ABCA1 Geni Nedir?

ABCA1 Geni: ATP Bağlayıcı Kaset

Normal Fonksiyon

ABCA1 geni, ATP bağlayıcı kaset ailesi adı verilen gen grubuna aittir. Bu gen, hücre zarı boyunca moleküllerin taşımasını sağlayan proteinlerin yapımında görev alır. ABCA1 proteini birçok dokuda üretilir, ayrıca karaciğerde ve makrofaj denilen bağışıklık sistemi hücrelerinde yüksek miktarlarda bulunur. Bu protein, kolestrolü ve fosfolipit adı verilen yağları hücre zarına taşıyarak, hücre dışına taşınmasını sağlar. Bu maddeler daha sonra APOA1 geni tarafından üretilen apolipoprotein A-I (apoa-I) denilen bir protein tarafından alınır.

ApoA-I, kolestrol ve fosfolipitler yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) yapmak için birleşirler. HDL genellikle iyi kolestrol olarak bilinir, çünkü yüksek seviyedeki HDL, kalp ve kan damarı (kardiyovasküler) hastalıklarının gelişmesini engeller.

HDL, diğer vücut dokularından karaciğere kan dolaşımı yoluyla kolesterol ve fosfolipitleri taşıyan bir moleküldür. Karaciğere gelen kolestrol ve fosfolipitler, vücudun diğer dokularına yeniden verilir ya da vücuttan uzaklaştırılır. Aşırı kolesterolü hücrelerden çıkarma süreci, kolesterol seviyesini dengelemek ve kardiyovasküler sağlık için son derece önemlidir.

Genetik Değişikliklerle İlgili Sağlık Koşulları

Ailesel HDL Eksikliği

ABCA1 genindeki mutasyonlar, ailesel HDL eksikliği olarak adlandırılan bir duruma neden olabilir. Bu koşullardaki insanların kanlarında az miktarda HDL bulunur ve sıklıkla 50 yaşından önce, kardiyovasküler hastalıklarla karşılaşabilirler. Mutasyona uğramış ABCA1 geninin bir kopyası ailesel HDL eksikliğine neden olsa da, mutasyona uğramış genin iki kopyası daha şiddetli bir rahatsızlığa  (Tangier hastalığı) neden olur.

Ailesel HDL eksikliğine neden olan çoğu ABCA1 gen mutasyonu, ABCA1 proteinindeki tek protein yapı bloklarının (amino asitlerin) değişmesi ile gerçekleşir. Bu mutasyonlar, hücrelerden kolesterol ve fosfolipitlerin salınmasını önleyerek, HDL oluşturmak için mevcut olan bu maddelerin miktarını azaltır. bu mutasyonlar, HDL oluşturmak için mevcut olan kolestrol ve fosfolipitlerin salınmasını önleyerek hücrelerde bu maddelerin miktarını azaltır. Sonuç olarak, Kanda HDL seviyeleri düşüktür. HDL eksikliğinin, kardiyovasküler hastalıkların riskini artırdığı düşünülmektedir.

Tangier Hastalığı

ABCA1 genindeki 30’dan fazla mutasyonun Tangier hastalığına neden olduğu bulunmuştur. Hemen hemen tüm bu mutasyonlar ABCA1 proteininde tek amino asitleri değiştirir. Bu mutasyonlar hücrelerden kolesterol ve fosfolipitlerin salınmasını önler. Sonuç olarak; bu maddeler hücreler içinde birikir, belli vücut dokularının büyümesine ve bademciklerin sarımsı – turuncu bir renk kazanmasına neden olur.

Kolesterol birikimi, hücre fonksiyonunun bozulmasına veya hücre ölümüne yol açarak hücrelerde toksik etkiler yaratabilir. Buna ek olarak, hücrelerden kolesterol ve fosfolipidlerin taşınamaması, kardiyovasküler hastalık riskini arttıran çok düşük HDL seviyelerine neden olur. Bütün bu faktörler Tangier hastalığının belirtilerine ve belirtilerine neden olur.

Bu Genin Diğer İsimleri

• ABC1
• ABCA1_İNSAN
• ATP bağlayıcı kaset 1
• ATP bağlayıcı kaset taşıyıcı 1
• ATP bağlayıcı kaset, alt aile A (ABC1), üye 1
• CERP
• Kolesterol akış regülatör proteini
• FLJ14958
• HDLDT1
• Yüksek yoğunluklu lipoprotein eksikliği, Tangier tipi, 1
• TGD

Kaynak: https://ghr.nlm.nih.gov/gene/ABCA1

Görsel Kaynak: https://www.rcsb.org/3d-view/5XJY/1

Editör: Berfin Sucu