İpek Aydoğdu
Tanım
Kanser teşhisi konulmuş birey, birçok zorluk ile karşı karşıya kalabilir. Nadir veya az görülen bir kansere yakalanmak ise bütün zorlukların yanında ek sıkıntılar getirir. Teşhisin uzun sürmesi, hastayı psikolojik olarak zorlayabilir. Çevresinde benzer hastalığa sahip birisini bulamayan hasta sıkıntılarını paylaşmakta ve destek almakta problem yaşayabilir.
Nadir veya az görülen bir kanser tipi teşhisi konan hastalar genellikle iki durum ile karşı karşıya kalırlar; belirsizliklerin artması ve kendi içlerine dönme. Teşhisi konulan kanser ile ilgili bilginin yetersiz olması sonucu doktorların hastaların sorularına cevap bulmaları veya ilerleyen süreçte neler olabileceği hakkında bilgi vermeleri zor olabilir.
Hastalar duygusal ve fiziksel olarak izole bir yaşam sürmeyi tercih edebilir. Tedavi için bulunulan yerden çok uzaklardaki hastanelere veya doktorlara gidilmek zorunda kalınabilir, ya da hastalar işe gitmek gibi günlük rutinlerinden tamamen vazgeçmek durumunda olabilirler.
Bütün bu sıkıntıların altında eziliyormuş gibi hissetmek çok doğaldır. Tedavi ekipleri, böyle durumlarda hastayı, hastaların hislerini yönetebilmelerini sağlamak amacıyla eğitim almış bir profesyonele yönlendirebilir. Ayrıca hastayı benzer durumları yaşayan veya yaşamış kişilerle temasa geçirerek hislerini paylaşmalarını sağlayabilirler.
Tedavi Sonrası Nasıldır?
Tedavi bittikten sonra, hastaların düzenli aralıklarla genel sağlık durumu incelemesi, uzun süreli yan etkilerin yönetilmesi ve kanserin tekrar ortaya çıkmadığını/yayılmadığını gözlemleme amaçlarıyla kontrollere gitmeleri gerekir. Kontrollerin aralıkları, kanserin tipine ve seviyesine göre farklılık gösterebilir. Zaman geçtikçe azalan yan etkiler ve diğer problemler ile birlikte kontrol sıklığı düşer.
Genellikle, bu kontrollerde fiziksel muayeneler, testler ve taramalar yapılır. Hastalar “hayatta kalma bakım planı” da denilen bir tedavi sonrası bakım takvimi oluşturmak isteyebilir. Bunlar herhangi bir semptomu, uzun zamanlı bir yan etkiyi ve potansiyel bir medikal/duygusal problemde uygulanabilecek çözümlerin not edildiği takvimlerdir.
Yineleme
Bazı hastalarda tedavi sonrası kanser tekrar oluşabilir. Buna yineleme denir. Nadir veya az görülen kanser tiplerinde ise yineleme oranı yaygın görülen kanserlere göre daha fazla değildir. Yineleme ihtimalini düşünerek düzenli kontrollere gidilmesi bu nedenle büyük önem taşır.
Kaynak: https://www.cancervic.org.au/cancer-information/rare-and-less-common-cancers/coping.html
Görsel Kaynak: https://qumulo.com/wp-content/uploads/2020/01/healthcare.jpg
Editör: Ecem BOLAT