MT-TH Geni Nedir?

İçindekiler

MT-TH Geni: Mitokondriyal Olarak Kodlanmış tRNA Histidin

Normal Fonksiyon

MT-TH geni, DNA’nın kuzeni olan RNA’nın bir türü için gerekli olan talimatlara sahiptir. Bu transfer RNA (tRNA) adındaki tür, aminoasitlerin tam uzunlukta, işleyen proteinler olarak bir araya getirilmesine yardımcı olur. MT-TH geni, özel bir tRNA türü olan tRNAHis için gerekli olan yönergeleri içerir. Bu yapı, proteinlerin bir araya getirilmesi sırasında histidin’e bağlanarak onu üretilen proteindeki elverişli lokasyonlara ekler.

tRNAHis, besinlerden alınan enerjiyi hücrelerimizin kullanabileceği forma getiren mitokondri içerisinde bulunan bir moleküldür. Mitokondri; oksijen, yağ asitleri ve basit şekerleri kullanarak ATP elde eder. Bu sürece oksidatif fosforilasyon adı verilir. tRNAHis, bu sürecin gerçekleştirilmesi sırasında rol oynayan proteinlerin birleştirilmesinde önemli bir role sahiptir.

Genetik Değişikliklere Bağlı Sağlık Koşulları

Mitokondriyal Ensefalomiyopati, Laktik Asidoz Ve Felç Benzeri Ataklar

Az sayıda da olsa, mitokondriyal ensefalomiyopati, laktik asidoz ve felç benzeri ataklar (MELAS) özelliklerine sahip olan insanlarda MT-TH geninde mutasyona rastlanmıştır. Bu durumda ağır baş ağrısı, kaslarda güçsüzlük (miyopati), işitme ve bilinç kaybı dahil felç benzeri ataklar, nöbetler ve sinir sistemiyle ilgili başka rahatsızlıklar görülür. MT-TH geninde mutasyona sahip bazı kişilerde düzensiz kırmızı lifli miyoklonik epilepsi (MERRF) adlı rahatsızlığın belirtileri de görülür. Bu belirtilere kas seğirmeleri (miyoklonus), hareketi koordine etmede zorluk (ataksi) ve düzensiz kırmızı lifler adında anormal kas hücreleri örnek verilebilir. Bu semptom kombinasyonuna MERRF/MELAS Sendromu adı verilir.

Bu duruma sebep olan MT-TH mutasyonu gendeki tek nükleotidi değiştirir. Araştırmacılar bu mutasyonların mitokondrideki enerji üretimini ne şekilde etkilediğini ve MERRF/MELAS sendromunun belirtilerine nasıl sebep olduğunu henüz saptayabilmiş değil.

Düzensiz Kırmızı Lifli Miyoklonik Epilepsi

Daha önce de bahsedildiği üzere, MT-TH geninde bir mutasyona sahip bazı kişiler düzensiz kırmızı lifli miyoklonik epilepsi (MERRF) ve MELAS bulgularını aynı anda gösterir. Bu çakışma sendromundaki mutasyon 12147 gen pozisyonundaki (G12147A olarak da ifade edilebilir) guanin nükleotidi yerine adenin nükleotidi geçmesi sonucunda oluşur. Bu mutasyon sonucunda niçin MERRF ve MELAS’ın bulgularının örtüştüğü ise hala araştırma konusu.

Diğer Bozukluklar

MT-TH genindeki bir diğer mutasyon, bir kalp rahatsızlığı olan kardiyomiyopatinin de ortaya çıkmasına sebebiyet verebilir. Bu hastalığa sahip kişilerin kalp kası zayıflamıştır ve kanı düzgün bir şekilde pompalayamaz. Kardiyomiyopati hastası olan, ancak nörolojik sorunlar gibi mitokondriyal rahatsızlıkların bulgularını göstermeyen pek çok erişkin bireyde MT-TH geninde bir farklılık tanımlandı. Bu mutasyon sonucu, 12192 gen pozisyonundaki (G12192A) guanin nükleotidi yerine adenin nükleotidi geçer. Mitokondriyal DNA’daki bu mutasyonun vücuda başka herhangi bir zarar vermeden niçin kalp problemine sebep olduğu henüz aydınlatılamadı.