Adalbert Czerny Kimdir?

Tanm

Tıbbın çok sayıda farklı dalı vardır, pediatri de bunlardan biridir. Adalbert Czerny, bilim dünyasında modern pediatrinin kurucularından biri olarak tanınır. Pediatri dalındaki çabalarından sonra, alanına bağlılığından ve katkılarından dolayı birçok çocuk hastalığına ismi verilmiştir.

Erken Yaşam ve Geçmiş

Adalbert Czerny, 25 Mart 1863’te Polonya’nın Jaworzno kentinde doğdu fakat Avusturya’nın başkenti Viyana’da büyüdü. Bir demir yolu mühendisinin oğluydu ve 1879 yılında, şimdilerde Çek Cumhuriyeti’nde olan, Pilsen’e taşındı.

Tıbba ilgisi zaten vardı ve 1882’de Abitur sınavını geçince Prag’daki Charles Üniversitesi’nde tıp eğitimi almaya karar verdi. Altı yıl sonra doktor olarak mezun oldu. Doktora çalışmasını böbrek hastalıkları üzerine tez yazarak tamamladı. Czerny, tecrübe kazanmak için ‘Findelanstalt’  veya doküman hastanesinde çalışan Alois Epstein’in klinik asistanı olarak çalıştı. Aynı zamanda burası, Prag Üniversite Hastanesi’nin bir parçasıydı.

1893’te yenidoğanların beslenmesine ilişkin ders verdi ve ayrıca amiloid ve glikojen bozukluğu üzerine bir inceleme yazdı. Bu çalışmalarından dolayı Breslau ve Innsbruck’ta pediatride olması için teklifler aldı. Breslau’daki pozisyonu kabul etmeye karar verdi ve 1910 yılına kadar orada çalıştı. Breslau’da çalışırken, Münih’ten tam bir pediatri profesörü olma fırsatı veren teklif aldı. Czerny bu teklifi reddetti ve Breslau’ya olan bu bağlılığından dolayı maaşına iyi bir zam gelerek tam profesörlük pozisyonuna terfi etti.

1910 yılında Breslau’dan ayrıldı ve Strassburg’un yeni Çocuk Hastanesi’nde pediatri bölümündeki görevi kabul etti. Burada üç yıl çalıştı. 1913 yılında Üniversite Eğitim ve Araştırma Hastanesi olan Berlin Charite’de pediatri profesörü olarak Otto Heubner’in varisi oldu. 19 yıl Berlin Charite’de çalıştı ve pek çok başarıya imza attı. Ayrıca Uluslararası Pediatri Okulu’na başlama şansı da verildi.

1934-1936 yılları arasında emekli profesör oldu ve Düsseldorf Tıp Akademisi pediatri bölümüne geçti. Ayrıca bölgesel Çocuk Hastanesi’nin geçici başkanı oldu. Eğitimini tamamladığı andan itibaren pediatri alanına yıllarını harcadı.

Kariyer Başarıları

Czerny, öncelikli olarak yenidoğanların metabolik patolojisi ve beslenme fizyolojisi ile ilgilenen kendi okulunu kurdu. Berlin Üniversitesi Çocuk Hastanesi’nde çalışırken bebek ölümleriyle ilgili araştırmalarına devam etti. Bu, Otto Heubner’in kurduğu ve Czerny’nin kurulan temeller üzerine inşa ettiği bir şeydi.

Czerny Berlin Charite’deyken yürüttüğü kapsamlı araştırma, meslektaşı ve öğrencisi Arthur Keller’in yardımıyla özetlenmiş ve resmî olarak iki ciltlik bir kılavuzda ‘Des Kindes Ernährung, Ernährungsstörungen und Ernährungstherapie (Çocukların beslenmesi, beslenme bozukluğu ve terapötik beslenme)’ ismiyle yazılmıştır. Uzun adından dolayı uzmanlar tarafından kısaca ‘Czerny-Keller’ olarak adlandırılır. İlk baskı 1906 yılında, çalışmanın sonraki baskıları ise 1917 ve 1928 yıllarında yayınlandı.

‘Czerny-Keller’ temel olarak pediatride beslenme ile ilgili doğruları belirledi. Bu önemli bulgulardan dolayı pediatri disiplinini etkilemiştir. Czerny, ‘beslenme bozukluğu’ tanımını kullandı ve beslenmenin de hastalıkla ilişkili olduğunu ve yenidoğan sağlığını nasıl etkilediğini gösterdi.

Ayrıca hastalıkları üç gruba ayırmıştır; beslenmeden kaynaklananlar, enfeksiyondan kaynaklananlar ve fiziksel etkenlerden kaynaklananlar. Çalışmalarındaki bir diğer vurgu ise beslenme bozukluğunun çocuk davranışlarını nasıl etkilediğiydi. Ayrıca bazı derslerine dayanarak ‘Der Arzt als Erzieher (Bir Eğitimci Olarak Hekim)’ adlı eserlerini yazdı.

Czerny, katkılarından dolayı Deutsche Gesellschaft für Kinder und Jugendmedizin (Alman Çocuk ve Çocuk Tıbbı Derneği) tarafından verilen kendi ödülüne sahiptir. Bu ödül, 1963 yılında verilmeye başlandı ve her yıl pediatri alanında kendi katkıları olan veya örnek bilimsel başarısı olan hak kazanmış kişilere verilir. Alman Çocuk ve Çocuk Tıbbı Derneği 1883 yılında kuruldu ve 1963’te Czerny’nin doğumunun 100. Yılında Adalbert-Czerny ödülünü vermeye başladılar.

Kişisel Yaşam, Sonraki Yıllar ve Eserler

Czerny evlendi ve Marianus adında bir oğlu oldu. Oğlu 1938’den 1961 yılına kadar deneysel fizik alanında eğitim verdi ve Frankfurt’ta profesör oldu. Adalbert Czerny, 3 Ekim 1941’de Berlin’de öldü ve Pilsen’de toprağa verildi.

Czerny diyatezi, bir tür klinik bulgudur ve Czerny bu hastalığı skrofula ve tüberkülozdan ayırmıştır. Bu, Czerny’nin mukusun yanı sıra cildin artan hassasiyetine yatkınlık olarak tanımladığı durumdu. Bu hastalıkların tamamı spesifik pediyatrik durumların klinik semptomlarını tanımlamadaki katkılarını hatırlamak için Czerny’nin adını almıştır.

Son zamanlarda, Adalbert Czerny’nin 105. Doğum gününde Google Doodle tarafından hatırlandı. 25 Mart 2013 tarihli Google Doodle’dı ve mama sandalyesinde oturan çocuk hastayı ayakta duran Czerny steteskop kullanarak muayene ediyordu.

Kaynak: https://www.famousscientists.org/adalbert-czerny/

Görsel Kaynak: https://img.welt.de/img/gesundheit/mobile114735403/7582509907-ci102l-w1024/zgbdc5-69cx4amf7x3gji9o5en-original-jpg.jpg

Editör: Doğa DEMİRBAŞ