İdrarda Kristal Testi Nedir?

İçindekiler

Tanım

İdrarda kristal testi, verilen idrar örneğindeki kristalleri kontrol ederek kristallerin neyden yapıldığını, boyutunu ve kaç tane olduğunu tespit eder.

İdrar çok sayıda çözünmüş madde içerir. Bunlara mineraller de dahildir. Eğer idrarda çok fazla mineral varsa minerallerin bir kısmı diğer maddeler ile bir araya gelerek katı kristalleri oluşturabilir.

İdrarda birkaç küçük boyutta kristal olması normal bir durumdur. Fakat bazı kristaller birbirine yapışıp böbrekte sert ve çakıl taşı benzeri bir kum tanesi kadar küçük ya da bezelye kadar büyük hatta ondan da büyük olan böbrek taşına dönüşebilir. İdrarın asitlik oranı taşların nasıl oluştuğunu etkileyen bir faktördür.

Küçük boyutta olan böbrek taşları çok az ağrı ya da hiç ağrı olmadan vücuttan idrar yoluyla atılırken büyük boyutta olan böbrek taşları sıkışıp idrar akışında problem yaratabilir. Bu durum ağrı ve kanamaya yol açabilir. Ancak tedavi edildiğinde böbrek taşları nadiren ciddi hasara sebebiyet verir.

Diğer İsimler: İdrar tahlili (kristaller) mikroskobik idrar tahlili, idrarın mikroskobik incelenmesi.

İdrarda Kristal Testi Ne İçin Yapılır?

İdrarda kristal testi idrar tahlilinin bir parçasıdır. İdrar tahlili, idrarda farklı maddeleri tespit eden, idrar yolunun ve böbrek sağlığı dahil genel sağlığı kontrol etmek için için görsel olarak incelenen idrar örneğinin kimyasal testler ve mikroskop altında belirli hücre türlerinin taranmasıyla yapılan testtir.

İdrarda kristal testi, aynı zamanda idrarın mikroskobik incelenmesinin bir parçası olup böbrek taşlarının tespit edilmesine katkı sağlar. Ayrıca metabolizma problemlerini, vücudun besinleri ve enerjiyi nasıl kullandığı sürecini de tespit etmeye katkı sağlayabilir. Metabolizma problemleri, idrardaki mineral miktarını ve kristallerin oluşumunu engelleyen maddelerin miktarını etkileyebilir.

Neden İdrarda Kristal Testine İhtiyaç Var?

İdrar tahlili rutin bir kontroldür. Eğer böbrek taşı belirtileri varsa sağlık uzmanı idrar tahliline ek olarak idrarda kristal testini ilave edebilir. Bu belirtiler:

Alt karın, kasık veya sırtta şiddetli ağrı,
İdrarda kan,
Sık idrara çıkma veya hiç idrara çıkamamak,
Çok az idrar yapmak,
İdrar yaparken ağrı hissi,
Bulanık veya kötü kokulu idrar,
Mide bulantısı ve kusma,
Ateş ve titreme.

İdrarda Kristal Testi Sırasında Ne Olur?

Öncelikle test için idrar örneği verilmelidir. Bu testte “Orta Akım” yöntemi veya “24 saatlik bir idrar örneği testi” kullanılabilir.

Orta Akım

Sağlık uzmanı temizlik bezi, küçük bir kap ve idrar örneğini almak için “orta akım” yöntemiyle ilgili adımları anlatacaktır. Ciltteki mikropların örneğe girmemesi için sağlık uzmanını dikkatle dinleyip adımları doğru takip etmek önemlidir.

Eller sabun ve su ile yıkanıp kurulanır,
Kap içine dokunmadan açılır,
Temizleme mendili kullanılarak genital bölge temizlenir. Penis için, penisin ucu silinir. Sünnet derisi varsa önce geri çekilir. Vajina için, vajina çevresindeki deri kıvrımlar ayrılır ve önden arkaya doğru iç kısımları silinir.
2-3 saniye tuvalete idrar yapılır. Hemen sonrasında idrar akışı durdurulur ve kabın içine idrar yapılmaya devam edilir. Bu noktada kabın vücuda temas etmediğinden emin olunmalıdır.
Kabın içerisine en az bir veya iki ons idrar toplanır. Kabın üzerinde ne kadar idrar gerektiğine dair işaretler bulunmalıdır.
İdrar bittikten sonra kabın kapak kapatılıp teslim edilir.

24 Saatlik İdrar Testi

Sağlık uzmanı 24 saat boyunca bütün idrarın toplanmasını isteyebilir. Bu “24 saatlik idrar örneği testi” olarak adlandırılır. Bu test, idrardaki kristallerin ve diğer maddelerin miktarının gün boyunca değişebileceği gerçeğinden dolayı daha kapsamlı sonuçlar elde etmeyi sağlar.

24 saatlik idrar örneği testi için sağlık uzmanı kişiye özel kap ve idrar örneğinin nasıl alınacağına dair gerekli adımları anlatır ve ne zaman başlanılacağını söyler. Test adımları:

Öncelikle tuvalete idrar yapılır ve idrarın yapıldığı saat not edilir,
Sonraki 24 saatlik süreçte tüm idrar kapta toplanır,
İdrar kabı buzdolabında veya buzlu bir yerde muhafaza edilir,
Teste başlandıktan 24 saat sonra son kez idrar yapılmaya çalışılır,
İdrar dolu kap sağlık uzmanına teslim edilir.

Eğer hemoroid varsa veya adet dönemine denk gelirse testten önce mutlaka sağlık uzmanına bilgi verilmelidir.

İdrarda Kristal Testine Hazırlanmak İçin Bir Şey Yapılması Gerekir Mi?

İdrarda kristal testi için herhangi bir hazırlığa gerek yoktur. Test sonuçlarının doğruluğundan emin olmak için idrar örneğinin sağlık uzmanının verdiği talimatlara göre yapılmış olması önemlidir.

İdrarda Kristal Testinin Riski Var Mıdır?

İdrarda kristal testini yaptırmanın bilinen herhangi bir riski yoktur.

İdrarda Kristal Testinin Sonuçları Ne Anlama Geliyor?

Test sonuçlarına göre idrarda fazla sayıda kristal, büyük boyutlu veya belli türde kristallere saptandıysa bu bazı şeylerin işareti olabilir:

Bir veya birden fazla böbrek taşı,
Böbrek taşı geliştirme riskinin yüksek olması,
İdrardaki mineral miktarını veya kristal oluşumunu engelleyen maddelerin miktarını etkileyen metabolizma sorunu,
İdrar yolu enfeksiyonu,
Böbrek taşlarına sebep olan nadir bir genetik durum olan sistinüri.

Sağlık uzmanı doğru teşhisi koymak için başka testlere ihtiyaç duyabilir.

İdrarda kristale saptanması her zaman tedavi gerektiren tıbbi bir durum değildir. Küçük boyutta olan böbrek taşları çok az ağrı ya da hiç ağrı yapmadan idrar yoluyla atılabilir. Aynı zamanda belirli ilaçlar, beslenme, az sıvı alınması idrarda kristal oluşumuna sebep olabilir. Test sonuçları hakkında sağlık uzmanıyla konuşulmalıdır.

İdrarda Kristal Testi Hakkında Bilinmesi Gereken Diğer Şeyler Nelerdir?

Farklı mineraller ve diğer maddeler idrarda farklı kristal türleri meydana getirebilir. İdrarda kristal testi, idrardaki kristallerin ne tür olduğu bilgisini verir. Bu bilgi ile sağlık uzmanı kristallerinin oluşumuna neyin yol açtığını ve ileriki zamanlarda böbrek taşı geliştirme riskini azaltabilmek için neler yapılacağını anlamasına katkı sağlar. Örnek olarak: