Büşra Ekdi
İçindekiler
Tanım
Enfeksiyon, hastalık yapıcı bakteri veya virüslerin vücuda bulaşması sonucu ortaya çıkar. Ancak bulaşıcı etmenlerin aktif bir enfeksiyon yaratabilmesi için taşıyıcının zayıf bir otoimmün sisteme ve idrarda yüksek konsantrasyonlarda Ca⁺² gibi enfeksiyondan önce var olması gereken temel faktörler bulunması gerekir. Tavşan mesane enfeksiyonları için de aynı durum söz konusudur.
3-5 yaş arasındaki tavşanlarda üriner sistem enfeksiyonları daha çok görülür. Obez olarak bilinen hareketsiz bir yaşam tarzına sahip ve sağlıksız beslenen tavşanlarda risk altındadır.
Belirtiler ve Tipler
Enfeksiyon kapmış tavşanlardan birçoğu belirtileri gösterebilirken, bazıları da göstermeyebilir.
Yaygın görülen belirtiler :
- Kanlı idrar (hematüri),
- Kahverengi ya da bej renginde ve kalın idrar,
- Daha önce yapmadığı yerlerde, özellikle sıkışık ya da normal olmayan yerlerde idrar kaçırma,
- Küçük miktarda olacak şekilde sık sık ürinasyon durumu,
- Arka bacaklarda ya da genital bölgede cilt yanıkları.
Nedenler
Her ne kadar bakteriler enfeksiyonu başlatsa da tavşanın enfeksiyona daha duyarlı olmasına neden olan faktörler vardır. Bunlar;
- Obezite,
- Yetersiz beslenme,
- Sürekli kafeste tutulma,
- Yemlerim özellikle yonca bazlı pelletlerden oluşmaları yani sınırlı bir diyet,
- İdrar yollarının tıkanması gibi bazı sebeplerden dolayı idrarın tutulması veya mesanenin tam boşaltılmaması,
- Yetersiz su tüketimi,
- Hijyenik olmayan ortam,
- Ca⁺² gibi, mineral ve vitamin takviyelerinin aşırı kullanımı.
Teşhis
Teşhisi için bir veterinere götürmeli ve sağlık geçmişi ve semptomların başlangıcı hakkında detaylı bir bilgi vermelisiniz. Veteriner enfeksiyona neden olan bakterilerin türünü belirlemesi gerekir. Bunun için kan, idrar analizi yapması ve idrar kültürü istemesi gerekmektedir. Enfeksiyon varsa eğer , idrarda beyaz kan hücrelerinin artışı ve tipik anormal bir renklenme gibi belirgin anormallikler görülür.
Tavşanda idrar enfeksiyonu dışında başka hastalıklarda (böbrek ya da mesane taşları, tümörler.. ) mevcut ise veteriner diğer üriner hastalıklardan ayırt etmesi gerekmektedir. Mesane veya üretra ultrasyonu, düzenli ve kontrast X-ışınları görsel teşhis için kullanılır.
X-ışınlarında sıvı baryum kullanılır. Baryum, oral veya enjekte edilen görünür bir maddedir. Bu madde iç organlarının daha iyi görünmesi için vücudun sıvı sistemlerine geçer. Bu geçiş sırasında filmler farklı açılardan çekilir. Bu filmler sayesinde baryumun geçişinde herhangi bir anormallik (taşlar veya daralmalar ) varsa anlaşılır. Tümör şüphesi varsa biyopsi gerekebilir. Sistoskopi durumunda mesaneye esnek bir tüp, kamera veya cerrahi cihazlarla yerleştirilen minimal invaziv bir prosedür uygulanabilir.
Tedavi
Eğer üriner sistemde enfeksiyon var ve durumu çok ciddi değil ise tedavi ayakta gerçekleştirilir. Genellikle diyet değişikliği, artan su tüketimi , kilo kaybı, egzersiz artışı ve antibiyotik tedavisi ile yanıt verirler.
İdrarda yüksek miktarda Ca⁺² bulunması durumun ciddi olduğunu gösterir ve tedavisi için izlenecek yol farklıdır. Bunun için mesanenin tamamen boşaltılması için manuel masaj ve sıvı terapisi gerekmektedir. Çinko oksit ve mentol tozu ise genital bölge veya ciltte idrar yanığı varsa kullanılır ve bunlarla temizlik yapıldığı takdirde yanıkların iyileştiği gözlenir. Aksi bir durum gözlenirse, yanığın olduğu bölgeyi temiz ve kuru tutmak temel bakımın bir parçası olacaktır.
Yaşam ve Bakım
Kalsiyum taşı oluşumunu engellemeniz için diyetini değiştirmeniz, su alımını artırmanız ve aktivitelerini artırmak için geniş bir alan sağlamanız gereklidir. Su tüketimini artırmanız ve mesane boşalmasını sağlamak için bol miktarda temiz suya eklenmiş şeker olmadan, meyve ve sebze suları ile tatlandırarak ya da yapraklı sebzeleri ıslatıp vererek bu sorunu halledebilirsiniz. Diyet değişikliğinde kalsiyum tüketimini azaltacak şekilde besin vermeniz gerekmektedir. Kesinlikle veterinerinizin onayı olmadığı sürece tavşanınıza, timoti ve çimen samanı (yonca samanı ve yem pelleti yerine) vermeyiniz. Bunlar yerine çeşit çeşit ve taze yeşillikler verebilirsiniz. Hindiba yeşillikleri, ıspanak, karalahana yeşillikleri, havuç yaprakları, maydanoz, marul ve havuç yaprakları verebilirsiniz.
Kaynak: https://www.petmd.com/rabbit/conditions/urinary/c_rb_lower_urinary_tract_infection
Görsel Kaynak: https://vistapointe.net/rabbit.html
Editör: Yasemin CANKAT