Adenoid Kistik Karsinom (AKK) Nedir?

İçindekiler

Tanım

Adenoid kistik karsinomu (AKK) baş ve boyun bölgeleri yaygın olmak üzere, salgı dokularında ve diğer bölgelerde oluşum gösterebilen nadir bir kanser türüdür. AKK sıklıkla boyunda, ağızda ya da boğazda bulunan tükürük üreten tükürük bezlerinde başlar. Tükürük ağzı nemli tutar, besinlerin yutulmasına yardım eder ve ağzı enfeksiyonlardan korur.

Ağız ve boğaz boyunca üç çift büyük tükürük bezi ve yüzlerce küçük tükürük bezi bulunur. Büyük tükürük bezleri şunlardır:

Kulak altı tükürük bezleri
Dil altı bezleri
Submandibular bezleri – alt çene kemiğinin altında

Semptomlar Nelerdir?

AKK’nin sebebi tam olarak bilinmese de kusurlu bir genin kalıtımındansa, AKK insanın hayatı süresince meydana gelen genetik değişimlerden gelişiyor olabileceği düşünülüyor. AKK kalıtsal yollarla sonraki nesillere aktarılmaz.

AKK genellikle yavaş gelişir. Bu bazı durumlarda yıllar sürebilir ve belirti göstermeyebilir. Çoğu zaman tek bir tümör olarak teşhis edilir ancak az sayıda vakada teşhis edildiğinde yakındaki lenf düğümlerine yayılmış olabilir.

Nadiren, sinir hücrelerin boyunca yayılabilir ya da vücudun diğer bölümlerine metastaz yapabilir (genellikle akciğerlere, karaciğere ve kemiğe) ve sorunlara yol açabilir. Ayrıca öngörülemeyebilir, belli bir zaman aralığında yavaş büyür ve sonra aniden hızla büyür. AKK kişiden kişiye farklı semptomlar gösterebilir.

Eğer semptomlarınız varsa, bu semptomlar tümörün vücudun neresine yerleştiğine ve boyutuna bağlı olarak değişebilir. Belirtiler şunları içerebilir:

Tükürük Bezi (tükürük üretir): Ağızda, boyunda ya da yüzde acısız yumru, yüzde uyuşma, yüz kaslarında zayıflama ve yutmakta ya da ağzı açmakta sorun yaşama
Lakrimal Bez (ter üretir): Pörtlek göz ve görmede değişiklik
Larenks (gırtlak) ve Trake (nefes borusu): Ses kısıklığı, konuşmada değişiklik ve nefes almada güçlük
Deri: Ağrı, artan hassasiyet, iltihap ve/veya kan akıntısı
Göğüs: Yavaş büyüyen akciğer kolaylıkla incinir ya da ağrıya sebep olur

Teşhis Nasıl Konulmaktadır?

Eğer doktorunuz AKK’den şüpheleniyorsa, tıbbi geçmişinize bakar, fiziksel muayene yapar (herhangi bir yumru hissi de dahil) ve tümörün yerine göre bazı testler uygular. Eğer sonuçlar AKK olabileceğini destekliyorsa, doktor seni daha fazla test için bir uzmana yönlendirir.

Ek Testler Nelerdir?

Bilgisayarlı Tomografi (CT) – Manyetik Rezonans (MRI): Özel bir cihaz sayesinde vücut içi görüntüler oluşturulur. Görüntüleri daha temiz alabilmek için damar içinden boya enjeksiyonu olabilir.
Pozitron Emisyon Tomografisi (PER): Tarama görüntüsünde kanser dokularının görünmesi için damar içinden radyoaktif glikoz enjeksiyonu gerekir.
Ultrason: Vücut içi görüntüleme için ses dalgaları kullanılır.
Biyopsi: Mikroskop altında incelenmek üzere şüpheli dokudan örnek alınmasıdır.

Tedavi Nasıldır?

Tedaviniz boyunca multidisipliner bir yaklaşım ile cerrah, radyoonkolojist, konuşma patoloğu ve diyetisyen gibi uzmanlar tarafından gözetimde bulunacaksınız. Doktorunuzla yapacağınız görüşme, kanseriniz için en iyi tedaviye karar vermenize yardımcı olacaktır. Tedaviniz aşağıdaki etmenlere göre değişiklik gösterebilir:

Kanserin konumu
Metastaz durumu
Yaş ve genel sağlık durumu
Hastanın tercihleri

Ana tedaviyi radyoterapi, cerrahi operasyon ve kemoterapi oluşturur. Bunlar tek tek uygulanabileceği gibi çeşitli kombinasyonlar halinde de uygulanabilir. Primer bir tümörün bulunduğu AKK vakalarında kanserin cerrahi yöntemlerle çıkarılmasından sonra radyoterapi uygulamak standart bir prosedürdür.

Tamamlayıcı terapiler, geleneksel tıbbi tedavilerin (ameliyat gibi) yanında kullanılmak üzere tasarlanmıştır ve kontrol duygunuzu artırabilir, stres ve kaygıyı azaltabilir ve ruh halinizi iyileştirebilir.

Cerrahi İşlem Nedir?

Eğer kanser güvenli bir şekilde çıkarılırsa, cerrahi işlem AKK tedavisi için en etkili tedavi yoludur. Cerrahi tedavi kanserli bölgenin tamamının ve etrafındaki sağlıklı dokunun bir kısmının çıkartılması ile gerçekleşir. Buna geniş lokal eksizyon denir. Sağlıklı dokunun alınması olası bir kanser tekrarını engellemek içindir.

Ameliyatın yapılacağı bölge, kanserin nerede olduğuna ve ne kadar alana yayıldığına bağlıdır. Gerekli durumlarda yakındaki sinirler ve lenf düğümleri de bölgeden uzaklaştırılabilir. Sinirleri ve özellikle yüzü kontrol eden sinir gruplarını çıkarmak zor bir karar olabilir.

Radyoterapi Nedir?

Radyoterapi, yüksek enerji dalgalarının kanserli hücreleri öldürmek için kullanıldığı bir tedavi tekniğidir. Bu yöntem, cerrahi operasyon sonrasında kalabilecek herhangi bir kanserli hücreyi öldürmek ve kanserin nüks riskini azaltmak için kullanılır. Ameliyatın mümkün olmadığı vakalarda, radyoterapi tek başına da kullanılabilir;

Eğer kanser dokusu alınması çok zor bir bölgede ise,
Kanser vücutta yayılma göstermiş ise (palyatif radyasyon tedavisinin ağrı kontrolü için kullanılması)

Kemoterapi Nedir?

Kemoterapi, AKK için yaygın kullanılan bir yöntem değildir. Kanser ilerlediğinde, palyatif tedavinin bir parçası olarak veya bir klinik araştırmanın parçası olarak kullanılabilir. Tıbbi onkoloğunuz seçenekleri sizinle tartışacaktır.

Kemoterapi, damar içine enjeksiyon veya tablet olarak oral yol ile alınabilir. Tedavi döngüsü, günlük, haftalık veya aylık olabilir. Tedavinin uzunluğu ve verilecek dozajlar kullanılan kemoterapi ilaçlarına göre değişiklik gösterir.

Yan Etkiler Nelerdir?

Tüm tedavilerin yan etkileri olabilir. Yan etkinin nasıl olacağı yapılan tedaviye göre ve kanserin vücuttaki konumuna göre değişiklik gösterir. Bazı hastalar çok az yan etki hissederken bazılarında bu durum ağır bir şeklide sürebilir. Konuşma patoloğu ve diyetisyen yan etkilerin kontrolünde yardımcı olabilir.

Kafa ve boyun bölgesine uygulanan cerrahi işlem veya radyoterapi sonrasında bazı önemli değişiklikler yapmanız gerekebilir. Bazı uzun dönem yan etkiler aşağıdaki gibi olabilir:

Ağız kuruluğu gibi oral problemler
Mide yanması veya hazımsızlık
Tat ve koku duygularında değişiklik
Yutkunma problemleri
Konuşma ve ton değişikliği
Nefes alma değişikliği
Dış görünüşte değişiklikler

Tedavi yöntemine göre bazı yaygın yan etkiler aşağıdaki gibi olabilir:

Cerrahi İşlem: Kanama, yakın doku ve organlarda hasar (sinirler dahil), ilaç reaksiyonları, ağrı, ameliyat sonrası enfeksiyon, kan pıhtıları, kaslarda zayıflama, lenfödem.
Radyoterapi: Yorgunluk, iştahsızlık, mide bulantısı, saç dökülmesi, ağız kuruluğu, cilt problemleri, lenfödem.
Kemoterapi: Yorgunluk, iştahsızlık, mide bulantısı, kabızlık veya ishal gibi bağırsak sorunları, ağızda yaralar, cilt ve tırnak sorunları, enfeksiyon olasılığında artış, doğurganlık kaybı, erken menopoz.

Doktorunuza Sorun!

Doktorunuza soru sormak, tedaviniz ve bakımınız hakkında bilinçli bir seçim yapmanıza yardımcı olacaktır. Aşağıdaki sıralanan soruları sormak isteyebilirsiniz:

Kanser ne kadar yayılmış durumda? Kanserin hangi evresindeyim?
Daha önce bu kanser türünü tedavi ettiniz mi? Eğer öyleyse, kaç kez? Bu kanser türünü tedavi etme konusunda daha fazla deneyime sahip başka bir doktor var mı?
Hangi tedaviyi önerirsiniz ve neden?
Tedavimin olası riskleri ve yan etkileri nelerdir? Bunlar nasıl yönetilecek?
Tedavi ne kadar sürecek? Hastanede kalmam gerekecek mi?
Bu tedavi özel sigorta kapsamında mı? Ekstra masraflar olacak mı?
Tedaviyle çok ağrım olacak mı? Bu konuda ne yapılacak?
Yüzümde veya boynumda belirgin yara izi olacak mı yoksa farklı mı görüneceğim? Bunu en aza indirmek için ne yapılabilir?
Daha sonra bana ne tür bir rehabilitasyon sağlanacak?
Bana yardımcı olabilecek tamamlayıcı tedaviler var mı?
Bir klinik araştırmaya katılmanın olası yararları ve riskleri nelerdir? Ne test ediliyor ve neden? Bu davaya kaç kişi katılacak?