Demir Testleri Nelerdir?

İçindekiler

Tanım

Demir testleri, farklı maddelerin kandaki miktarlarını ölçerek vücudunuzdaki demir düzeylerini gösteren testlerdir. Demir, oksijeni akciğerlerinizden vücudunuzun geri kalanına taşımaktan sorumlu kırmızı kan hücrelerinin yapımı için temel bir mineraldir. Ayrıca kasların ve kemik iliğinin sağlığı ile vücudun diğer organlarının işlevselliği için de demir düzeyleri korunmalıdır. Aksi takdirde, çok düşük ya da çok yüksek demir düzeyleri ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Farklı tipte demir testleri şu şekilde sayılabilir:

Serum Demir Testi: Kandaki demir düzeyini ölçer.
Transferrin Testi: Vücut içinde demirin taşınmasını sağlayan transferrin proteininin düzeyini ölçer.
Total Demir Bağlama Kapasitesi (TDBK): Demirin transferrine ve diğer taşıyıcı proteinlere ne ölçüde bağlandığını ölçer.
Ferritin Testi: Vücutta depolanmış demir miktarını ölçer.

Bu testlerin bazıları veya tümü sıklıkla bir arada istenebilir.

Diğer isimleri: Fe testleri, demir belirteçleri

Ne İçin Kullanılırlar?

Demir testleri sıklıkla belirtilen amaçlarla kullanılır:

Anemi (kansızlık) belirtisi olabilen demir düşüklüğünüz olup olmadığını kontrol etmek
Farklı anemi tiplerinin tanısını koymak
Hemokromatozis (vücudunuzda fazla miktarda demir birikimine sebep olan nadir bir genetik bozukluk) belirtisi olabilen demir yüksekliğiniz olup olmadığını kontrol etmek.
Demir eksikliği veya demir yüksekliği için verilen tedavilerin işe yarayıp yaramadığını görmek

Neden Demir Testi Yaptırmalıyım?

Çok yüksek ya da çok düşük demir düzeylerine işaret eden belirtileriniz olması halinde doktorunuz demir testlerini görmek isteyebilir.

Demir düzeyleri çok düştüğünde görülen belirtiler:

Solgun beniz
Yorgunluk
Güçsüzlük
Baş dönmesi – sersemlik hissi
Nefes darlığı
Nabız yüksekliği

Demir düzeyleri çok yükseldiğinde görülen belirtiler:

Eklem ağrısı
Karın ağrısı
Enerji kaybı
Kilo kaybı

Demir Testleri Nasıl Yapılır?

Bir sağlık çalışanı, küçük bir iğne vasıtasıyla kolunuzdaki bir toplardamara girerek küçük bir test tüpünün ya da şişenin içine kanınızdan bir miktar örnek toplar. İğne damarınıza girerken veya damarınızdan çıkarken küçük bir batma hissi yaşayabilirsiniz. Bu his genelde beş dakikadan uzun sürmez.

Test Öncesinde Herhangi Bir Hazırlık Yapmalı Mıyım?

Doktorunuz testten 12 saat önce yeme içmeyi kesmenizi isteyebilir. Test genelde sabahları yapılır. Eğer test hazırlığı ile ilgili sorularınız varsa doktorunuzdan ayrıntılı bilgi isteyebilirsiniz.

Demir Testlerinin Herhangi Bir Riski Var Mıdır?

Kan testlerinde risk çok düşük olmakla birlikte iğnenin girdiği yerde hafif bir ağrı veya morarma yaşayabilirsiniz fakat bunlar geçici belirtilerdir.

Sonuçlar Ne Anlama Geliyor?

Eğer bir ya da daha fazla testte demiriniz çok düşük gelmişse bu, şu durumları işaret edebilir:

Demir eksikliği anemisi – yaygın bir anemi tipi. Anemi, vücudunuzda kırmızı kan hücresi yapımının yetersiz kaldığı bir bozukluktur.
Başka herhangi bir tip anemi
Talasemi – normalden daha az kırmızı kan hücresi yapımına neden olan kalıtımsal bir kan hastalığı.

Eğer bir ya da daha fazla testte demiriniz çok yüksek gelmişse bu, şu durumları işaret edebilir:

Hemokromatozis – vücudunuzda çok fazla demir birikimine yol açan bir bozukluk.
Kurşun zehirlenmesi
Karaciğer hastalığı

Kanınızdaki demirin çok düşük veya çok yüksek olduğu çoğu durumda demir takviyesi, dengeli diyet, uygun ilaç seçimi ve/veya diğer tedavi yöntemleri ile tedavi başarısı sağlanmaktadır.

Normalden yüksek veya düşük demir değerleri her zaman tedavi gerektiren bir tıbbi durumunuz olduğu anlamına gelmeyebilir. Doğum kontrol hapları ve östrojen tedavileri gibi bazı ilaçlar da kanınızdaki demir düzeylerini etkileyebilir. Kadınlarda ek olarak adet kanamasıyla bir miktar demir kaybedildiği için adet döngüsünde de demir düşüklüğü görülebilir.

Eğer testlerinizin sonuçlarına ilişkin sorularınız varsa bunları doktorunuza sormaktan çekinmeyin.