HGD Geni Nedir?

İçindekiler

HGD Geni: Homojentisat 1,2-Dioksijenaz

Normal Fonksiyon

HGD geni, ‘homojentisat oksidaz’ olarak bilinen ve esasen karaciğer ile böbreklerde kullanılan bir enzimin üretimini sağlar. Bu enzim, tirozin ve fenilalanin amino asitelerinin gereğinden fazla üretildiğinde veya bu aminoasitler artık kullanılmadığında parçalanmasını sağlayan çok adımlı bir sürece dahil olur. Bu iki amino asit; bazı pigmentler, beyin kimyasalları olan nörotransmitter maddeler ve hormonların yapımında da söz sahibidir.

Homojentisat oksidaz yukarıda bahsedilen çok adımlı sürecin belirli bir kısmında göreve sahiptir. Önceki adımlar bu iki amino asidi ‘homojentisik asit’e çevirir. Homojentisat oksidaz, homojentisik aside iki oksijen atomu ilave eder. Böylece artık bileşiğimizin adı ‘maleilasetoasetat’ olur. Diğer enzimler maleilasetoasetat molekülünü küçük moleküllere ayırır ki daha sonra enerji için veya vücutta gerekli başka ürünler oluşturulması adına kullanılabilsinler.

Genetik Değişikliklerle İlişkili Sağlık Koşulları

Alkaptonüri

Alkaptonüri hastalarında bugüne kadar 65’ten fazla HGD geni mutasyonu tespit edilmiştir. Bu mutasyonların çoğu, homojentisat oksidaz enzimi üretmek için tekli amino asitleri farklılaştırmaktadır. Örnek vermek gerekirse, 368 konumundaki proteinde valin amino asidinin, metiyonin amino asidiyle yer değiştirmesi durumu (Met368Val olarak da yazabiliriz), Avrupa toplumlarında en sık görülen HGD geni mutasyonlarından sadece biridir.

HGD geni mutasyonları, yapısıyla oynamak suretiyle homojentisat oksidazı pasif hale getirir. Bu enzim etkilemediğinde fenilalanin ve tirozin yıkılmaz ve homojentisik asit meydana gelir. Homojentisik asidin ve bağlantılı olan bileşiklerin fazlalıkları, bağ dokuda (mesela kıkırdak) ve deride bırakılır. Bu durum da ilgili bölgelerin kararmasına yol açar. Zaman geçtikçe eklemlerde toplanan bu madde, artrit oluşumuna neden olur. Homojentisik asit de idrara karışarak vücuttan uzaklaşır ve havayla temas ettiği zaman idrarın rengini koyulaştırır.