CLCN2’ye Bağlı Lökoensefalopati

Tanım

CLCN2’ye Bağlı Lökoensefalopati, beyni etkileyen bir hastalıktır. Bu duruma sahip olan kişiler, genelde zamanla kötüleşmeyen ve çocukluktan yetişkinliğe kadar herhangi bir zamanda ortaya çıkan nörolojik problemlere sahiptir.

Etkilenen kişilerin çoğu, koordinasyonlarında ve dengelerinde (kas koordinasyon bozukluğu) zorluk yaşar fakat desteksiz yürüyebilirler ve sık sık görülen baş ağrıları olur. Çocukluk döneminde teşhis konulan kişiler, genelde öğrenme zorluğu çekerken yetişkinlik döneminde semptomlar arasında görme problemleri de vardır. Bu görme sorunları, gözün arkasında bulunan ve ışığı algılayan dokunun (retikülopati) bozulmasından veya gözden beyine bilgi taşıyan, görme sinirlerinin dejenerasyonundan (körelme) kaynaklanır. Bazı etkilenen kişiler, hafif kas tutulması (spastisite) yaşarken erkeklerin çocukları olamaz (kısırlık).

CLCN2’ye Bağlı Lökoensefalopati Hastalığı’na sahip kişilerde nadiren baş dönmesi (vertigo), kulaklarda çınlama, işitme kaybı, anormal hareket olayları (kinesijenik diskinezi nöbetleri), veya psikiyatrik hastalıklar görünür. Ancak bu özelliklerin, CLCN2’ye Bağlı Lökoensefalopati hastalığı ile bir bağlantısının olup olmadığı henüz bilinmemektedir.

CLCN2’ye Bağlı Lökoensefalopati hastalığındaki nörolojik problemler, beyinde anormalliklere sebep olur. Bu duruma sahip kişilerde Lökoensefalopati, tıbbi görüntüleme ile belirlenebilen beynin beyaz maddesinde olan anormallikler görünür. Beyaz madde miyelin adı verilen, yağ moleküllerinin sinir liflerini sarmasıyla maddeler oluşturur. Miyelin, sinir liflerini izole eder ve sinir sinyallerinin hızlı iletişimini arttırır. Etkilenen kişilerde miyelin, sıvıyla dolu (ödemli) hale gelir ve sinir sinyallerinin iletişimini zayıflatır.

Sıklık

CLCN2’ye Bağlı Lökoansefalopati Hastalığı’nın yaygınlığı bilinmemektedir. Bilimsel yayınlarda, en az 16 vaka belirlenmiştir.

Nedenler

Adından da anlaşılabileceği gibi, CLCN2’ye Bağlı Lökoansefalopati, CLCN2 genindeki mutasyonlardan dolayı meydana gelir. CLCN2 geni, CIC-2 adı verilen klorür kanalının yapımından sorumludur. Bu kanal, negatif yüklü klor atomlarını hücre zarları arasında taşır ve hücrenin elektrik sinyali iletmesi ve üretmesi için önemli bir rol oynar. CIC-2 kanalları, çoğu hücrenin dış zarına gömülüdür ve fonksiyonlarının özellikle beyindeki sinir hücreleri (nöronlar) için önemli olduğu düşünülmektedir. CIC-2 kanalları, su alım ve salınımındaki rolü ve hücrelerdeki iyon dengesini normal seviyede sürdürerek nöronların boyutunu (hacmini) ayarlar.

Bazı CLCN2 geninin mutasyonları, protein kararlılığını zayıflatarak kanal fonksiyonlarını azaltır. Ayrıca CLCN2 gen mutasyonları, hücre içinde kapana kısılmış ve hücre zarına ulaşamayan veya fonksiyonu olmayıp hızlıca bozulan kanal proteinleri üretimine de yol açar. Bu tür mutasyonlar, CIC-2 kanal fonksiyonunun geri dönüşümsüz olarak tamamen kaybedilmesine sebep olur.

CLC-2 kanal aktivitesinin azalmasının sonucu olarak, bazı beyin hücreleri ve nöronları çevreleyen miyelin çok fazla suyla dolar ve düzgün bir şekilde işlevini yerine getiremez. Sıvıyla dolu olan miyelin, sinir sinyallerini etkin bir şekilde iletemez böylece kas koordinasyon bozukluğu gibi nörolojik problemler ve CLCN2’ye Bağlı Lökoensefalopati Hastalığı’nın diğer belirti ve semptomları görünür.

Kalıtım Modeli

CLCN2’ye Bağlı Lökoensefalopati, otozomal çekinik modeliyle kalıtılır. Bu durumda hücredeki genin iki kopyasının da mutasyon bulundurduğu anlamına gelir. Otozomal çekinik bir hastalığa sahip kişinin ebeveynleri, mutasyonlu genin bir kopyasını taşır ancak genelde hastalığın belirti ve semptomlarını göstermezler.

Bu Hastalığın Diğer İsimleri

• CC2L
• Kas Koordinasyon Bozukluğu Bulunan Lökoensefalopati
• Beyincikte Hafif Kas Koordinasyon Bozukluğu ve Beyaz Madde Ödemi olan Lökoansefalopati
• Beyaz Madde Ödemi olan Lökoensefalopati
• LKPAT

Kaynak: https://medlineplus.gov/genetics/condition/clcn2-related-leukoencephalopathy/

Görsel Kaynak: https://brentfurnishdc.com/what-is-a-neurologist/

Editör: Elif Berfin KORGAN