Eray Karataşoğlu
Tanım
Omurgalı organizmaların bağışıklık sistemi tarafından üretilen koruyucu proteine antikor denir. Küçük moleküler yapıya sahip olan bu yapılar aslında 4 farklı protein biriminden oluşur. Molekülün uç yapısında farklılıklar olmakla beraber herhangi bir moleküle bağlanabilmek için adapte olma özelliğine sahiptir. Molekülün şekli, sistemde hasara neden olan antijenlerdentarafından belirlenir. Özelleşmiş bağışıklık hücreleri bu antijenleri tanır ve bu antijenlere karşılık gelen antikorları oluşturur. Sistemin antikorlarla dolabilmesi için bu genelleşmiş yapı defalarca tekrarlanır. Daha fazla oluşabilecek yayılma veya enfeksiyonu önlemek için bu proteinler antijene bağlanır ve onu çevreler.
Bu şekilde bir organizma kendine ait olanı, kendine ait olmayandan ayırır. Örneğin bir bakteri hücresinin yüzeyi belirli proteinler ve karbonhidratlara sahiptir. Özelleşmiş bir bağışıklık hücresi olan B lenfosit, bu tarzda bir istilacı bakteriye karşı onlara saldıran antikorları üretir ve salgılar. Bir antikor bakteriye bağlandığında yalnızca bakterinin normal istila süreci engellemekle kalmaz beyaz kan hücrelerinin direkt olarak bakteriyi yemesine yardımcı olur. Bu makrofajlar(beyaz kan hücreleri), bilindiği üzere, antikorun kuyruğunun sonunda yer alan besinleri tanımlar.
Kanda bulunan toplam proteinlerin yaklaşık %20’sini antikorlar oluşturur. Bu çok önemli bir miktardır. Tek bir antikorun oldukça küçük boyutta olmasına rağmen bir organizma, sistemde bulunan birçok farklı antijenle savaşabilmek için birçok farklı antikora sahip olmak zorundadır. Daha fazlası her türün çoğuna ihtiyaç duymaktadır. Genellikle büyük boyutta bir bakteriyi tanımlamak ve hedef almak için çok sayıda antikor molekülü gerekir. Diğer yandan virüsler, daha küçük olmalarına rağmen, çok daha fazla sayıdalardır ve bastırılmaları için eşit miktarda antikora ihtiyaç duyulur.
Diğer organizmalar genellikle basit kavramlarla açıklanabilen bir bağışıklık sistemine sahipken memelilerde bu durum biraz farklıdır. Aşağıda açıklamam antikor terimi ve yapısı memelilere özgüdür.
Memelirlerde antikor, bağışıklık fonksiyonunda tanımlanan bir terim olan immünoglobulinolarak da açıklanabilir. Memelilerde en yaygın olarak bilinen antikor immünoglobulin G (IgG)’dir. Antikorlar, eğer mevcutsalar, bitkilerde ve omurgasızlarda yeteri kadar anlaşılmamıştır. Bu organizmaların birer bağışıklık sistemine sahip oldukları bilinse dahi tam net olarak bu sistemin nasıl çalıştığı konusunda bir bilgi yoktur.
Kaynak: https://biologydictionary.net/antibody/