Tolga Polat
İçindekiler
Tanım
İdrar Bilirubin Testleri’nde amaç, idrarda bulunan bilirubin seviyelerini tespit etmek için yapılmaktadır. Bilirubin, vücudun normal kırmızı kan hücrelerinin parçalanma sürecinde üretilen sarımtırak bir maddedir. Bilirubin, karaciğerde lokalize olmuş ve büyük oranda su, safra tuzlarından oluşan sindirime yardımcı olan safra kesesinde bulunmaktadır. Eğer ki karaciğeriniz sağlıklı ise, bilirubini herhangi bir problem yaşamadan doğru oranlarda vücudunuzdan uzaklaştırılacaktır. Ancak karaciğerinizde bir hasar var ise bilirubin vücuttan uzaklaşmasından ziyade kana ve idrara karışabilmektedir. Bu yüzden idrarda var olan bilirubin karaciğer rahatsızlıklarının bir göstergesi olabilmektedir.
Ne İçin Kullanılır?
İdrar testinde bilirubin ölçülmesi, farklı hücreleri, kimyasalları ve ürin içindeki diğer maddeleri ölçen İdrar Analiz testinin önemli bir parçasıdır. İdrar testi, sıklıkla yapılan düzenli kontrollerden biridir. Bu testin yapılmasının en büyük amacı, karaciğerde bir rahatsızlığın olup olmadığını test edebilmektir.
Neden İdrar Bilirubin Testi Yaptırmalıyım?
Doktorunuz tarafından, düzenli muayenelerdeki konsültasyonlar sonucunda veya karaciğer hastalığı semptomlarına sahipseniz bilirubin testi istenebilmektedir. Aşağıdaki semptomlarda idrardaki bilirubinin ölçülmesi istenebilmektedir:
- Sarılık, cildinizde ve gözlerinizde sararmaların ortaya çıkması,
- Koyu renkli bir idrara sahip olmanız,
- Karın ağrısı,
- Mide bulantısı ve kusmalar,
- Fiziksel yorgunluk ve tükenmişlik gibi.
İdrardaki bilirubin seviyesi, yukarıdaki semptomlar ortaya çıkmadan önce karaciğerinizde bir hasarın olduğunu gösterebildiğinden dolay erken teşhiste önemli bir rol oynamaktadır. Bu önemli erken teşhis rolünden dolayı, karaciğeriniz yüksek risk grubundaysa doktorunuz sizlerden bu testi isteyebilmektedir. Karaciğer hastalığının semptomları aşağıdakiler gibidir:
- Aile bireylerinde karaciğer rahatsızlığı öyküsü,
- Yüksek alkol tüketimi,
- Hepatit virüsüne maruz kalma,
- Obezite,
- Diyabet ve
- Karaciğere hasar verebilecek ilaçlar kullanma gibi.
İdrar Testi Nasıl Yapılır?
Doktor tarafından test istendiğinde, laboratuvarda incelenmesi için ve örneğin herhangi bir yabancı madde ile temas etmemesi yani steril olması için bir kap temin edilmektedir. Daha temiz bir örnek toplanabilmesi için “Temiz Yakalama Metodu” kullanılmaktadır. Temiz Yakalama Metodu’nun adımları aşağıdaki gibidir:
- Ellerin yıkanması.
- Laboratuvar uzmanları veya hemşireler tarafından verilen temizleme pedi ile genital bölge temizlenmelidir. Erkeklerde penis ucunun kadınlarda ise iç dudak bölümünün temiz olması gerekmektedir.
- Daha sonrasında tuvalette idrar yapmaya başlanır.
- Toplama kabı idrar akışının durumuna göre ayarlanır.
- Uzmanlar tarafından belirtilen miktar kadar örnek toplanır.
- Örnek toplama işlemi bittikten sonra örnek laboratuvara teslim edilir.
Teste Hazırlanmak İçin Neler Yapılması Gerekmektedir?
İdrarda Bilirubin Testi için herhangi bir özel hazırlığa gerek yoktur. Doktor tarafından başka idrar veya kan testleri istenildiyse, birkaç saat öncesinde aç kanılması istenilmektedir. Böyle özel bir durum istenilen testler sonrasında sizlere bildirilmektedir.
Testin Herhangi Bir Riski Var Mı?
İdrar Tahlili veya İdrarda Bilirubin Testi’nin herhangi bir riski yoktur.
Sonuçlar Ne Anlama Gelmektedir?
Eğer ki idrarınızda bilirubin var ise aşağıdaki durumların birer göstergesidir:
- Hepatit gibi karaciğer hastalığı,
- Karaciğerinizde safra taşıyan tüplerde tıkanıkların olması,
- Karaciğer fonksiyonları ile alakalı problemler.
İdrarda bulunan bilirubin, karaciğer fonksiyonlarının durumu ile alakalı bir ölçüdür. Normal olmayan durumlarda doktorunuz, karaciğerin daha da ayrıntılı analizi için ek kan ve idrar testleri isteyebilmektedir. Karaciğer paneli ise çeşitli enzimlerin aktivitesini, proteinleri ve maddeleri ölçen bir dizi kan testidir. Genellikle karaciğer rahatsızlıklarının teşhisini koymak için uygulanan bir paneldir.
Görsel Kaynak: https://www.istockphoto.com/tr/foto%C4%9Fraf/bilirubin-test-sonucu-
Editör: Elif Berfin KORGAN