Kalp Hastalığı Risk Değerlendirmesi Nedir?

Tanım

Kalp hastalığı, çeşitli kalp sıkıntılarını ifade eden bir tabirdir. En sık görülen tür, kalp krizine yol açan koroner arter rahatsızlığıdır. Diğer çeşitler kalp yetmezliğini ve felci içermektedir. Amerika Birleşik Devletleri’nde kalp hastalığı önde gelen ölüm sebeplerinden biridir. Kardiyovasküler hastalık (CVD) risk değerlendirilmesi olarak da ifade edilen kalp hastalığı risk değerlendirmesi, CVD riskinizi ya da kalp hastalığını ölçen bir çeşit tarama aracıdır. Kalp hastalığı, kan damarlarını ve kalbi etkileyen bir takım hastalık olan CVD’nin bir çeşididir.

Kalp hastalığı risk değerlendirmesi, egzersiz ve diyet ve aile geçmişi, yaş gibi yaşam tarzı alışkanlıkları kapsamı içerisinde olmak üzere belirli risk etkenleri hakkında bir dizi soru içermektedir. Daha sonra gelecekte sizin kalp hastalığına yakalanma riskinizi hesaplar. Şu anda kendinizi sağlıklı hissetseniz bile değerlendirme sizin daha sonra kalp hastalığına yakalanma olasılığını azaltmak ya da önlemek için adımlar atmanız gerekip gerekmediğini gösterebilir.

Diğer adlar: kalp hastalığı risk hesaplayıcısı, ASCVD risk hesaplayıcısı, CVD risk faktörleri değerlendirmesi, kardiyovasküler hastalık değerlendirmesi

Ne İçin Kullanılır?

Bir bireyin gelecekteki 10 yıl içinde kalp hastalığının yakalanma ihtimalinin ne kadar olduğunu gözden geçirmek için kullanılmaktadır.

Neden Kalp Hastalığı Risk Değerlendirilmesine İhtiyaç Vardır?

Risk değerlendirilmesi 40 yaş ve üstündeki insanların birçoğu için yararlı olmaktadır. Eğer 40 yaşın altında iseniz ve ailenizde belli KHV risk etkenleri ve kalp hastalığı geçmişi var ise değerlendirilmeye ihtiyacınız olabilir.

Kalp Hastalığı Risk Değerlendirilmesi Sırasında Ne Olur?

Risk değerlendirilmesinin farklı çeşitleri vardır. Her birisi kalp hastalığı için risk etkenleri ve sağlığınız hakkında sorular içermektedir. En yaygın kalp hastalığı risk değerlendirilmeleri şu şekildedir:

• Reynolds Risk Puanı
• ACC/AHA Kardiyovasküler Risk Hesaplayıcı
• Framingham Genel CVD Risk Profili
• ASCVD Risk Hesaplayıcı: ASCVD, aterosklerotik kardiyovasküler hastalık anlamına gelmektedir. Bu hastalık, arterlerin duvarlarında yağ birinkintilerinin oluşmuş olduğu bir durumdur. Kalp krizi ya da felce yol açabilir ve kan akışını engelleyebilir.

Test, bir sağlık hizmeti sağlayıcısı tarafından ya da çevrimiçi olarak kendiniz tarafından yapılabilmektedir. Değerlendirmeniz aşağıdakilerin tümü ya da bazıları hakkında soru içerebilir:

• Diyet
• Diyabetinizin olup olmadığı
• Geçmişte sigara içmişseniz ya da sigara içiyorsanız
• Kolesterol düzeyleri
• Tansiyon
• Ağırlık ve yükseklik
• Cinsiyet
• Yaş

Sınava Hazırlanmak İçin Herhangi Bir Şey Yapmanız Gerekecek Mi?

Kalp hastalığı risk değerlendirilmesi için özel hazırlığa ihtiyacınız yoktur.

Testin Herhangi Bir Riski Var Mıdır?

Herhangi bir riski yoktur.

Sonuçlar Ne Anlama Gelmektedir?

Sonuçlar kalp hastalığı ile ilgili klinik çalışmalardan elde edilmiş verilere dayanarak hesaplanılır. Yanıtlarınız bu çalışmalardan elde edilmiş hasta verileriyle karşılaştırılacaktır. Sonuçlarınız yüzde olarak verilmektedir. Daha az yüzde önünüzdeki 10 yıl içinde kalp hastalığına yakalanma riskinizin daha düşük olduğunu göstermektedir. Daha yüksek yüzde ise daha çok riske sahip olduğunuzun anlamına gelmektedir. Eğer yüzdeniz yüksek ise doktorunuz size riskinizi azaltacak adımlar önerebilir.

Aile öyküsü ve yaş gibi bazı risk etkenleri kontrol edilemez. Fakat kontrolü sağlayabileceğiniz etkenlere ilişkin riskinizi azaltabilecek adımlar atabilirsiniz. Mesela bunlar sigara bırakmayı, sağlıklı beslenmeyi ve spor yapmayı içerebilir. Bu saydığımız adımlar tüm yetişkin insanlara yarar sağlayabilir. Eğer yüksek kalp riskiniz var ise, doktorunuz size aşağıdaki ilaçları önerebilir:

• Antihipertansifler yani kan basıncı ilaçları
• Kolesterolü düşüren statinler
• Kalp krizleri ve felçleri önlemeye yardımcı olan aspirin gibi kan incelticiler. Koroner arter hastalığı olan pek çok kişilerde aspirinle tedavi edilir. Fakat yalnızca kalp hastalığı açısında belirli risk etkenlerine sahip kişiler için önerilmektedir ve aspirin tedavisinin bazı tehlikeleri vardır.

Sonuçlarınız hakkında sorunuz var ise doktorunuzla görüşünüz.

Kalp Hastalığı Risk Değerlendirilmesi Hakkında Bilmemiz Gereken Başka Bir Şey Var Mıdır?

Doktorunuz değerlendirmenizin sonuçlarına bağlı olarak aşağıdaki ek testlerden isteyebilir:

• Stres testi, kalbimizin fiziksel etkinliğini ne kadar iyi yapabildiğini ölçen bir testtir.
• Kolesterol düzeyleri, kanımızdaki kolesterol seviyesini ölçen bir testtir.
• Elektrokardiyogram, kalbimizdeki elektrik sinyallerini ölçen bir testtir.

Kaynak: https://medlineplus.gov/lab-tests/heart-disease-risk-assessment/

Görsel Kaynak: https://ayassbioscience.com/cardiac-conditions-heart-diseases-hereditary-assessment/

Editör: Emine Öykü GÜNER