BScs. Habibe GÖREN
Giriş
Aberdeen bilim insanları tam olarak anlaşılmamış olsa da, Dünya ekosisteminde önemli rol oynayan eski yaşam hakkında önemli bir keşif yaptılar. Bilindiği üzere, Dünya üzerindeki bütün bir yaşam üç geniş yelpazede incelenebilir; arkeler, bakteriler ve ökaryotlar. İnsanlar, bazı diğer hayvanlar, bitkiler, mantarlar, hatta bazı tek hücreli organizmalara kadar geniş bir çeşitlilik gösterirler ve ökaryotik canlılar olarak sınıflandırılmıştır. Bakteriler, tek hücreli organizmalardır ve hastalığa neden olan türlerin yanı sıra insan ve hayvan sağlığına katkıda bulunan bazı yararlı türleri de içinde barındırır. Arkeler ise daha az anlaşılan tek hücreli canlılardır fakat son yıllarda bu organizmaların “biyokimyasal döngüler” olarak bilinen canlı organizmalar ile çevre arasındaki kimyasal elementlerin küresel akışında önemli roller oynadığı gösterilmiştir. Bu döngülerin, gezegenin maddeyi nasıl koruduğunu ve enerjiyi nasıl kullandığını açıklığa kavuşturması, arkelere sürdürülebilir tarım ve iklim değişikliği çalışmalarında bir hayli ilgi gören organizma özelliği ayrıcalığı kazandırıyor.
Aberdeen Üniversitesi’nden bilim insanları Bristol ve Warwick üniversitelerinden araştırmacılarla birlikte, Doğal Çevre Araştırma Konseyi (NERC) tarafından finanse edilen bir projede arkeler hakkında daha fazla bilgi edinme çabası içerisindeler. Bilim insanları, mikroorganizmaların yüz milyonlarca yıl boyunca nasıl evrildiklerini çalıştılar, şimdi ise karasal ortamlara nasıl adapte olduklarını araştırmaktalar. Ekip, arkelerin ökaryotlarla aynı şekilde genetik anlamda gelişmelerini sağlayan yeteneklerini artırmak için “gen kopyalama tekniği” kullandıklarını keşfetti. Bu teknik, organizmaların çok çeşitli ekosistemlere yayılmalarına olanak sağladı. Ökaryotlar, bu gen kopyalama stratejisini hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve diğer ökaryotik canlılarda gördüğümüz muazzam karmaşıklığa yol açmak için kullandılar. Bulgular Nature Communications’da yayımlandı.
Araştırmanın başındaki bilim insanı, Dr. Paul Sheridan, arkelerin, hem insanlar hem de bakteriler gibi ökaryotlarla yalnızca uzaktan ilişkili olan eski bir yaşam dalı olduğunu ifade etmiştir. Baş araştırmacı, buna ek olarak şöyle der; “Bu mikroorganizmaların yüz milyonlarca yıl içinde nasıl evrimleştiğine baktık ve bu, mikroorganizmaların genlerinin nasıl kopyalandığını anlamamıza olanak tanıdı- evrimlerinin ana itici gücünü ortaya çıkardı.” Bu mekanizmanın, hayvanların, bitkilerin ve mantarların evriminde önemli olduğunu ve yaşamın evrimsel sürecinde daha geniş etkilere sahip olduğunu da dile getirir.
Kaynak: https://www.abdn.ac.uk/news/14577/
Görsel Kaynak: https://cuitandokter.com/jeolojik-zamanlar-ve-ozellikleri-derscografya/
Editör: Seray YETKİN