Ahmet Tuna Özen
Tanım
Tüy yolma kuşların kendi tüylerine bakmak ve kabartmak için yaptıkları bir davranıştır. Normalin dışında gözlemlenen tüy yolma kendine zarar vermeye sebep olabilir. Bu tüy yolma eylemleri, ciddi bir duygu durum bozukluğu anlamına gelmektedir.
Nedenler
Tüy yolma rahatsızlığının bir sürü sebebi olabilmektedir ama başlıca sebepleri aşağıda verilmiştir:
- Tüy köklerinde bulunan kistler gibi hastalıklar
- Saçkıran paraziti gibi parazitler
- Çevresel etmenlere ve yemeklere karşı oluşabilecek alerjiler
- Aşırı stres
- Sıkılma
- Karaciğer hastalıkları
- Kanser
- Cilt enfeksiyonları ve iltihapları
- Çinko gibi ağır metallerden zehirlenme
- Metabolik hastalıklar
- Yetersiz beslenme
- Yetersiz nemden kaynaklı olarak ciltte kuruluk
- Yemlerdeki boyalar ve koruyucu malzemeler
- Kuşun aydınlık ve karanlık zamanlarına yapılan müdahale
- Yetersiz temiz hava ve gün ışığı
Aşırı hareket eden ve uyarılmış kuşlar da sıkılmış kuşlar gibi tüylerini yolabilirler. Bu durumda kuşlar anksiyetik ve agresif tavırlar da sergileyebilirler. Kuşlarda anksiyete temiz hava, ışık eksikliği ve canlının fizyolojik döngüsünde meydana gelen değişimlerden dolayı kaynaklanabilir. Diğer bir stres etmeni ise kuşun bulunduğu ortamdan başka bir ortama geçmesinden kaynaklı veya herzamanki ortamında meydana gelen değişimlerden dolayı olabilir. Kısacası canlının stres kaynağı ne olursa olsun yaşayacağı stres tüy yolma eylemini tetikleyebilir.
Beslenmedeki yetersizlik de canlının deri ve tüylerinde problemler açığa çıkarabilir, canlı da bu problemi tüylerini yolarak ortadan kaldırmaya çalışır. Benzer bir şekilde içsel ve dışlar parazitlerin varlığında da canlı huzursuzluğundan dolayı tüylerini yolabilir.
Tedavi
Tüy yolumu eğer zamanında tedavi edilmezse bir alışkanlık haline de gelebilmektedir. Genellikle kuşların tüylerini yolmasında etken tek bir sebep yoktur. Veteriner hekiminiz aracılığı ile gerçekleştireceğiniz araştırmalar sonucunda sebepleri açığa çıkarabilirsiniz.
Bunların yanında kuşunuzu oyuncaklarla meşgul tutmak, davranışsal terapi teknikleri kullanmak ve izolasyonu azaltmak amacıyla bulunduğu ortamı değiştirmenin de tedavi açısından iyi olacağını unutmayın.
Tek bir tedavinin uygulanması asla tüy yolunuşunun çözümü olamaz. Birçok farklı tedavi çeşidin de kullanılması gerekmektedir. Sadece medikal tedavi kullanılmış, davranış terapisi almamış, kuşların tüylerini yolmaya devam ettiği gözlemlenmiştir.
Kaynak: https://www.petmd.com/bird/conditions/skin/c_bd_feather_plucking
Görsel Kaynak: https://www.northernparrots.com/feather-plucking:-what-is-it-and-what-can-you-do-to-stop-it-blog383/
Editör: Selin Su GÜNDÜZ