Atahan UÇAN
İçindekiler
Tanım
Kedilerde Akut Solunum Stresi Sendromu (ARDS), ölüme ve Akut Solunum Yetmezliği’ne yol açan, akciğerlerde şiddetli iltihaplanmaya sebep olan rahatsızlıktır. Bu sorun, hayatı tehdit eder çünkü hastaların çoğunda tedaviye rağmen ölüm oranı fazladır. Bu rahatsızlığa sahip olan kedilerde, yaklaşık olarak %100 ölüm oranı belirtilmiştir. İnsanlardaki Akut Solunum Yetmezliği’nde genetik faktör kendini gösterirken kedilerde bu faktörler henüz araştırılmamıştır.
Belirtiler ve Tipler
Kedilerde Akut Solunum Stresi Sendromu, altta yatan nedenlere bağlı olarak değişen birkaç rahatsızlık ve belirtiyle kendini gösterebilir. Genel belirtiler şunlardır:
- Nefes alabilmek için fazladan çaba göstermek
- Öksürük
- Bazı hastalarda burun akıntısı
- Ateşlenme
- Siyanoz (cildin mavi renk değişikliği)
- Altta yatan belirli bir nedenle alakalı diğer işaretler
Nedenler
Kedilerde Akut Solunum Stresi Sendromu’nun bazı ana sebepleri şunlardır:
- Zatürre
- Duman ve zararlı gazların solunması
- Neredeyse boğulma durumu
- Termal yanıklar
- Mide içeriklerinin aspirasyonu
- Şiddetli enfeksiyonlar
- Travmaya bağlı olarak akciğer yaralanması
- Diğer ciddi hastalıklar
Tanı
Kedilerde Akut Solunum Stresi Sendromu, hayatı tehdit eden bir rahatsızlık olduğu için iyileşme olasılığı düşünülerek acilen tedavi edilmelidir. Acil tedavi ile birlikte Veteriner Hekiminiz, hastalığa sebep olan altta yatan nedenleri bulmaya çalışacaktır. Kan Testleri, Serum Biyokimyasal Testler, İdrar Testleri ve Kan Gazları gibi çeşitli laboratuvar test panelleri istenecektir. Kan Gaz Analizi bu hastalığın tanısı için veterinerlik uygulamalarında kullanılan en önemli yöntemdir. Veteriner Hekiminiz ayrıca, göğsün röntgenini, akciğerleri ve kalbi değerlendirmek için Ekokardiyografi isteyecektir.
Tedavi
Teknoloji çağına ve gelişmelere rağmen veterinerlik uygulamalarında tedavisi en zor ve uğraştırıcı bir hastalıktır.
Kedinize Akut Solunum Stresi Sendromu teşhisi konulduğu zaman, solunum sıkıntısının en aza indirilebilmesi için acil olarak ilave Oksijen Terapi Tedavisi’ne başlanır. Oksijen Terapi Tedavisi’ne yanıt vermeyen ve şiddetli solunum sorunları devam eden hastaların Ventilatör desteğine ihtiyacı olabilir. Bu nedenle, kedinin durumu tehlikeliden stabilize durumuna dönene kadar izlenebileceği bir yoğun bakım ünitesinde tutulması gerekir. Bakım personeli tarafından düzenli olarak sıcaklık, nabız, solunum hızı ve kan basıncı ölçümleri yapılır. Bu acil tedavi ile birlikte belirtileri önlemek için altta yatan neden belirlenir ve tedavi edilir.
Antibiyotikler, ağrı kesiciler, sıvı tedavisi ve kortikosteroidler kedinizin tedavisi için kullanılabilirler. Ventilatör desteği kullanan hastalara bu destek sebebiyle oluşabilecek yan etkileri önlemek için düzenli fizyoterapi seansları uygulanır ve sık pozisyon değişiklikleri gerekebilir. Bu hastalar tamamen iyileşene kadar sıkı bir kafeste tutulur.
Yaşam ve Yönetim
Kedilerde Akut Solunum Stresi Sendromu ilk keşif döneminden sonra tedavi, yönetim ve bakım için sürekli destek gerektiren ciddi bir sorundur.
Eğer altta yatan sebep çözülmezse solunum zorluğu tekrar kendini gösterebilir. Tedavi ve bakım için Veteriner Hekiminizin sizin için hazırladığı rehberi takip edin. Hastaların tam olarak iyileşebilmeleri için zamana, dinlenmeye ve iyi beslenmeye ihtiyaçları vardır fakat kedinizi sıcak veya oksijensiz bir yere kapatmayın. Veteriner Hekiminiz tarafından yapılan beslenme programını ve yönetimi takip edin.
Kaynak: https://www.petmd.com/cat/respiratory/acute_respiratory_distress
Görsel Kaynak: https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2020/sep/05/
Editör: Elif Berfin KORGAN