Herpes (HSV) Testi Nedir?

Tanım

Herpes, herpes simpleks virüsünün neden olduğu yaygın bir viral enfeksiyondur. Herpes vücudun etkilenen kısımlarında ağrılı kabarcıklara veya yaralara neden olmakla birlikte enfekte kişilerin çoğunda herhangi bir semptom görülmez. HSV çoğunlukla ağzı (oral herpes), vajinayı veya penisi (genital herpes) etkiler. Ancak nadir de olsa göz ve cildin diğer kısımlarını da etkileyebilir.

HSV testleri çoğunlukla kandan veya yaradan alınan bir sıvı örneğinde virüsün belirtilerini aranması ile yapılır. Herpes’in iki ana türü vardır ve testler ile hangi türe sahip olunduğu belirlenebilir.

• HSV-1, genellikle ağız ve çevresinde oluşan uçuklara neden olur. Çoğu insan genç bir yetişkin olduğunda oral uçuk ile karşılaşabilir. Genellikle HSV-1 enfeksiyonu olan kişiden tükürük yoluyla yayılır. Çatal, bardak veya havlu gibi kişisel eşyaların paylaşılması gibi durumlarda karşılaşılabilir. Uçuğu olan bir partner ile oral seks yapıldığı taktirde HSV-1, genital herpes’e neden olabilmektedir.
• HSV-2, genital herpesin en yaygın nedenidir. Genital herpes cinsel yolla bulaşan bir hastalıktır (STD). Belirtileri olmasa dahi genital herpes kapılabilir. HSV-2 ayrıca ağza da yayılarak ağızda uçuklara neden olabilir. HSV-2 kaynaklı genital herpesi olan bir kişiye oral seks yapılması durumunda karşılaşılan bir durumdur.

HSV enfeksiyonlarının gelecekte ortadan kalkması ve tekrar ortaya çıkması olağandır. Ancak salgınlar zamanla daha hafif ve daha az sıklıkta olma eğilimindedir. HSV-2’de tekrarlanan salgınlar HSV-1’e göre daha sık meydana gelmektedir. Bu sebeple, hangi türe sahip olunduğunu öğrenmek ne bekleneceğini bilmek adına faydalıdır.

HSV test türleri şunlardır;

• Swap testi ile yaradan sıvı örneği alınır ve Viral kültür ile numunedeki hücreler laboratuvar ortamında büyütülerek HSV açısından kontrol edilir.
• Swap testi ile yaradan sıvı örneği alınır ve Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) testine tabi tutularak numunede HSV’den gelen genetik materyal aranır.
• Kan testi ile alınan kan örneğinde HSV antikorları aranır. HSV antikorları, bağışıklık sistemi tarafından virüsle savaşmak adına üretilen proteinlerdir. Vücut HSV-1 ve HSV-2 için farklı antikorlar üretir. Bu test yaralar olmadığı zaman yapılır.

İlaçlar salgınların yönetilmesinde yardımcı olabilir ancak HSV’nin tedavisi henüz yoktur. HSV genellikle büyük bir sağlık sorununa sebep olmaz ancak hamile veya genital herpesi olan kişilerin çocuklarında bu virüse rastlanması olağandır. Bu durum bebeğin hayatını tehdit eden HSV enfeksiyonuna yol açabilir. Nadir durumlarda HSV beyni ve omuriliği enfekte ederek ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Diğer isimler: herpes kültürü, herpes simpleks viral kültürü, HSV-1 antikorları, HSV-2 antikorları, HSV DNA

Ne İçin Kullanılır?

Kişinin ağzında veya cinsel organında bulunan yaraların HSV’den kaynaklanıp kaynaklanmadığını ve eğer kaynaklanıyorsa hangi tipte olduğunu öğrenmek için kullanılır.

Virüse maruz kalma riski yüksek kişilerin HSV enfeksiyonu olup olmadığını kontrol etmek amacıyla kullanılır.

HSV hastası bir kişiden doğan bebekte HSV enfeksiyonu olup olmadığını kontrol etmek amacıyla kullanılır.

HSV Testine Neden İhtiyaç Duyulur?

Aşağıdaki durumlarda HSV testi yaptırılması önerilir:

• Uçuk
• Ağızda, cinsel organlarda, anüste, kalçada veya cildin diğer kısımlarında kabarcıklar veya yaralar.
• Ateş ve grip benzeri semptomlar
• Şişmiş bezler
• Etkilenen bölgede ağrı veya karıncalanma
• Partnerde genital herpes veya semptomları barındırma

Genel olarak tıp uzmanları HSV belirtileri olmayan kişilerin HSV testi yaptırmasını önermemektedir. Cinsel yolla bulaşan diğer hastalıklar için test yaptıran kişilerin maruz kalma riskine bağlı olarak bir HSV testi de yaptırması tıp uzmanı tarafından uygun görülebilir.

Nadir durumlarda, HSV beyni ve omuriliği enfekte ederek ensefalite veya menenjite yol açabilir. Bu ciddi durumlardan birine sahip bireylerin HSV testine ihtiyacı olabilir.

Test Sırasında Ne Olur?

• Swap testi için sağlık personeli özel bir pamuklu çubuk yardımıyla henüz iyileşmeye başlamamış olan uçuk yarasından sıvı örneği alır.
• Kan testi için sağlık personeli kişiden bir iğne yardımıyla bir tüp kan alacaktır.

Evde testler ile HSV testi yapmak da mümkündür. Bu testler genellikle evde toplanılan ve laboratuvara gönderilen örnekler içindir.

Omurilikte veya beyinde HSC enfeksiyonu olma ihtimali olan kişilerden virüs belirtilerini arama amacıyla, beyin omurilik sıvı (BOS) örneği alınarak testi yapılır. BOS, beyinde ve omurilik içinde ve çevresinde dolaşan bir sıvıdır. Az miktarda BOS örneği almak için omurgaya yerleştirilen ince bir iğne gerekir. Bu işleme lomber ponksiyon veya omurga musluğu denir.

Test Herhangi Bir Hazırlık Gerektirir Mi?

Swap testi veya kan testi için herhangi bir hazırlığa gerek yoktur. Ancak lomber ponksiyon için testten önce mesane ve bağırsakların boş olması sağlık personeli tarafından istenebilir.

Testin Herhangi Bir Riski Var Mıdır?

Swap testinden sonra yarada bir miktar kanama veya rahatsızlık hissedilebilir ancak bu genellikle uzun sürmez.

Kan testi yaptırırken, iğnenin girdiği yerde hafif bir ağrı ve morarma olması mümkündür. Ancak semptomlar hızlıca geçecektir.

Lomber ponksiyon testi sonrasında sırtta iğnenin batırıldığı yerde bir miktar ağrı veya hassasiyet hissedilmesi mümkündür. Ayrıca bölgede küçük bir miktar kanama ve baş ağrısı olabilir.

Sonuçlar Ne Anlama Geliyor?

Test sonucu yaptırılan testin türüne göre değişmekle birlikte sonuçların değerlendirilmesinde kişinin sağlık geçmişi ve sahip olduğu semptomlar dikkate alınır.

Genel olarak;

• Negatif/Normal test sonucu, alınan örnekte herpes virüsüne rastlanmadığı anlamına gelir. HSV antikorları için yapılan kan testinde herpes enfeksiyonuna sahip olması muhtemel bir kişinin sonucu negatif olabilir. Bunun sebebi vücudun HSV antikorlarını üretmesinin üç aya kadar sürmesidir. Enfeksiyon başladıktan çok kısa bir süre sonra yapılan kan testi sonuçlarında herhangi bir antikor gözükmeyebilir.
• Pozitif/Anormal test sonucu, numunede HSV belirtilerinin bulunduğu anlamını taşır. HSV antikorlarına sahip olunduğunu gösteren bir kan testi yaptırılmışsa, antikorlar şu anda aktif bir enfeksiyondan veya geçmiş enfeksiyonlardan kaynaklanıyor olabilir.

Enfeksiyona sahip kişilerin tedavi olması, semptomları kontrol etmeye ve salgınların sayısını azaltmaya yardımcı olur. Ayrıca enfekte kişilerin HIV ve diğer cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalanma riskinin daha fazla olduğunu bilmeleri önemlidir. HSV’nin yayılmasını önlemek için prezervatif kullanımı gibi adımlar atmak da oldukça önemlidir.

Test Hakkında Bilinmesi Gereken Diğer Şeyler Nelerdir?

Seks yapmamak genital herpesi veya diğer cinsel yolla bulaşan hastalıkları önlemenin en iyi yoludur. Ancak cinsel açıdan aktif bireylerin enfeksiyon riskini azaltmasının yolları da mevcuttur. Karşılıklı tek eşlilik ve doğru prezervatif kullanımı enfeksiyon riskine karşı en önemli korumayı sağlamaktadır.

Kaynak: https://medlineplus.gov/lab-tests/herpes-hsv-test/

Görsel Kaynak: https://projectaccessfoundation.net/en/conditions/genital-herpes/

Editör: Emine Öykü GÜNER