İçindekiler
Tanım
Dış parazitler, evcil sürüngenleri rahatsız etmenin yanında hastalık taşıyıcı olabilirler. Hastalık taşıdıkları için canlıyı zayıflatabilir hatta ölümüne bile sebep olabilirler. Dış parazitlerin sürüngen sürüsüne girmesini ve yayılmasını önlemek canlıları sağlıklı ve mutlu tutmanın önemli adımlarındandır.
Semptomlar ve Çeşitler
Akarlar canlının derisinde pürüzlere sebep olurlar ve deri değişim dönemlerinde sıkıntılara sebep olurlar. Akar kapmış sürüngenler kendilerini kurtarmak için su kaplarına girerler ve kaşıntılarını hafifletmek için kendilerini teraryumun yüzeyine sürterler.
Keneler gözle görülebilen parazitlerdir ağızlarının yardımıyla canlının derisinin altına girerler.
Sinek istilasına uğramış bölgelerde yaşayan kaplumbağaların vücutlarının çeşitli bölgelerinde sinek larvaları içeren yumrular oluşabilir. Bu yumruların içerisinde kurtçuklar da olabilir. Kurtçuk istilası sürüngenlerde uyuşukluk, halsizlik, iştahsızlık gibi ölüme sebebiyet verebilecek oldukça zayıflatıcı bir hastalıktır.
Sebepler
Dış parazitler vahşi yaşamdan gelmiş sürüngenlerin yeterince incelenmemesi, karantinaya alınmaması ve tedavi edilmemesinden kaynaklı olarak tüm koloniye bulaşabilecek bir sorundur. Bot sinekleri, sürüngen derisinde daha önceden açılmış ya da kendi açtıkları küçük yaralara larvalarını bırakarak canlıların kurtçuklar tarafından istila edilmesine sebep olabilir.
Teşhis
Akarlar gözle görülmeyecek kadar ufak canlılardır ama vücut kıvrımlarında ve göz kenarlarında toplanırlar. Sürüngenin deri yüzeyini beyaz bir kâğıdın üstünde yavaşça ovalamak parazitleri yerinden çıkarabilir. Çıkan parazitler kâğıdın üzerine düşerek kahverengi ve siyah lekeler oluştururlar.
Vücutta bulunan yumruya bir sinek sebep oluyor ise larvalar için nefes alma delikleri olacaktır. Öte yandan kurtçuklar vücut yüzeyindeki yaraların içinde ve çevresinde bulunan beyaz renkli küçük solucanımsı larvalardır.
Tedavi
Keneler canlının ağız kısımlarının dikkatli bir şekilde vücuttan ayrılması ile vücuttan atılabilir.
Akarları yok etmek için hem teraryum hem de canlı için ilaçlar ve pestisitler kullanılabilir. Bu ilaçların kullanılması sırasında da dikkatli olunması gerekmektedir. İlaç dozunun kaçırılması canlının zehirlenerek ölmesine sebep olabilir. İlaçlandırma sonrasında teraryum iyice havalandırılmazsa sular zehirlenebilir; bu havasızlıktan ve zehirli sulardan kaynaklı olarak canlı zehirlenebilir. Akarlardan kurtulmak için ise akar barındırabilecek tüm kafes gereçlerini atın. Tedavi dönemi boyunca alt zemin olarak gazete kullanın ardından kafesi akardan temizlenmiş kafes eşyaları ile tekrar donatın.
Larvalar ise nefes alma deliklerinin nazikçe açılmasıyla bir cımbız aracılığı ile çekilerek cilt içerisinden çıkarılabilir. Kurtçuklar sürüngenin hasarlı derisinden alınmalı veya yara temizlenmelidir. Eğer canlının açık yarası varsa antiseptiklerle temizlenmesi ve korunması gerekmektedir. Merhemler, enjeksiyonlar, oral antibiyotikler sıklıkla reçeteye yazılır.
Yaşam ve Yönetim
Dış parazite yakalanmış ve tedavisi başlamış canlıların tedavileri bittikten sonra tekrardan sağlıklarına kavuşması beklenir. Eğer ki parazitler canlıyı çok tüketmişse ve anemi, halsizlik veya bulaşıcı çeşitli hastalıklara sebebiyet verdiyse canlının tedavi sonucunun öngörülmesi yanlışlık olacaktır.
Alınabilecek Önlemler
Alınabilecek en büyük önlemler yeni bir canlı eve geldiğinde onun gözlenmesi ve eve gelişinden sonra 3 ay boyunca karantina altına alınması olabilir. Kaplumbağalar ise sineklerden, dış muhafazalarına eklenecek, sineklikler ile korunabilir.
Kaynak: https://www.petmd.com/reptile/conditions/skin/c_rp_external_parasites
Görsel Kaynak: https://cdn.pixabay.com/photo/2017/05/29/20/44/reptile-2354834_1280.jpg
Editör: Doğa DEMİRBAŞ