Bannayan-Riley-Ruvalcaba Sendromu

İçindekiler

Tanım

Bannayan-Riley-Ruvalcaba sendromu, kafa büyüklüğü (makrosefali), çoklu kanserli olmayan tümörler ve de hamartom denilen tümöre benzeyen gelişimler ve erkek bireylerde penis üstünde koyu renkli çiller ile karakterize edilmiş genetik bir sendromdur. Bannayan-Riley-Ruvalcaba hastalığının belirti ve bulguları doğumdan itibaren görülür ve erken çocukluk çağında belirgin duruma gelir.

Bu sendroma sahip bebeklerin neredeyse yarısında makrosefali görülür birçoğunun da normalden fazla doğum ağırlığı ve vücut büyüklüğü (makrozomi) görülür. Büyüme çoğunlukla çocukluk çağında yavaşlamaya baslar, bu sebeple hastalığa sahip kişiler normal boy ve vücut ölçülerindedir. Bannayan-Riley-Ruvalcaba sendromu olan çocukların neredeyse yarısında zihinsel engellilik ve gelişim gecikmesi, bilhassa da oturma ve konuşma, emekleme ve yürüme benzeri motor becerilerde gelişim bozukluğu bulunur. Bu gecikmeler yaş ile birlikte düzelebilir.

Bannayan-Riley-Ruvalcaba sendromuna sahip kişiler de yaklaşık yüzde ellisi bağırsaklarında hamartomatöz polipler denilen hamartomlar oluşturur. Çoğunlukla Bannayan-Riley-Ruvalcaba sendromu ile ilişkilendirilen başka kanserli olmayan gelişimler içinde lipom denilen yağ içeren tümörler ve cildin altında oluşan anjiyolipomlar bulunur. Bu durumdan etkilenen bazı kişilerde, anormal kan damarlarının oluşturduğu düğümlerden oluşan kırmızı veya morumsu büyümeler olan hemanjiyomlar da oluşur. Bannayan-Riley-Ruvalcaba sendromlu bireylerde bazı kanserlerin meydana gelme olasılığı da yüksek olabilir, fakat araştırmacılar bu durumla ilgili kanser risklerini belirlemek üzerinde hâlâ çalışıyor.

Bannayan-Riley-Ruvalcaba sendromuna sahip bireylerin belirti ve semptomlar içinde zayıf kas tonusu (hipotoni), başka kas anormallikleri ek olarak da nöbetler yer alır. Etkilenen bazı kişilerde multinodüler guatr adı verilen tiroid bezinin genişlemesi ya da Hashimoto tiroiditi denilen bir durum olan tiroid sorunları vardır. Anormal derecede geniş eklem hareket aralığı (hiperextensibilite), omurganın normalin dışında yan yana eğriliği (skolyoz) ayrıca batık bir göğüs (pektus excavatum) içeren iskelet anormallikleri de görülmektedir.

Bannayan-Riley-Ruvalcaba hastalığının semptomları Cowden sendromu denilen başka bir hastalığın özellikleriyle benzemektedir. Cowden sendromuna sahip kişilerde hamartomlar ve kanserli olmayan diğer büyümeler gelişir; ek olarak bazı kanser türlerine yakalanma riskleri de fazladır. Her iki sendromda da PTEN geninde oluşan mutasyonlar sebep olabilir. Bannayan-Riley-Ruvalcaba sendromlu bazı bireylerin akrabalarında Cowden sendromu tanısı verilmiş, diğer bireylerin ise her iki sendromunun karakteristik özellikleri gözlemlenmiştir. Bu benzerliklere göz önüne alarak araştırmacılar, Bannayan-Riley-Ruvalcaba sendromu ve Cowden sendromuna iki farklı hastalık yerine PTEN hamartoma tümör sendromu olarak isimlendirilen bir sürü örtüşen özellikleri barındırdığını öne sürdüler.

Sıklık

Nadir görülmesine rağmen Bannayan-Riley-Ruvalcaba sendromunun görülme sıklığı hala bilinmemektedir. Tıbbi literatürde onlarca vaka kaydedilmiştir. Araştırmacılar, hastalığın belirtilerinin ve semptomlarının farklılık göstermesi ve bazılarının anlaşılmasının zor olması sebebiyle bu sendroma yetersiz teşhis konulmuş olabileceğinden şüpheleniyor.

Nedenler

Bannayan-Riley-Ruvalcaba sendromunun tüm vakaların yaklaşık yüzde 60’ı PTEN genindeki meydana gelen değişimlerden kaynaklanmaktadır. Vakaların yüzde 10’u, bu genin bir kısmının ya da hepsinin içerdiği genetik materyalin çok büyük miktarda silinmesi sebep olmaktadır. PTEN geninden salgılanan protein bir tümör baskılayıcı olarak görev yapar; bu, genelde hücrelerin çok hızlı ya da kontrolsüz bir biçimde büyüyüp bölünmesini (çoğalması) baskıladığı anlamına gelir. Bu proteinin az veya kusurlu bir durum da olması halinde hücre çoğalması gerekli bir şekilde düzenlenemez. Kontrolsüz biçimde hücre bölünmesi hamartomların ve başka kanserli ve kanserli olmayan tümörlerin gelişimine sebep olur. PTEN geninde oluşturulan proteinin hücreler de büyük ihtimalle başka önemli görevleri de vardır; fakat bu gende oluşan mutasyonların, Bannayan-Riley-Ruvalcaba sendromunun makrosefali, gelişimsel gecikme ve de kas ve iskelet anormallikleri gibi başka semptomlara nasıl sebep olabileceği belirsizdir.

Bannayan-Riley-Ruvalcaba sendromuna PTEN geninde gerçekleşen değişimlerin ya da silinmelerin sebep olmadığında hastalığın nedeni bilinmemektedir.

Kalıtım

Bu durum otozomal baskın bir biçimde kalıtılır; bu, her hücrede değiştirilmiş genin bir kopyasının hastalığın oluşumuna sebep olması için yeterli olduğu anlamına gelir.