Jacques Cousteau Kimdir?

Tanım

Jacques Cousteau, Oscar ödüllü üç belgesel çekmiştir. SCUBA dalışı için isteğe bağlı nefes alış verişini icat etmiş ve yüzlerce deniz seferine liderlik etmiş bir belgeselcidir.

Costeau ve ekibi, ahtapotları okşamak, dev kaplumbağalar ile sürüklenmek ve balinalar ile yüzmek gibi daha önce hiç görülmemiş şeyleri “Jacques Costeau’nun Denizaltı Dünyası ” isimli belgesellerinde insanlara aktararak, okyanus yaşamının insanların anlaması için öncülük etmiştir. Ayrıca, balinalar ve yunuslar gibi deniz memelileri sayesinde yön bulmak için ekolokasyonu kullandığını bildiren ilk kişidir.

Erken Yaşam

Jacques Costeau, 11 Haziran 1910 yılında Fransa Bordeaux yakınlarındaki Saint André-de-Cubzac’ta dünyaya geldi. Babası (Daniel Costeau), uluslararası bir avukat ve annesi (Elizabeth Durathon), yerel ve zengin bir şarap tüccarı ve toprak sahibinin kızıdır. Jacques Costeau, henüz dört yaşında küçük bir çocukken yüzmeyi öğrendi. On yaşındayken ailesi ile birlikte New York’a taşındı. Burada akıcı bir şekilde İngilizce konuşmayı, şnorkel ile dalış yapmayı öğrendi ve yüzmede kendini geliştirdi.

Vermont’ta yaz kampındayken, kamp yakınlarında bulunan gölün temizliğinde görev alan Jacques Cousteau, burada koruyucu gözlüğü olmadan yüzdü ve bu onun hayatı boyunca su altında yüzmeye olan büyük sevgisinin başlamasına neden oldu.

Ailesi Fransa’ya döndüğünde Jacques’in şnorkel kullanarak yüzebileceği bir şehre, Marsilya’ya taşındılar. Burada Jacques kendisine mekanik olarak nasıl çalışabildiğini öğrenebileceği, söküp takılabilen bir kamera satın aldı.

Oğullarının akademik ilerlemesinden endişeli olan Costeau ailesi, onu Fransa’nın Alsace Bölgesi’nde bulunan yatılı bir okula gönderdiler ve disipline sahip bir çocuk için harikalar yaratmış oldular.

Denizde Bir Hayatın Başlangıcı

1930 yılında, 20 yaşında bir genç olan Jacques, denizde bir yıl geçirmeden hemen evvel, Brest’te bulunan Deniz Harp Okulu’nun çok zorlu sınavlarını geçti ve 1933 yılında teğmen olarak ilk görevlendirmesi yapıldı. Daha sonraki iki yılını okyanuslara yelken açarak geçirdi.

Yaşamının Zor Olan Bir Dönemi: Felç

1935 yılında deniz pilotu olmak için eğitim almaya başlayan Jacques Cousteau, 1936 yılında geçirdiği ölümcül bir kaza sonucu kollarında kırıklar ve sağ tarafında felçlik oluştu. Bu kaza onun pilotluk kariyerini henüz başlamamışken bitirdi.

Cerrahlar, enfekte olan sağ kolu kesmelerinin en iyi yöntem olacağını düşündüler fakat Jacques Cousteau, kolunun kesilmemesi konusunda ısrarcı oldu. Aylarca süren tedaviden ve yüzmeden sonra kolundaki kırıkları iyileşti ve Deniz Topçu Eğitmeni oldu.

Kollarını güçlendirmek amacıyla her gün yüzen Jacques Cousteau, uçak pilotu gözlüklerinden ilham alarak yüzücü gözlüğü tasarladı ve onunla denizin tabanını keşfe çıktı. Deniz tabanının o güzelliği, fauna ve florası onu çok etkilemiş olacak ki dalışı hayatının işi yaptı.

2.Dünya Savaşı: Casusluk, Umutsuzluk ve Dalış Regülatörünün İcadı

Umutsuzluk

2. Dünya Savaşı’nın başlarında Fransız gemileri, Fransa ve İtalya’ya sınırları olan Cenova’daki İtalyan üssünü bombaladığı sıralarda Jacques Cousteau, Topçu Subayı olarak görev yapıyordu.

1940 yılında Almanya’ya teslim olduktan sonra Fransa’nın güney kesimi, Nazilerle işbirliği halinde olan Vichy Rejimi ile yönetilerek Jacques Cousteau’nun daha fazla umutsuzluğa sürüklenmesine neden oluyordu.

Casusluk

Savaştan hemen önce Fransa’nın istihbarat servisine alınan Jacques Cousteau, savaş sırasında Fransadaydı ve İtalya’nın istihbaratına karşı düzenlenen operasyonlarda çalıştı. Savaş sonunda Fransa’nın Askeri Haç Nişanı ödülüne laik görüldü.

Deniz Kameramanı ve Film Ödülü

Jacques Cousteau, kendisini dünyaca üne kavuşturacak çalışmalarına 1942 yılında arkadaşı Marcel Ichac ile Akdeniz Embiez Adaları çevresinde, deniz altına kamera yerleştirerek başladılar. “18 Metre Derinlik” isimli bir deniz altı filmi çektiler ve ertesi yıl çalışmalarından ötürü ödüle layık görüldüler.

Dalış Regülatörünün İcadı

Bağımsız Sualtı Solunum Cihazı (SCUBA)’nı, Fransız Yves Paul Gaston Le Prieur tarafından icat edilmişti. Jacques Cousteau, 1926 yılında dalgıçlar için mevcut solunum ekipmanından bıkmıştı çünkü bu cihaz ile hava tanklarından gelen hava akışı yeterince düzenlenemiyordu ve su altında kısa süre kalınmasına neden oluyordu. Daha önce hava yerine saf oksijenin su altında daha uzun süre kalınmasını sağlayacağı düşünülüyordu fakat 45 fitin altındaki derinliklerde oksijenin toksik etkisi sebebiyle bireyde bilinç kaybına neden oldu ve bu fikirden derhal vazgeçildi.

Jacques  Cousteau daha sonra, dalgıcın hava akışını kontrol etmenin farklı bir yolunu bulabilmek için çalıştı. 1942 yılında Fransız Emile Gagnan tarafından motorlardaki gaz akışını kontrol edebilmek amacıyla Talep Regülatörü icat edildi.  Bu Talep Regülatörü, gaz akışına her zaman değil sadece “talep edildikçe” izin verdi.

Jacques Cousteau, dalgıçlar için böyle bir valf potansiyelini gördü ve sadece nefes alışverişi sırasında hava alarak daha uzun süre su altında kalabileceklerini düşündü. Gagnan’a valfini değiştirmesi için öneride bulunan Cousteau, 1943 yılında Gagnan ile birlikte ilk dalış regülatörünü icat etti ve patentini almış oldu.

Dalış regülatörünü SCUBA’ya ekleyen Cousteau, onu okyanus yüzeyinde kullandı. Geçmişte dalışı bu denli zorlaştıran, gemiye bağlanmış ve aşırı kısıtlayıcı ağır kasklar, hava tüpü ve dalış kıyafetlerine artık ihtiyacı yoktu ve dedi ki:

“Bugünden itibaren, hiçkimsenin bilmediği kilometrelerce uzaklıktaki ülkeleri gezecek, özgürce balık pullarının tenimize hissettirerek yüzeceğiz.”

İlk Araştırma

Savaşın bitmesinin ardından Cousteau, Fransız Donanması için sualtı araştırmalarına başladı ve 1947 yılında 300 fit derinliğe inerek yeni bir derinlik rekoru kırdı.

1951 yılında Fransız Donanması’ndan bilimsel izin alan Cousteau, ilk deniz seferine başlamış oldu.

Cousteau, Televizyon Belgeselleri, Deniz Bilimleri ve Koruma

Hepsi Calypso’da

Cousteau, İngiliz hayırsever Thomas Loel Guinness ‘e denizaltı belgeselleri çekme isteğinden bahsetti. Guinness, oldukça hevesle Cousteau’ya en güzel yardımın bir gemi olduğu kararına vardı ve 1950 yılında Calypso isimli eski bir araba vapurunu alıp Cousteau’ya yılda bir frank karşılığında hediye etti.

Neredeyse ücretsiz bir gemisi olan Cousteau, gemisinin mürettebatını ve donanmasını tamamlamalıydı. Oldukça pahalı olan bu isteği için ücretsiz ekipman ve bağışları için devlete ve üreticilere yalvardı. Daha çok para toplayabilmek amacıyla Frederic Dumas ile birlikte SCUBA dalışındaki maceralarını anlattıkları “The Silent World” isimli kitap yazdılar. Kitap bir anda popüler olup, hızlıca satılmaya devam etti. Günümüze kadar beş milyondan fazla kopyası satıldığı bilinmekte.

Cousteau, kitapta balina ailesi üyelerinin Cebelitarık Boğazı’na girerken sergiledikleri davranışlarını izleyerek, ekolokasyon yöntemiyle yön bulmalarına dair ilk teorisini de yayınlamış oldu.

Dünyayı Değiştirmek & İki Film Oscarı

1956 yılında daha önce yazdığı “The Silent World” isimli kitabının ilk renkli belgeselini yayınlayan Cousteau, insanların okyanus ve okyanus yaşamı hakkındaki düşüncelerini kökten değiştirmişti. Günümüzde pek çok denizaltı görüntüsünü görmüş olabiliriz fakat The Silent World’ün ilk yayınlandığı döneme kadar çok az insan bir denizaltı görüntüsünü görebilmiş, nasıl olduğuna dair bilgi edinebilmişti.

1957 yılında bu film Cousteau’ya En İyi Belgesel ödülünü kazandırdı. Filmin yayınlanmasının ardından Gagnan ve Cousteau’nun ürettiği dalış regülatörüne ve SCUBA’ya oldukça talep oldu ve maceraperest pek çok insan Cousteau’dan SCUBA ile dalış eğitimleri aldı.

1956 yılında kaptan rütbesi ile Fransız Donanması’ndan emekli olan Cousteau, ellinci doğum gününde “The Golden Fish” isimli belgeseli ile En İyi Kısa Film Akademi Ödülü’nü alarak o yıl Time Dergisi’ne bir röportaj verdi. Ayrıca o sayısının kapağı da oldu. Röportajı sırasında Cousteau “ Bir gün insanlar suyun altında yaşayabilmek için kendilerine cerrahi bir işlem ile solungaçlar ekleneceğini” öngördüğünden de bahsetti.

1961 yılında National Geographic Society Altın Madalyası’nı Başkan John F. Kennedy’den bizzat aldı.

Conshelf Deniz Üsleri ve Üçüncü Oscar

1963’te Cousteau, dalgıçların “okyanus” olabileceği deniz tabanında insanlı üsler kurma olasılığını araştırdı. Conshelf Üsleri ile deniz tabanını keşfetme merakına Fransız Petrol Şirketleri tarafından finansal destek sağlandı. Petrol aramak yerine koruma amacıyla çalışmayı tercih eden Cousteau, bu fikri reddetti.

Günümüz şartlarında denizaltı çalışmaları, su altı robotları kullanılarak daha düşük risk ve maliyet ile yapılabilmektedir.

1965 yılında Conshelf Üsleri’nin kurulmasıyla ilgili hazırladığı “Güneşsiz Dünya” isimli belgeseli ile üçüncü Oscar ödülünü aldı.

Jacques Cousteau’nun Denizaltı Dünyası

1968-1976 yılları arasında en iyi bilinen eseri Denizaltı Dünyası isimli, sekiz sezon süren belgeselinin yapımcılığını yaptı.

Denizaltı Dünyası, Calypso mürettebatının maceralarını ve denizde gözlemledikleri canlı türlerininin anlatıldığı bir belgeseldi. Mürettebat oğulları Jean-Michel ve Philippe’den oluşuyordu. Cousteau, Deniz Biyologları’na ve dalgıçlara büyük ilham kaynağı oldu.

Cumhurbaşkanlığı Özgürlük Madalyası

1985 yılında, 75.doğum gününde Cousteau’ya, Başkan Ronald Reagon tarafından Amerika’nın üst düzey sivil ödülü Cumhurbaşkanlığı Özgürlük Madalyası verildi. Aynı yıl Kübalı Komünist Lider Fidel Castro, Calypso’ da bir akşam yemeği yedi ve bu yemek esnasında Cousteau, Başkan Catro’yu siyasi suçla tutuklu 80 kişiyi serbest bırakmaya ikna etti.

Kişisel Ayrıntılar ve Son

12 Temmuz 1937 yılında, 26 yaşındayken Simone Melchior ile evlenen Cousteau’nun bu evlilikten Jean-Michel ve Philippe isimli iki oğlu doğdu.

Eşi Simone Cousteau ile birlikte sürekli Calypso’da seyahat etti. Geminin denizde kalması için eşiyle beraber çalışan Simone, bir seferinde gemiye yakıt alabilmek için mücevherlerini satmıştı. 1990 yılında Simone, kanserden vefat ettikten bir sene sonra 1991 yılında Fracine Triplet ile evlenen Cousteau’nun Simone henüz yaşarken, Diane isimli bir kızı ve Pierre-Yves isimli bir de oğlu vardı.

Hayatının sonlarında oğlu Jean-Michel’in Cousteau soyadını ticari bir amaçla kullanma isteği baba oğul arasında yasal bir savaşın başlamasına neden oldu.

25 Haziran 1997 yılında Paris’te kalp krizi geçirmesi sonucu 87 yaşında vefat eden Cousteau, doğduğu köyde aile mezarlığına gömüldü. Köyü, doğduğu eve giden sokağın adını “Rue du Commandant Cousteau” yani “Komutan Cousteau Caddesi” olarak değiştirdi.

Botanikçi, Doğabilimci ve Yayıncı olan David Bellamy, Cousteau için: ‘Dünyanın kendi iç uzayının harikalarına ve sorunlarına dünyanın gözlerini açtı ve tüm dalgıçlara bu kampanyada kendisine katılmaları için meydan okudu.’ dedi.

Kaynak: https://www.famousscientists.org/jacques-cousteau/

Görsel Kaynak: https://www.kinfolk.com/jacques-cousteau/

Editör: Elif Berfin KORGAN