Kobaylarda Bumblefoot (Ayak Bakteriyel Hastalığı) Nedir?

Tanım

Pododermatiti tanımlayacak olursak, bir kobayın ayak tabanının iltihaplanması sonucunda yara şekillenmesi ve o yaranın aşırı büyümesi durumu olarak ifade edebiliriz. Bu olaydaki görünüm, nasırlara veya ayağın altında gelişen küçük tümörlere benzerlik gösterebilir. Çoğunlukla bu durum bumblefoot olarak isimlendirilir.

Bombus ayağı tedavi edilmediği ya da şiddetli bir şekilde kendini gösterdiği zaman, tedavide komplikasyonlar karşımıza çıkabilir ve enfekte bacağın kesilmesi gerekebilir.

Belirtiler ve Türler

Enfekte olmuş kobayın ayak tabanları aylarca iltihaplı olarak kalabilir. Bu iltihap kızarıklık, yaralar geliştirebilir ya da aşırı büyüyebilir. Bunlar dışındaki semptomları sıralayacak olursak:

• Etkilenen yani enfekte olan ayakta kıl dökülmesi
• Hareket etme isteksizliği ya da normal şekilde yürüyememe
• Ağrı sebebiyle iştah kaybı
• Eklem ya da tendonların şişmesi
• Böbreklerde, karaciğerde, hormon bezlerinde ve pankreasta amiloid birikimi (protein birikimi)

Nedenler

Staphylococcus aureus bakterisi en yaygın görülen nedendir ve kobayın ayaklarındaki küçük kesikler veya sıyrıklar aracılığıyla girer. Bumblefoot’un altında yatan faktörler:

• Ayakların maruz kaldığı aşırı baskı
• Beslenme dengesizliği, özellikle yeterli C vitamini alınmaması
• Obezite
• Uzamış tırnaklar
• Tel zeminli kafes
• Kobayın bulunduğu ortamın kötü temizlenmesi
• Nemli ortam

Teşhis

Kobayınızın sağlık geçmişi, diyeti beslenme geçmişi, semptomların başlangıcı ve yaşam koşulları (tel veya düz zeminli bir kafes, nemli ya da kuru ortam, vb.) hakkında detaylı bir anamnez (hastanın öyküsü) aktarmanız gereklidir.  Veteriner hekiminiz daha sonra kobayınızı fiziksel olarak inceleyip ardından bakteri kültürü amacıyla kan ve sıvı örnekleri alarak pododermatit teşhisi koyabilir. Staphylococcus aureus , bombus ayakta en sık teşhis edilen bakteriyel enfeksiyon türü olsa da, enfeksiyonu tedavi edebilmek amacıyla uygun antibiyotiğin tespiti için bakterilerin kesin belirlenmesi gereklidir.

Tedavi

Pododermatit erken teşhis edilmesi durumunda kobayınızın yaşam alanında yapacağınızdüzenlemeler ile kobayınız iyileşebilir. Yapılabilecek değişimleri sıralayacak olursak:

• Düz zeminli bir oda
• Kobayın kaldığı bölgenin temizliğine ekstra hassasiyet
• Kobayınızın yattığı alanda yumuşak bir malzeme tercih etmek

Kafes döşemesinin kuru tutulmasına da dikkat edilmelidir. Bunun nedeni nemli zemin kobayın ayak dokusunu yumuşatarak çatlamasına bundan ötürü de fırsatçı enfeksiyonlara daha açık hale getirir. Veteriner hekiminiz, kobayınızda C vitamini eksikliği tespit etmesi halinde diyetindeki C vitamini miktarını arttıracaktır.

Çevresel düzenlemelere rağmen tıbbi müdahaleye gereksinim varsa, veteriner hekiminiz gerekeni yapacaktır. Veteriner hekiminiz öncelikle yaraları temizleyecektir. Ardından da enfekte olmuş bölgeleri çevreleyen tüyler kesilecektir. Aşırı uzayan tırnaklar ayaklardaki ölü dokular kesilir. Kobayın ayaklarının antibiyotikleri solüsyonlara batırılması yararlı olabilir. İlerlemiş şiddetli vakalarda kobaylar oral antibiyotiklere ve ağrı kesicilerle gereksinim duyabilir. Bunların dışında iyileşme sürecini hızlandırmak için düzenli pansuman uygulayabilirsiniz ya da  tropikal antibiyotikler ile kobayınızın ayaklarını bandajlayabilirsiniz.

Pododermatitin tedavisinde bazı durumlarda  enfekte bacağın amputasyonunu gerekebilir. Bu durumlar:

• Pododermatitin ciddi bir enfeksiyona dönüşmesi
• Tedaviye yanıt vermeyen vakalar
• Uzun süre tedavi edilmemiş olan vakalar

Yaşam ve Yönetim

Kobayınızın kafesinin iyice temiz olmasına dikkat edin. Ve kafesini sık sık dezenfekte edin. Kobayınız için tel tabanlı bir kafes tercih ettiyseniz döşemesini düz tabanlı olarak düzenlemenizde yarar vardır. Ayrıca kobayınızın uyuduğu kısımda yumuşak bir malzeme tercih etmeniz faydalı olacaktır. Kobayınızın ayaklarının kuru kalması önemlidir çünkü ıslak ayaklar çatlamaya daha meyillidir. Kobayınızın iyileşme sürecinde kobayınızın fazla enerji harcamasının önüne geçmelisiniz evde sessiz bir ortamda kalmasına özen gösterin.

Önlem

Pododermatit oluşumunun önüne geçmek için alınabilecek önlemleri sıralayacak olursak:

• Düz tabanlı kafesler
• Kafesin zeminini temiz ve kuru tutmak
• Kobayınız da rastladığınız herhangi bir yaralanmayı hemen tedavi ettirmek

Pododermatit yaygın bir rahatsızlıktır. Bundan dolayı kobay sahipleri kobaylarının tırnak uzunluklarına, diyetlerine ve kilolarına dikkat etmelidirler.

Kaynak: https://www.petmd.com/exotic/conditions/skin/c_ex_gp_pododermatitis

Görsel Kaynak: https://www.oxbowanimalhealth.com/blog/how-to-prevent-and-treat-bumblefoot-and-foot-spurs-in-guinea-pigs

Editör: Ecem Bolat