Sevgi Güneş
İçindekiler
Tanım
Poliüri olması gerekenden fazla idrar üretimi, polidipsi ise normal düzeyden fazla su tüketimi olarak ifade edilir. Tavşanlar için günlük ortalama su alımı 50-150 mL/kg vücut ağırlığındadır. Bu durum su tüketimi için olması gereken bir beklentidir çünkü tavşanlar, yapraklı sebzelerde olan yüksek orandaki su miktarı içeren besinlerle beslenmeyle, kuru otlar ve pelet diyetiyle beslenmeye göre çok daha az su tüketmiş olurlar. Günlük idrar üretimi 120-130 mL/kg arasında olduğu bilinmektedir.
İdrar üretimi ve susuzluk dengesini kurulabilmesi için böbrekler, hipofiz bezi ve beyinde bulunan hipotalamus merkezinin bağlantılarını kullanılarak denetim sağlanır. Çok fazla idrara çıkmanın bir sonucu olarak aşırı susama meydana gelir bu durumun nedeni, vücut sıvı kaybına tepki oluşturur ve hidrasyonu devam ettirmeye çalışır. Bunun sonucunda tavşanın plazma sıvıları çok fazla yoğunlaşır, sıvıların yoğunlaşması sonucu susama mekanizmaları harekete geçmiş olur. Sürekli olmasa da aşırı susama nedeniyle normalden fazla idrara çıkma olur. Bu kadar yoğun su alımı sonucunda kan plazması çok seyreltilir ve sık idrara çıkmayı sağlayan merkez uyarılır. Gerçekleşen olayda en çok kalp ve böbrekler etkilenir.
Semptomlar ve Tipleri
- Aşırı susuzluk, aşırı su tüketimi
- Çok fazla idrara çıkma ve nadir de olsa idrar kaçırma
Nedenleri
- Böbrek (böbrek) yetmezliği
- Hepatik (karaciğer) yetmezliği
- İlaçlar
- Diyabet
- Normalden fazla sodyum klorür
- Davranış bozukluğu vb.
Teşhis
Poliüri ve polidipsinin oluşmasının nedenleri arasında birkaç farklı olasılık vardır. Veterineriniz nedenini bulmak için farklı tanı testleri kullanır. Bu süreç, bariz olan dış semptomların detaylı bir şekilde incelenmesi, bozukluğun ne olduğunun belirlenmesi ve doğru tedavi yönteminin uygulanmasıyla sonuçlanır. Böyle bir süreç takip edildiği için hastalığın yaygın olan nedenlere bağlamanın önüne geçilmiş olur. Öncelikle kimyasal kan profili, tam kan sayımı ve idrar tahlili de dahil edilerek tam bir kan profili yapılır. Görsel olarak elde edilen teşhiste karın bölgesinin ultrasonografisi ve röntgen görüntülenmesi elde edilir. Veteriner hekiminiz idrar veya idrar yolundaki kristalleri, bakteriyel enfeksiyon, idrarda çıkan irin hücreleri gibi idrar yolunda oluşan enfeksiyona karşı bir bağışıklık barikatının göstergesi olarak daha net ve bilinen nedenlerden birkaçını arar.
Tedavi
Hastalığın mekanizması ve nerden kaynaklandığı kararlaştırılana ve kullanılması gereken ilaçlar verilene kadar hayvana su verilmeye devam edilmelidir. Tavşanınıza tatlı su, ıslatılmış yapraklı sebzeler, sebze suyu ile tatlandırılmış su vererek ağızdan su alımını sağlayın. Yonca samanı yerine kişniş, maydanoz, havuç üstlerini, marul, ıspanak, kara lahana, karahindiba yeşillikleri, ot samanı, kaliteli timothy, ot samanı gibi farklı çeşitte nemlendirilmiş ve taze sebze verin. Tavşanınız iyileşebilmek için tek başına yeterli miktarda besin ve suyu alamıyorsa, su ve besini mide tüpü yardımıyla beslenmesini sağlayarak sıvı seviyelerini ve hidrasyonunu kontrol altına almanız gerekir.
Eğer poliüri oluşmasının nedeni, böbrek taşı olmasıyla sonuçlanırsa veteriner hekiminiz sorun ortadan kalkana kadar kalsiyumun yoğun olduğu besinlerin miktarının azaltılmasını istemesi gerekir.
Fazla sıvı kaybı sonucu oluşan dehidrasyon hayatı tehdit edecek düzeye gelebilir. Tavşanınızın yeterli miktarda sıvı aldığını test etmek için, gün içerisinde sık sık idrar çıkışını ve su alım miktarını denetlemeniz gerekir.
Kaynak: https://www.petmd.com/rabbit/conditions/urinary/c_rb_polyuria_polydipsia
Görsel Kaynak: https://f4vn.com/how-to-keep-rabbits-out-of-garden-without-a-fence/
Editör: Yasemin CANKAT