Emery-Dreifuss Kas Distrofisi

İçindekiler

Tanım

Emery-Dreifuss kas distrofisi, ilk olarak hareket için kullanılan kasları (iskelet kası) ve kalbi (kalp kasını) etkileyen bir durumdur. Bu hastalığın en eski özellikleri arasında kontraktür denilen eklem bozuklukları bulunur. Kontraktür, çoğu zaman dirseklerde, ayak bileklerinde ve boyunda belirli eklemlerin hareketlerini sınırlandırır ve genellikle de erken çocukluk döneminde fark edilebilir hale gelir. Ayrıca etkilenen bireylerin çoğunda, zamanla yavaş yavaş daha kötüye giden, üst kollar ve alt bacaklardaki kaslarda başlayan ve sonra omuzlar ve kalçalardaki kasları etkileyen kas halsizlikleri ve zayıflamaları (Görsel 1) görülür.

Görsel 1: Kas zayıflığı.

Emery-Dreifuss kas distrofisi olan insanların neredeyse hepsinde yetişkinlikle birlikte kalp problemleri gelişir. Çoğu durumda bu kalp problemleri, anormal kalp ritimlerini (aritmi) ve kalp atışını (kalp iletim bozuklukları) kontrol eden elektrik sinyallerinin anomalileridir. Eğer tedavi edilmezse, bu anomaliler göğüste yaralanma veya çırpınma hissi (çarpıntı), alışılmadık bir şekilde yavaş kalp atışı (bradikardi), bayılma (senkop), kalp yetmezliği ve ani ölüm riskinde artışa yol açabilir.

Araştırmacılar, kalıtım modeliyle ayırt edilebilen birkaç Emery-Dreifuss kas distrofisi tipi tanımlamıştır: X’ e bağlı, otozomal baskın ve otozomal çekinik. Tipler genellikle benzer belirti ve semptomlara sahiptir, fakat otozomal baskın tipe sahip insanların küçük bir yüzdesinde iskelet kaslarında herhangi bir zayıflama veya güçsüzlük olmaksızın kalp problemleri görülür.

Sıklık

Emery-Dreifuss kas distrofisinin genel yaygınlığı bilinmemektedir. Bu hastalığın X’ e bağlı tipi tahmini olarak 100.000 kişide 1 kişiyi etkiler. Otozomal baskın tipinin yaygınlığı bilinmemesine rağmen, X’ e bağlı tipten daha yaygın olduğu görülmektedir. Otozomal çekinik tip çok nadir görülmektedir, dünya çapında rapor edilen sadece birkaç vaka bulunmaktadır.

Nedenler

EMD, FHL1 ve LMNA genleri de dahil olmak üzere birkaç gendeki mutasyonlar Emery-Dreifuss kas distrofisine yol açabilir. Bu durumun X’ e bağlı tipine EMD genindeki mutasyon veya daha az yaygın olan FHL1 genindeki mutasyon neden olabilir. LMNA genindeki mutasyon bu durumun hem otozomal baskın hem de otozomal çekinik tipine neden olabilir.

Emery-Dreifuss kas distrofisiyle bağlantılı genler iskelet ve kalp kasının normal işlevi için gerekli görülmektedir. EMD ve LMNA genleri, hücrelerde çekirdeği saran çekirdek zarının parçaları olan proteinleri yapmak için bilgi sağlar.

Çekirdek zarı, çekirdeğe giren ve çıkan moleküllerin hareketini düzenler ve araştırmacılar belirli genlerin aktivitesinin düzenlenmesinde çekirdek zarının rol oynayabileceğine inanmaktadırlar. FHL1 geninden üretilen proteinin; kimyasal sinyalleşme, bu hücrelerin yapısını koruma ve kas büyümesi ve hacmini etkilemek de dahil olmak üzere diğer kas hücresi fonksiyonlarını da içerdiği görülmektedir.

Emery-Dreifuss kas distrofisine neden olan EMD, FHL1 ve LMNA genlerindeki mutasyonlar, ilgili proteinlerin üretimini önler veya bu proteinlerin anormal veya işlevsel olmayan değişkenlerinin oluşumuna neden olur.

Araştırmacılar EMD veya LMNA genlerindeki değişikliklerin, iskelet ve kalp kası hücreleri gibi çok fazla mekanik stres geçiren hücrelerde çekirdek zarını zayıflatabileceğini ve bunun da hücreleri daha hassas hale getirebileceğini düşünmektedir. Ayrıca FHL1 geni mutasyonları, mekanizması hakkında çok az şey bilinmesine rağmen, kas hücrelerinin işlevini ve yapısını değiştirir. Araştırmacılar genetik değişikliklerin Emery-Dreifuss kas distrofisinin özellikleri olan eklem kontraktürlerine, kas güçsüzlüğü ve kalp anomalilerine nasıl yol açtığını araştırmaya devam etmektedirler.

Diğer birkaç gendeki değişiklikler, Emery-Dreifuss kas distrofisine benzeyen fakat daha değişken özellikleri olan durumlara yol açar. Bazı araştırmacılar bunların Emery-Dreifuss kas distrofisi tipleri olduğunu düşündüğü halde, diğer araştırmacılar benzer fakat ayrı hastalıkları temsil ettiğine inanmaktadırlar.

Bütün Emery-Dreifuss kas distrofisi vakalarının yarısından fazlasında bu durumun genetik nedeni bilinmemektedir. Araştırmacılar tanımlanmayan ilave genlerdeki mutasyonların da bu duruma neden olabileceğine inanmaktadır.

Kalıtım Modeli

Emery-Dreifuss kas distrofisinin birkaç farklı kalıtım modeli bulunabilir. Bu durum EMD veya FHL1 genlerindeki mutasyonlardan kaynaklandığında, X’ e bağlı çekinik bir modelle (Görsel 2) kalıtılmaktadır. Eğer hastalığa yol açan mutasyona uğramış gen, her hücrede bulunan iki cinsiyet kromozomundan (3*) biri olan X kromozomunda konumlanırsa bu durumun X’ e bağlı olarak gerçekleştiği varsayılmaktadır.

Görsel 2: X’e bağlı çekinik kalıtım modeli.

Erkeklerde (sadece bir tane X kromozomu bulunan) her hücrede genin değişmiş bir kopyasının bulunması bu duruma yol açmak için yeterlidir. Erkekler X’ e bağlı çekinik hastalıktan çoğunlukla kadınlardan daha fazla etkilenmektedir. X’ e bağlı kalıtımın bir özelliği, babaların X’ e bağlı özelliklerini oğullarına geçirememeleridir.

Görsel 3: Cinsiyet kromozomları.

Kadınlarda (iki tane X kromozomu bulunan), X’ e bağlı Emery-Dreifuss kas distrofisine yol açmak için genellikle genin her iki kopyasında da mutasyon bulunması gerekmektedir. Genin değiştirilmiş bir kopyasını taşıyan kadınlar, genellikle bu durumun özelliği olan kas güçsüzlüğü ve zayıflığına maruz kalmazlar. Bununla birlikte, bu mutasyonu taşıyan kadınların bazıları hafif kas güçsüzlükleri ve kalp problemleri geliştirmektedir.

Emery-Dreifuss kas distrofisi vakalarının çoğu LMNA geni mutasyonundan kaynaklanır, bu durum otozomal baskın kalıtım modeline sahiptir. Otozomal baskın kalıtım, her hücrede değiştirilmiş genin bir kopyasının bu hastalığa yol açmak için yeterli olması demektir. Otozomal baskın Emery-Dreifuss kas distrofisi vakalarının yaklaşık yüzde 65’ i LMNA genindeki yeni mutasyonlardan kaynaklanmaktadır ve ailelerinde hastalık geçmişi olmayan insanlarda meydana gelmektedir. Kalan vakalarda bu duruma sahip kişiler, etkilenmiş ebeveynden değiştirilmiş LMNA genini kalıtımla kazanmaktadır.

Nadiren, LMNA genindeki mutasyonların neden olduğu Emery-Dreifuss kas distrofisi otozomal çekinik bir modelle (Görsel 4) kalıtılır. Otozomal çekinik kalıtım her hücredeki genlerin 2 kopyasının da değiştirildiği anlamına gelmektedir. Çoğunlukla, otozomal çekinik hastalığa sahip olan bireylerin ebeveynleri, değiştirilmiş genin bir kopyasını taşırlar fakat hastalığın belirti ve semptomlarını göstermezler.