Fulya Özgüvenç Giriş
Yeni yapılan bir çalışmaya göre, yenilenmesi 900 milyon dolara mal olacak olan 1.4 milyon sokak ağacı, gelecek 30 yıl içinde istilacı böcekler tarafından yok edilecek. Buna dair bulgular İngiliz Ekoloji Topluluğu’nun Journal of Applied Ecology adlı dergisinde yayınlanmıştır.
McGill Üniversitesi, ABD Tarım Bakanlığı Orman Servisi Güney Araştırma İstasyonu ve Kuzey Karolina Eyalet Üniversitesi’nden araştırmacılar, sokaklarda bulunan ağaçların istilacı böcekler tarafından gerçekleşen ölüm oranının tüm ülke çapındaki ilk uzamsal tahminini, Birleşik Devletler genelinde yaklaşık 30.000 kentsel alandan toplanan verilerden yararlanarak yapmışlardır.
Çalışmada, öngörülen 1.4 milyon ağaç ölümünün %90’ına zümrüt dişbudak kurdunun (Agrilus planipennis) sebep olacağı ve 6000’i aşkın kentsel alandaki hemen hemen tüm dişbudak ağaçlarını yok edeceği tahmin ediliyor.
Araştırmacılar, istilacı böceklerin yarattığı etkinin ülkenin her yerine eşit şekilde yayılmayacağını öngörüyor. İstilacı böceklerin sebep olduğu ağaç ölümünün %95 ile Birleşik Devletler’in çeyreğinden daha azı uğraşmak durumunda kalacak.
Çalışmada New York, Chicago ve Milwaukee şehirleri sıcak noktalar olarak tanımlanıyor. Yüksek oranda dişbudak ağacı bulunması sebebiyle zümrüt dişbudak kurdunun, son günlerde veya yakın gelecekte bu bölgelere yönleneceği tahmin ediliyor. Aynı zamanda büyük insan popülasyonları da istilacı böceklerin bir bölgeye akın etmesini arttırıcı nitelikte.
Araştırmacılar, Birleşik Devletler’e henüz gelmemiş olan böcek türlerinin risklerine dair de öngörüde bulundu. Uzun antenli turunçgil böceği (Anoplophora chinensis) gibi Asya’ya özgü ahşap delici böceklerin, bu türe ait yeni birliklerin gelecek 30 yıl içinde 4.9 milyar dolara mal olma potansiyeli sebebiyle en büyük tehdidi oluşturduğu görüldü.
Araştırmacılar, bulgularının aynı zamanda hangi ağaç türlerinin hangi alanlarda istilacı böcekler tarafından büyük risk altında olacağını bilebilmek adına kentsel ağaç idarecilerine yardımcı olacağını söylüyor. Bu bilgi, ahşap ürünlerinin karantinaya alınması gibi yönetime düşen uğraşların önceliklendirilmesi için kullanılabilir.
Araştırmanın baş yazarı olan McGill Üniversitesi’nden Dr. Emma Hudgins: “Bu sonuçlar, umuyorum ki Kuzey Amerika’daki dişbudak ağaçlarında olduğu gibi tüm şehirde baştan başa tek bir tür ağaç dikmeye karşı bir uyarı niteliğinde olur. Kentsel ağaç çeşitliliğini arttırmak zararlı böceklerin istilasına karşı dirençliliğin artmasını sağlar. Bunu, ekinlerin tek türlü tarımı için daha sezgisel olarak biliyor olsak da birçok şehir, esas olarak tek tip kültüre sahip kentsel ormanları oluşturmaya devam ediyor.”
Çalışmaya dahil olmayan, Bristol Üniversitesi’nden Profesör Jane Memmott: “Kentsel ağaçların birçok harika yönü vardır; şehrin klas görünmesini sağlar, şiddetli sağanakların etkisini azaltır, biyoçeşitlilik için iyidir ve hatta insanları daha mutlu hale getirir. Bu yayın, şehirlerimizde çeşitli ağaç türleri dikmedikçe kentsel ağaçların istilacı zararlı böcekler tarafından ciddi bir risk altında olduğunu gösteriyor. Son sözüm şehir planlayıcılarına, yalnızca birkaç benzer türe odaklanmaktansa çok çeşitli türler dikmek, ağaçları harika kılacak ve hala şehirlerimizde bulunmalarını sağlayacaktır.”
Bu çalışmanın bulguları özellikle Birleşik Devletler ile ilgili olsa da aynı istilacı böcek türleri, çevre ülkelerdeki kentsel ağaçları etkileyebilir.
Dr. Hudgins: “Zümrüt dişbudak kurdu, Birleşik Devletler’e ülke sınırlarından yayılarak geldiğinden dolayı benzer bir durumu, Kanada’da da görebiliriz ve Montreal gibi şehirler tüm dişbudak ağaçlarını kaybetme sürecindeler. Winnipeg gibi daha soğuk şehirler, zümrüt dişbudak kurdunun daha düşük sıcaklıkta daha uzun yaşam döngüsünü tamamlama gereksinimi nedeniyle böceğin gecikmiş etkilerini görüyor gibi gözükmektedir.”
Ağaçlar, kentsel çevrelerimizin önemli bir kısmını oluşturuyor ve hava kalitesini arttırmak, caddeleri serinletmek, karbon tutulması, yabani hayat için yaşam alanı sağlamak, vatandaşların zihinsel ve fiziksel sağlığının iyileştirilmesi gibi birçok fayda sağlıyorlar.
Bununla birlikte, ticaret ve seyahat yapmak gibi insan aktiviteleri, kentsel ağaçları daha yüksek sayıda istilacı türe maruz bırakır. Aynı zamanda kentsel çevreler, istilacı türlerin kolaylıkla yayılmasına izin verecek koşullar yaratır.
Dr. Koch şöyle açıklıyor: “Birçok kentsel alanda tek bir ağaç cinsi veya türleri hakimdir, bu da bu ağaçların ev sahipliği yaptığı yeni gelen bir böceğin kolayca yayılabileceği anlamına gelir. Üstelik yakınlardaki doğal ormanlara kıyasla istilacı böcek gelişimine fayda sağlayabilecek genellikle daha az doğal yırtıcı ve daha yüksek sıcaklıklara sahiptir.
Araştırmacılar, istilacı böceklerin Birleşik Devletler’deki sokak ağaçları üzerindeki etkilerinin öngörüsü için 4 model oluşturdu. Bu modeller, 30.000 alandaki sokak ağacı popülasyonlarını, 57 istilacı böcek türünün yayılım tahminini, bu böceklerin farklı ağaç türlerinde ne kadar öldürücü olduğunu ve ölen ağaçların sökülme ve yer değiştirilmesinin maliyetini kapsıyor.
Doğru verilerin kullanılabilirliği sebebiyle bu çalışma özellikle tüm kentsel ağaçların küçük bir kısmını temsil eden sokak ağaçlarına odaklanmıştır. Çalışma aynı zamanda, sokak ağaçlarının yok edilmesiyle baş eden belediyeler için daha geniş ekolojik etkileri değil, yalnızca ekonomik maliyetleri öngördü.
Dr. Koch: “Kentsel ağaçların kaybının veya istilacı türlerin, kentsel kesimden doğal ormanlara taşınmasının ekolojik etkileri de kayda değer derecede önemlidir. Ancak bu tür etkiler, bizim çalışmamızın kapsamı dışındaydı.”
Kaynak: https://phys.org/news/2022-03-scientists-invasive-insects-million-street.html
Görsel Kaynak: https://phys.org/news/2022-03-scientists-invasive-insects-million-street.html
Editör: Elif Berfin KORGAN
