KCNK9 Baskılama Sendromu

İçindekiler

Tanım

KCNK9 baskılama sendromu, doğumdan itibaren zayıf kas tonusu (hipotoni) ile karakterize olan nadir bir durumdur. Sonuç olarak, etkilenen bebeklerde enerji eksikliği (uyuşukluk), zayıf ağlama ve normalden daha az hareket etme görülür. Yüz güçsüzlüğü ve zayıf emme becerisi beslenme güçlüklerine neden olur, bu da büyümeme ve kilo alamamaya (gelişememe) yol açar. Yutma güçlüğü (disfaji) genellikle ergenlik dönemine kadar sürer. Kas tonusu zamanla geliştirilebilirken etkilenen bireyler genellikle yetişkinlikte bazı zayıflıklara sahiptir. Bu zayıflıklar, eklemlerde kalıcı bükülmeye (kontraktür) ve omurgada eğrilmeye (skolyoz) sebep olabilir.

KCNK9 baskılama sendromu aynı zamanda zihinsel engellilik, konuşma, oturma ve yürüme gibi motor becerilerin gelişimsel gecikmesi ile karakterizedir. Etkilenen birçok birey yaşamları boyunca sınırlı konuşma yetisine sahiptir.

Bu durumda, şakaklardan daralan uzun bir yüz dahil olmak üzere; dışa dönük bir üst dudak (çadırlı dudak), dudak ve burun (philtrum) arasında kısa geniş bir boşluk, küçük bir alt çene (mikrognati) ve anormal şekilli kaşlar olmak üzere alışılmadık yüz özellikleri ile ilişkilidir. Etkilenen bazı kişilerde damakta (yarık damak) bir açıklık vardır. KCNK9 baskılama sendromlu bazı kişiler anormal yüz görünümüne ek olarak uzun boyun, dar bir göğüs ve sivri parmaklara sahiptir.

Sıklık

KCNK9 baskılama sendromu nadir görülen bir durumdur. Tıp literatüründe en az 19 kişi tanımlanmıştır.

Nedenler

KCNK9 baskılama sendromuna KCNK9 genindeki mutasyonlar sebep olur. Bu gen, potasyum kanalı olarak işlev gören TASK3 adlı proteini yapmak için talimatlar sağlar. Potasyum kanalları, pozitif yüklü potasyum atomlarını (iyonlarını) hücrelerin içine ve dışına taşır.

TASK3 kanalları, beyinin hareketi koordine eden bölgesi (beyincik) başta olmak üzere özellikle beyindeki sinir hücrelerinde (nöronlar) bol miktarda bulunur. Nöronların aktive edilmesinde (uyarılması) ve beyindeki elektrik sinyallerinin gönderilmesinde nöronlardaki potasyum kanallarındaki iyonların akışı rol oynar. TASK3 kanalları, özellikle nöronun elektrik sinyalleri üretme ve nöron aktivitesini düzenleme (uyarılabilirlik) kabiliyetini korur.

KCNK9 baskılama sendromuna neden olan genetik değişiklikler TASK3 kanallarını değiştirir. Bu değişiklik normal nöron gelişimini ve uyarılabilirliğin bozulmasına sebep olan iyonların kanallardan akışını azaltır. Hipotoni, zihinsel engel ve KCNK9 baskılama sendromunun karakteristik olan gelişimsel sorunlarının temelinde nöron işlenin bozulması bulunduğu düşünülmektedir.

Kalıtım Modeli

KCNK9 baskılama sendromu, her hücrede değiştirilmiş genin bir kopyasının bozukluğun görülmesinde yeterli olduğu anlamına gelen, otozomal baskın kalıtım modelini takip eder. İnsanlar biri anneden diğeri babadan olacak şekilde, genlerin iki kopyasını kalıtımsal olarak alır. Genellikler her genin iki kopyası da hücrelerde “açık” veya aktiftir. Bununla birlikte, KCNK9 da dahil olmak üzere bazı genler için iki kopyadan yalnızca biri normal olarak açılır. Bu durum genomik baskınlık olarak bilinen olgudur. KCNK9 geni sadece anneden gelen gen kopyasının aktif olduğu anlamına gelen, maternal eksprese edilen bir baskılı gendir. Babadan gelen gen kapatılır (susturulur).

Çoğu KCNK9 baskılama sendromuna sahip bireyler mutasyonu annesinden kalıtımsal olarak alır. Babalardan gelen gen kopyası susturulduğu için bu durum babadan çocuklara aktarılamazlar. Vakaların yüzde 20’si ilgili gendeki yeni mutasyonlardan kaynaklanmakla birlikte ailelerinde hastalık öyküsü olmayan bireylerde ortaya çıkar.