Gelinciklerde Deri Altı Kanaması Nedir?

İçindekiler

Tanım

Ekimoz ve peteşi, damarlarda kan kaybının yaşanmasının önüne geçmek için vücudun oluşturduğu sistemde ilk basamak olan hemostazın bozukluğuna delalet etmektedir. Vücutta gözlemlenen morarmalar bu bozukluk yüzünden kanın mukus zarlarına ve derinin altına toplanmasından kaynaklanmaktadır.

Ekimoz ve peteşi, hiperöstrojenizm hastalığına sahip olan dişi gelinciklerde daha yaygındır. Hiperöstrojenizm hastalığı ise canlı vücudunda normalden fazla seviyede dişilik hormonu bulunması hastalığına verilen addır. Başka bir nedeni ise trombosipenidir. Trombosipeni kanın pıhtılaşmasını sağlayan kan trombositlerinin kan içerisindeki değerinin normalden aza düşmesi durumudur.

Semptomlar ve Çeşitler

İki rahatsızlık da vücudun yaşadığı herhangi bir travma sonrasında oluşabilecek morarmalardan çok daha kötü, canlının doğal olarak yaşayacağı morarmalardan daha ciddi bir durumdur. Semptomlar simetrik tüy dökümü (genellikle kuyruktan başlayıp kafaya kadar devam eder), gelinciklerde adrenalin hastalığı (gelinciğin vücudunda adrenalin salgılayan böbreküstü bezlerinde meydana gelen bir rahatsızlık) ve dalakta gözlemlenen büyüme (splenomegali) şeklindedir. Hipoöstrojenizime sahip dişi gelinciklerde hastalıkların görüleceğini söylemiştik. Hipoöstrojenizm kendini vulvada büyüme ve vajinadan akıntı gelmesi şeklinde gösterebilmektedir.

Nedenler

Peteşi ve ekimoz hastalığının en baş sebepleri arasında trombosipeni bulunmaktadır. Diğer nedenler arasında normalden az seviyelerde trombosit üretilmesi, trombositlerin vücut içerisinde kullanımının artması veya kullanılmayan trombositlerin yıkılması da vardır. Diğer canlılarda görülen peteşi ve ekimoz sebepleri gelinciklerde gözlemlenmemiş olsa da var olan sebeplerin gözden geçirilmesi gerekmektedir. Bu sebepler arasında immün sistemi kaynaklı trombosit işlevi bozuklukları ve karaciğerde gerçekleşen hastalıklar vardır.

Hipoöstrojenizim, östrojen hormonunda anormal yükselme gözlemlenmesi, dişi gelinciklerde risk faktörleri arasında yer almaktadır. Olası risk faktörleri arasında Steroid Olmayan Anti-İnflamatuvar İlaçların (SOAİİ’lar) ve aspirinin canlıya verilmesi bulunmaktadır.

Teşhis

Peteşi ya da ekimoz hastalığının teşhisinde kullanılacak uygulamalardan biri mukozal kanamanın süresini ölçmektir. Diğer uygulamalar arasında ise kandaki pıhtılaşma değerine bakılması açısından kan tahlilleri, idrar tahlilleri, kemik iliği muayeneleri, dalak büyümesi olup olmadığını gözlemek amacıyla karın ultrasonu da bulunabilir.

Hastalıkların doğru teşhisi ve ona göre uygulanacak tedavinin bulunması oldukça zor bir durumdur. Doğru zamanda tedavilere başlanmazsa trombositopeni olarak adlandırılan kondisyon açığa çıkarak beyin veya diğer hayati organlarda kanamalara sebep olarak canlının yaşamını yitirmesine sebebiyet verebilir.

Tedavi

Kesin tedavi için hastalığın sebebi olan morarmanın nedenine bağlı olarak değişecektir lakin travmaların aza inmesi açısından aktivitelerin azaltılması gerekmektedir. Harici verilecek herhangi bir ilaç morarma çeşidine göre değişiklik gösterecektir. Bunların yanında trombosit değerini değiştirecek ilaçların kullanımı durdurulmalıdır. Yemek tüketemeyen gelincikler için veterineriniz besin ürününün değiştirilmesini önerebilir. Konserve kedi mamaları veya ek takviye kullanabilirsiniz.

Yaşam ve Yönetim

Morarmanın altında yatan hastalığa bağlı olarak tedavi sonrasında bakım için gereken durumlar değişmektedir. Örnek vermek gerekirse, trombositopeni bulunan hastalara trombosit sayısı normale yaklaşana kadar trombosit sayım tahlilleri yapılması gerekmektedir.