgesinde olabileceği gibi tüm vücutta da gerçekleşebilen kaşıntı, sağlıklı bir insanda günde ortalama 100 kez gerçekleşebilir.
Neden kaşınırız?
Dermatolog ve kozmetik cerrah Dr. Melanie Palm, kaşıntının en yaygın sebeplerinden birini ciltteki mikro kırıklar olduğunu söylüyor. Mikro kırıklara neden olan; kuru, nemlendirilmemiş cilttir ve lokal iltihaplanmayı meydana getirir. Bu iltihaplanmadan kaynaklı merkezi sinir sisteminin çalışmasında rol oynayan histamin gibi kimyasallar salınır.
Kaşınma, psikolojik kaynaklı da olabileceği gibi bazı hastalıkların semptomlarından dolayı da ortaya çıkabilir.
- Kurdeşen
- Kimyasallar
- Kuru cilt
- Uyuz
- Egzama
- Böbrek yetmezliği
- Sarılık
- Siroz
- Demir eksikliği
- Böcek sokması
- Stres
- Alerji
- Kan hastalıkları
- İlaç vb. nedenler sonucunda doku kızarıklığı, kabarcıklar, şişlik ve sinir tahrişine neden olur. Bu koşullar, tahriş edici ve kaşıntı hissi yaratan eozinofiller ve bazofiller kimyasalların salınmasına neden olabilir.
Kaşınmak Neden İyi Hissettirir?
Düşük seviyeli bir ağrı olan kaşıntı, beyinde mutluluk veren hormon olarak da geçen serotonin salgılanmasını sağlar. Serotonin kaşıntı sinyalini kesse de bazı durumlarda kaşıntı-kaşıma döngüsüne sokabilir.
Fare Öodeli
Bilim insanları serotonin üretemeyen fareleri kullanarak bir deney yaptı. Kaşınmaya neden olan kimyasallar farelere enjekte edildi. Sonucunda serotonin üretebilen farelere göre daha az kaşındıkları fark edildi. Aynı farelere serotonin enjekte edildiğinde diğerleri gibi kaşınmaya başladılar. Bu model her ne kadar kaşınmayı durdurabilecek bir yöntem olarak görülse de insanlarda kullanılamazdı. Serotonin ruh hali, uyku, hafıza, kemik metabolizması, öğrenme ve libido kabiliyetini düzenler. Bu yüzden insanlar için serotonin eksikliği yaşamın olmamasıdır.
Teşhis ve Tedavi
Tam kan sayımı; karaciğer, böbrek ve tiroid testleri; göğüs röntgeninin çekimi teşhis koymak için yapılır. Cildin nem düzeyini korumak için doktor kontrolünde alabileceğiniz bazı merhemler, Antihistamin gibi ilaçlar, uygun olmayan kozmetik ürünleri kullanmamak, doğal kumaşlı kıyafetler giymek, kaşınan bölgeye buz uygulamak, stresi azaltmak ve en önemlisi iç hastalıklardan kaynaklı olan bir semptomsa bu hastalığı tedavi etmek kaşınmanın tedavilerindendir.
Kaynaklar:
- https://evrimagaci.org/kasinti-nedir-neden-kasiniriz-kasinan-yerleri-kasimak-neden-iyi-hissettirir-11001
- https://www.healthline.com/health/why-do-we-itch#prevention
- https://medlineplus.gov/itching.html#:~:text=Itching%20is%20an%20irritating%20sensation,have%20a%20rash%20or%20hives.
- https://source.wustl.edu/2014/10/why-scratching-makes-you-itch-more/
- https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/guide/why-so-itchy
Görsel Kaynaklar:
- https://www.sipderm.com/what-is-eczema-and-how-is-it-treated/
- https://img.emedihealth.com/wp-content/uploads/2020/10/itchy-skin-causes-450×525.webp
Editör: Meryem GÖKOĞLU