in

Sevgi DoluSevgi Dolu ÇalışkanÇalışkan

Kızamık Aşısı

Kızamık Aşısı Neden Bu Kadar Önemli?

Kızamık Nedir?

En son ne zaman hastalandığını hatırlıyor musun? Belki ateşiniz veya acı duyduğunuz oldu mu? Belki her gürültüde ve dokunuşta korkunç hissettiniz. Belki uyuyamadın, ya da uyanık kalamazdın. Farklı enfeksiyonlar nedeniyle bu duyguları hayatınızda birkaç kez yaşamış olabilirsiniz. Kızamık özellikle kötü bir enfeksiyondur. Yüksek ateş, kötü öksürük, kırmızı ve kaşıntılı gözler ve kırmızı, düz bir cilt döküntüsüne neden olur. Şanslıysanız, belirtiler yaklaşık 10 gün sonra kaybolmaya başlar. Gerçekten ağır vakıalarda, kızamık enfeksiyonu akciğerlere ve beyine yayılarak ölüme yol açabilir.

1990’lı yılların sonlarında, kızamık başarılı bir aşı nedeniyle batı dünyasından neredeyse tamamen silinmişti: Bu aşı, bağışıklık sistemini, vücudu giren gerçek mikroorganizmayı tanımak ve vücudu savunmak için eğitebilen zayıflamış veya ölü bir mikroorganizma veya bir mikroorganizmanın parçasıdır. Ancak, sahte haberler nedeniyle, bugün yeterince insan aşı yaptırmamaktadır. Bu nedenle de hastalık geri dönmektedir. Kızamık tedavi edilemez. Kızamık hastalığına yakalanan insanlar için yapabileceğimiz tek şey, hastalık belirtilerini tedavi etmektir. Örneğin; ateşlerini azaltmak ve nemlendirmek gibi.

Kızamık, kızamıktan hasta olan diğer insanlardan öksürük, hapşırma ve tükürük yoluyla yayılabilir. Hastalığa kızamık virüsü neden olur. Bir virüs vücudu işgal eden son derece küçük bir mikroorganizmadır. Farklı virüsler ayrıca suçiçeği ve grip gibi hastalıklara da neden olur. Virüsü bir hırsız ve insan hücresini bir ev olarak düşünün. Hırsız eve girer ve içindeki her şeyi kendi kopyalarını yapmak için kullanır. Bu evi yok eder. Evi yok ettikten sonra, her hırsızın kopyası yeni bir evi işgal eder ve döngü tekrar başlar. Sonunda tüm şehir (bedeniniz) hasar görür. Hücrelere verilen bu hasar da sizi hasta eder.

Kızamık Aşısı Nasıl Çalışır?

Neyse ki, vücudunuzun bağışıklık sistemi adı verilen bir polis gücü vardır. Bağışıklık sistemi, enfeksiyona neden olan virüs veya bakteri gibi her türlü kötü mikroorganizmayı yakalamak için vücudumuzda gece gündüz devriye gezer. Bu mikroorganizmaların her biri (örneğin su çiçeği virüsü, grip virüsü ve kızamık virüsü) bizi enfekte etmek için farklı araçlar kullanır ve bu nedenle bağışıklık sistemi polisinin her farklı mikroorganizmayı tanımak ve “tutuklamak” için özel eğitime ihtiyacı vardır.

200 yıldan uzun bir süre önce, bilim adamları bağışıklık sisteminin tehlikeli mikroorganizmaları tanımak için eğitilebileceğini fark ettiler. Bu eğitim, kişiyi hasta yapamayan mikroorganizmaların zayıflamış versiyonlarıyla karşılaşılırsa gerçekleşebilir. Bu da bir aşı fikrinin temelini oluşturmaktadır. Aşılar gerçek virüs veya bakterilerle aynı görünür ancak laboratuvarda zayıflatılarak değiştirilir. Sonucunda da hastalığa neden olmazlar. Kızamık aşısı, kendisini düzgün kopyalayamayacak şekilde değiştirilmiştir. Kızamık aşısı olduğunda, bağışıklık sisteminiz bu zayıflamış virüsü görür ve tanır. Aşıdaki kendini kopyalayamayacak kadar zayıflatılmış virüs, hücrelere zarar veremeden bağışıklık hücreleri tarafından imha edilir. Anlaşılacağı gibi bu aşı, bağışıklık sistemini, onunla temas ederseniz, gerçek kızamık virüsünü tanımak ve “tutuklamak” için eğitir.

Aslında, bu bağışıklık sistemi eğitimini, polisin (bağışıklık hücreleri) kızamık virüslerine tam olarak uyan özel bir kelepçe geliştirmesi olarak düşünebilirsiniz. Biyologlar bu kelepçelere antikorlar diyorlar. Antikorlar, protein yapıdadırlar ve virüsleri tanıyarak onlara yapışabilirler, Bu da vücudun  virüslerden kurtulmasını kolay ve güvenli hale getirir. Bağışıklık sistemi bir kızamık virüsünü tutukladığında, üzerine kelepçe (antikorlar) koyar. Kelepçeli bir virüs hücreye giremez ve bir enfeksiyon başlatamaz.

Kızamığa karşı başarılı bir şekilde aşı olduysanız, kızamık virüsüne bağlanan antikorlar hayatınızın geri kalanında kanınızda bulunacaktır. Bu antikorlar gerçek bir kızamık virüsüne rastlarsa, son derece hızlı tepki verirler ve sizi hastalanmaktan korurlar.

Kızamık aşısı 1963’te başlatılmadan önce, her yıl 3 milyondan fazla çocuğa bulaşan kızamık salgınları vardı. Her yıl on binlerce çocuk hastaneye kaldırılırlardı ve 1000’den fazlası kızamık enfeksiyonundan dolayı ölürlerdi. Bugün bile, kızamık aşısını dağıtmak için mücadele eden Afganistan ve Brezilya gibi bazı ülkelerde ciddi salgınlar var ve birçok insan kızamıktan ölmektedir.

Neden Aşıya İhtiyacımız Var?

Kızamık normalde batı ülkelerinde nadirdir. Ne yazık ki, gelişmekte olan birçok ülkede hala yaygındır. Kızamık virüsü bu nedenle her zaman etraftadır çünkü insanlar tüm dünyayı dolaşmaktadır. Kızamığa karşı aşılanırsanız, hastalanamazsınız. Peki aşı yaptırmayıp sadece seyahat eden insanlardan kaçınmaya ne dersiniz? Bu da işe yaramaz mı? Cevap hayırdır ve işte nedeni:

Tipik bir zombi filminde, bir zombi bir sonraki kişiyi enfekte eden yeni bir kişiyi enfekte eder, böylece bir, sonra iki, üç, sonra dört zombileriniz olur. Kızamık virüsü, hücrelerinize girip sizi hasta ederse, sizi bir zombiye çevirirse bunun nasıl görüneceğini hayal edelim! Kızamık ile enfekte olan her kişi ortalama 15 yeni insana bulaştırır. Bu yüzden bir zombi, on beş zombi, sonra 225 zombi, sonra 3.375 zombi olur ve kısa bir zamanda bir patlama olmuşcasına zombi sayısı yüz binlerceye ulaşır.  Kızamık olabildiğince çok çabuk yayılır! Bu nedenle aşı olmak aslında iki şey yapar: Sizi hastalanmaya karşı korur ve ayrıca hastalığı yaymanızı da önler. Kızamık virüsüyle tanışan insanların çoğu korunursa, enfekte olan yeni insan sayısını önemli ölçüde azaltılabilir ve umarım virüs sonunda tamamen ölür.

Bazı insanların kızamıktan çok hasta olma olasılığı daha yüksektir, ancak aşı yaptıramazlar. Örneğin, bir yaşın altındaki bebekler veya bağışıklık sistemleri düzgün çalışmayan insanlar kızamık aşısı alamazlar. Bu insanları korumak için iyi bir önleme ihtiyacımız var: Toplam nüfusun% 90-95’inin aşılanması gerekiyor, yani her 20 kişiden 18 veya 19’u. Aşı olmak sadece sizin için iyi bir önlem değil, aynı zamanda hastalığın yayılmasını durdurmak için ve de toplumumuzda bulunan ve önemli nedenlerle aşı yaptıramayan bireyler için de önemli bir önlemdir.

Kaynaklar:

  1. https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/kizamik/
  2. https://www.medicalpark.com.tr/kizamik-nedir-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir/hg-100
  3. https://asi.saglik.gov.tr/liste/8-k%C4%B1zam%C4%B1k-hastal%C4%B1%C4%9F%C4%B1-nedir-belirtileri-nelerdir.html
  4. https://tr.wikipedia.org/wiki/K%C4%B1zam%C4%B1k

Görsel Kaynak: http://api.top.st/us/news/29661701

Editör: Züleyha DEMİRCİ

Ne düşünüyorsunuz?

2 Points
+ Oy - Oy

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir