Karaciğer Kanseri (İkincil) Nedir?

İçindekiler

Tanım

Karaciğerde meydana gelen kanser, birincil ve ikincil olarak iki türe ayrılır ve bu iki tür birbirinden farklıdır.

Birincil Karaciğer Kanseri: Kanser karaciğerde başlar. En yaygın türü hepatoselüler karsinomdur (HCC).
İkincil Karaciğer Kanseri: Birincil karaciğer kanserindeki kanserli hücrelerinin, kan dolaşımı veya lenf damarlarını kullanarak vücudun başka bir tarafından karaciğere yayılmasına denir.

İkincil kanser, orijinal kanser ismini korur. Yani mesela akciğerde başlayan ikincil karaciğer kanserine metastatik akciğer kanseri denir. Kanser yayıldığı için ileri seviye olarak kabul edilir.

Karaciğerin Anatomisi

Vücuttaki en büyük organ olmasıyla birlikte karaciğer, bir futbol topu büyüklüğündedir. Sindirim sisteminin bir parçasıdır, safra kesesi ve pankreasla birlikte besinleri yıkarak enerjiye dönüştürür.

Karaciğer, karnın sağ kısmında, midenin hemen üstünde göğüs kafesinin altında bulunur. Sağ ve sol loblar olmak üzere iki ana bölümden oluşur.

Kan, portal ven ve hepatik arter aracılığıyla karaciğere akar. Hepatik arterdeki kan kalpten gelmekle birlikte oksijen taşır. Portal damarındaki kan sindirim organlarından gelir ve besinleri, maddeleri(ilaç vb.) karaciğere taşır.

Diğer iç organların aksine sağlıklı bir karaciğer herhangi bir hasar sonrasında veya ameliyatla bir parçası alınmışsa kendini onarma özelliğine sahiptir.

Karaciğerin İşlevleri

Şekerleri ve yağları depolar, enerji için kullanımına destek olur.
Safra üreterek yağları çözmeye ve kolayca sindirmeye yardımcı olur.
Kanın pıhtılaşmasını sağlamak ve vücuttaki sıvı oranını dengelemek için protein üretir.
Zararlı maddeleri yıkar (alkol,ilaç vb.).

Yukarıdaki işlevlerinin yanında birçok önemli görevi daha vardır.

Semptomlar

Eğer tümör henüz küçükse, sekonder (ikincil) karaciğer kanseri semptom göstermeyebilir. Kanserin büyümesi ve yayılmasıyla farklı semptomlar gözlemlenebilir, örneğin:

Halsizlik ve bitkinlik
Karnın üst sağ köşesinde ya da sağ omuzda keskin ağrı
Karın bölgesinde ağrı
İştahsızlık ve bulantı
Açıklanamayan kilo kaybı
Gözlerde ve ciltte sararma
Koyu idrar ve soluk dışkı
Kaşıntı
Karında şişlik
Ateş

Teşhis

Sekonder karaciğer kanseri primer (birincil) kanser ile aynı anda keşfedilmekle birlikte birincil kanserin tedavisinden yıllar sonra da ortaya çıkabilir. Primer kanserden önce de teşhis edilebilir. İkincil kanserin teşhisi için kan testleri ve taramaları içeren birkaç test bulunur.

Kan Testleri

Kan testleri tek başına ikincil kanseri teşhis edemese de doktorlara bu konuda yararlı bilgiler verecektir. Kan örnekleri, karaciğerin ne kadar iyi çalıştığını gösterir ve kan pıhtısına yardım edip edemediğini raporlar.

Görüntüleme Taramaları

Eğer sekonder karaciğer kanserinden şüpheleniliyorsa birkaç görüntüleme taraması vardır:

Önce ultrason taramasına girilebilir, tümörü ve büyüklüğünü görüntüler.
BT (bilgisayarlı tomografi) taraması ya da MRI (manyetik rezonans görüntüleme) taraması, kanserin büyüklüğü ve tümörün sayısı hakkında bilgilendirir.
PET (pozitron emilim tomografisi) taraması BT ile birlikte kullanılarak kanserle ilgili detaylı bilgi alımı sağlanabilir. Buna PET-CT taraması denir.

Biyopsi

Bazı durumlarda, ikincil karaciğer kanseri tanısını teyitlemek için tümörden doku örneği alınması gerekebilir. Bu işleme biyopsi denir.

Evreleme

Evreleme, kanserin vücuda ne kadar yayıldığını isimlendirmek için kullanılır. Kanser vücudun farklı bölümlerine yayılmışsa ikincil karaciğer kanseri ileri derece olarak adlandırılır (4.evre de denebilir).

İkincil kanserin durumuna, birincil kanser baz alınarak evre verilecektir. Örnek olarak, bağırsakta başladıysa TNM (tümör-düğüm-metastaz) adı verilen bir sistem kullanılarak evrelenir.

Prognoz

Prognoz, hastalığın seyrinin beklentisi demektir. Prognozu, doktorunuzla tartışmak isteyebilirsiniz ama tabii ki hastalığın seyrinin geleceğini kimse tam olarak tahmin edemez.

Prognoz şemasını çizmek için doktorunuz aşağıdakileri de içeren bazı faktörleri değerlendirecektir:

Birincil kanserin türü
Karaciğerdeki kanserin boyutu ve sayısı
Kanserin büyüme hızı
Yaşınız
Vücut ve genel sağlığınız

Doktorlar genellikle prognoz için istatistik kullanır. İstatistik, doktorlara hastalığın seyri için az çok bilgi verir ama spesifik durumunuzu da %100 yansıtmazlar. Birçok sekonder karaciğer kanseri vakasında hastanın iyileşmesi gözlemlenmese de ameliyat ve diğer tedaviler kanserin çoğunluğunu ve semptomları uzun aylarca ve yıllarca kontrol altında tutmaya yardımcı olabilir.