3q29 Mikrodelesyon Sendromu

İçindekiler

Tanım

3q29 mikrodelesyon sendromu (3q29 delesyon sendromu), her hücrede kromozom 3’ün küçük bir parçasının silinmesiyle (delesyona uğraması ile) ayırt edilen genetik durumdur. Delesyon işlemi kromozomun uzun (q) kolunda q29 olarak konumlanan bir bölgede gerçekleşir.

3q29 mikrodelesyon sendromu birçok özellikle karakterizedir. İlgili kromozomal değişikliğe sahip olan bireylerde semptomlar oldukça hafif ya da yoktur. Bu sendrom aile üyelerinden birine teşhis koyulduktan sonra genetik tarama testleriyle tespit edilir. Bununla beraber, 3q29 mikrodelesyon sendromu görülen birçok bireyde gelişim geriliği (sıklıkla konuşma gecikmesi), hafif ya da orta düzeyde zihinsel engel görülür. Bunun yanı sıra, otizm (iletişim ile sosyal etkileşim), anksiyete, şizofreni ve bipolar bozukluğu gibi davranış bozukluğu ile psikiyatrik bozukluk riski fazladır.

3q29 mikrodelesyon sendromlu bebekler de genellikle beslenme zorluğu görülür, beklenen seviyede büyümez ve kiloları düşüktür (gelişme geriliği olarak bilinir). Kas tonusunda zayıflık (hipotoni), sıklıkla görülen kulak enfeksiyonu, normalden küçük kafa yapısı (mikrosefali) cilt ve gözlerde sarılık görülebilir. 3q29 sendromu olan bazı bebekler, sıklıkla duktus arteriozus (PDA) olarak isimlendirilen iki ana arter arasında anormal bağlantı olan kalp sorunuyla doğarlar.

3q29 mikrodelesyon sendromunun diğer özellikleri ise asidik olan mide içeriğinin yemek borusuna çıkması (gastroözofageal reflü) ve diş anormallikleri gibi gastrointestinal bozuklukları görülür. İnce ve uzun yüz, üst dudak ve burun arasında boşluk (kısa filtrum), yüksek burun köprüsü ve büyük kulaklarla karakterizedir.

Sıklık

3q29 mikrodelesyon çok nadir görülen sendromdur. İzlanda’dan yapılan bir araştırmaya göre, 30.000 ila 40.000 kişide 1 olduğu tahmin edilmektedir. Tıp literatüründe yaklaşık 75 kişinin etkilendiği tanımlanmıştır.

Nedenler

3q29 mikrodelesyon sendromu, etkilenmiş bireyin her hücresinde bulunan kromozom 3 üzerinde q29 konumunda, yaklaşık olarak 1,6 megabaz (Mb) başka ifade ile 1,6 milyon DNA yapı taşı eksik olduğu durumdur. Bu sendrom, her hücrede bulunan 3. kromozomun iki kopyasından birini etkiler.

Delesyona uğrayan segment, hücre bölünmesi sırasında yeniden düzenlenmeye yatkın hale getirebilen kısa, tekrarlanan DNA dizileriyle çevrilidir. Yeniden düzenleme, 3q29’da eksik ya da fazladan DNA kopyalarına neden olabilir. Örneğin; silinen segmentin fazladan bir kopyası, 3q29 mikroduplikasyon sendromuna sebep olur.

3q29 mikrodelesyon sendromu olan bireylerde en çok delesyona uğrayan kromozom segmenti yaklaşık 20 gen içerir. Bu genlerin bazılarının beyin gelişiminde görev aldığı düşünülmektedir. Bununla beraber, hangi bölgedeki spesifik genlerin silinmesinin 3q29 mikrodelesyon sendromunun belirti ve semptomlarıyla bağlantılı olduğu bilinmemektedir. Ayrıca, 3q29’da mikrodelesyon görülen bazı kişilerde sağlık sorunları görülmemesinin gizemi henüz keşfedilmemiştir. Fakat 3q29 bölgesi dışındaki genetik değişikliklerin bu durumun özelliklerini etkileyebildiği bilinmektedir.

Kalıtım Modeli

3q29 mikrodelesyon sendromu durumu, otozomal dominant bir kalıtım modeli ile kalıtılır; ve bu delesyon işleminin her hücrenin kromozom 3’un bir kopyasında gerçekleştiğini anlatır.

3q29 mikrodelesyon sendromu vakalarının birçoğu, yeni (de novo) bir kromozomal değişiklikten kaynaklanmaktadır ve ailelerinde delesyon öyküsü olmayan bireylerde görülür. Daha nadir olarak, etkilenen bir kişi 3q29 mikrodelesyon sendromunun genetik kökenini bir ebeveynden devralır. Ebeveynin mikrodelesyon ile ilgili hiçbir belirti ve semptomu olmayabilir ya da özellikler hafif olarak görülebilir.