Hajdu-Cheney Sendromu

İçindekiler

Tanım

Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı, vücutta bulunan birçok kısmı etkileyen, özellikle de kemikleri etkileyen, nadir görülen bir rahatsızlıktır. Ellerde ve ayaklarda oluşan kemik dokusu kaybı (akro-osteoliz), bu rahatsızlığın belirleyici bir özelliğidir. Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı’na sahip olan kişilerde, el ve ayak parmakları kısa ve geniştir, ayrıca el ve ayak kısımlarının uçlarında bulunan kemikler parçalanmaya devam ettikçe zamanla kısalırlar. Parmaklarda oluşan kemik kaybı, küçük cisimlerin toplanması durumu gibi ince motor becerilerinin bozulmasına neden olmaktadır.

Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı’nda, vücutta bulunan kemiklerde oluşan problemler oldukça yaygındır. Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı’ndan etkilenen kişiler de, kemikler kırılgan ve kırılmaya yatkındır ve bu durum osteoporoz rahatsızlığına neden olur. Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı’ndan etkilenen birçok kişi, omurga kemiklerinde (omurlarda) kırılma (kompresyon kırılmaları) durumu yaşamaktadır. Hastalıktan etkilenen bazı kişilerin ayrıca omurgaları anormal derece eğridir (skolyoz veya kifoz). Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı, ayrıca kol ve bacaklarda bulunan uzun kemiklerin şeklini ve kemiklerin gücünü etkiler. Bu hastalıkla ilgili anormal problemler kısa boy gibi durumlara neden olmaktadır.

Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı ayrıca yüz kemikleri de dahil olmak üzere kafatasında bulunan kemiklerde anormal problemlere neden olmaktadır. Kafatası yapısının şekli genellikle dolikosefalik olarak nitelendirilmektedir, bu da kafatası yapısının arkadan öne doğru uzadığı anlamına gelir. Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı’ndan etkilenen birçok kişi de, kafatasının arkasında bulunan kemik dışarı doğru çıkıntı yapmaktadır ve belirgin bir tıkanıklık adı verilen bir şişkinliğe sebep olmaktadır.

Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı ile ilgili belirgin yüz özellikleri, geniş aralıklı ve aşağı doğru eğimli gözler, ortada birlikte büyüyen kaşlar (sinofriz), alçak ayarlanmış kulaklar, yüzün ortasında batık bir görünüm (orta yüz hipoplazisi) ve yüzün burun ve üst dudak arasında geniş bir boşluk (uzun filtrum) içermektedir. Hastalıktan etkilenen bazı çocuklar, ağız çatısında bulunan yarık damak denilen bir açıklıkla ya da yüksek kemerli bir damak ile dünyaya gelmektedirler. Hastalıktan etkilenen erişkinlerde ise, yüz özellikleri genellikle “kaba” olarak nitelendirilmektedir.

Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı’ndan etkilenen bazı kişilerde bulunan Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı’nın diğer özellikleri arasında eklem anormallikleri, alışılmadık derecede geniş eklem hareketleri (hipermobilite); diş problemleri; işitme kaybı; derin, çakıllı bir ses; aşırı vücut kılı; çocukluk çağında tekrarlayan enfeksiyonlar; kalp defekti; ve çoklu sıvı dolu kistlerin (polikistik böbrekler) büyümesi gibi böbrek anormallikleri vardır. Bu Sendroma sahip olan bazı insanlar, çocukluk çağında gelişim olarak geri kalmışlardır, ancak oluşan gecikmeler genellikle hafif yapılıdır.

Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı’ndan etkilenen tüm bireylerin yaklaşık olarak yarısında ortaya çıkan ve bu sendromun ciddi komplikasyonları arasında platibazi ve baziler invajinasyonu olarak bilinen anormal problemler yer almaktadır. Platibazi olarak bilinen anormal problem, kafatası yapısı kemiklerinin incelmesi ve yumuşaması sonucu oluşan kafa tabanının düzleşmesi durumudur. Baziler invaginasyon olarak bilinen anormal problem ise, yumuşamış olan kemiklerin, omurganın bir kısmını beynin alt kısımlarına iterek, kafatasının altındaki açıklıktan anormal şekilde çıkmasına izin verdiğinde oluşur. Bu anormal problemler, baş ağrısı, anormal bir şekilde görme ve dengesizlik, beyinde sıvı birikmesi (hidrosefali), anormal bir şekilde solunum ve ani ölüm gibi ciddi nörolojik sorunlara yol açabilmektedir.

Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı’nın belirti ve semptomları, aynı ailenin üyelerinde etkilenen bireyler arasında bile büyük farklılıklar göstermektedir. Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı’nda bulunan akro-osteoliz ve bazı karakteristik yüz özelliklerinin birçoğu, doğum sırasında mevcut değildir, ancak çocukluk döneminde veya daha sonraki dönemlerde belirgin hale gelmektedir. Platibazi anormal problem ve baziler invajinasyon anormal problemi riskleri de zamanla artmaktadır.

Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı’nın özellikleri, Serpantin Fibula Polikistik Böbrek Sendromu (SFPKS) ismi verilen bir durumun özellikleriyle önemli ölçüde örtüşmektedir. İkisi her ne kadar ayrı bozukluk olarak kabul edilseler de, araştırmacı kişiler, her iki hastalığın aynı gende bulunan mutasyonlarla ilişkili olduğunu saptadı. Bu benzer özelliklere dayanarak, birçok araştırmacı kişi artık Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı ve SFPKS’yi aynı koşulun varyantları olarak görmektedir.

Sıklık

Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı nadir görülen ve yaygınlığı bilinmeyen bir hastalıktır. Tıbbi olarak literatürde 100 kişiden az vaka tespit edilmiştir.

Nedenler

Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı, NOTCH2 geninde bulunan mutasyonlar ile ilişkili bir rahatsızlıktır. Bu gen, NOTCH2 adlı bir reseptörün üretim emrini verir. Reseptör proteinleri, anahtar deliğine uygun özellik taşıyan ligand olarak isimlendirilen belirli bölgelere sahiptir. Bir ligand, NOTCH2 reseptörüne bağlandığı zaman, sistemde bulunan birçok farklı hücre tipinin normal gelişimi ve fonksiyonu için önemli olan sinyalleri etkilemektedir. Yapılan çalışmalar, NOTCH2 reseptörü tarafından gelen sinyalin, kemik yapısının erken gelişimi için ve daha sonra kemik yapısının yeniden şekillenebilmesi için önemli olduğunu göstermektedir. NOTCH2 sinyalinin ayrıca kalbin, böbreklerin, dişlerin ve vücudun diğer bölümlerinin gelişiminde rol oynadığı bilinmektedir.

NOTCH2 geninde bulunan belirli bir bölgedeki mutasyonlar, Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı ile ilişkilidir. Oluşan bu mutasyonlar, NOTCH2 reseptörünün anormal derece de parçalanan bir versiyonuna yol açmaktadır. Sonuç olarak NOTCH2 reseptörü, sinyal durduktan sonra bile aktif olmaya devam edebilir. Araştırmacı kişiler, aşırı NOTCH2 sinyalinin Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı’nın çeşitli özellikleri ile ne kadar ilişkili olduğundan emin değiller.

Akro-osteoliz, osteoporoz ve diğer ayırt edici yüz özelliklerinin de dahil olduğu varsayılan hastalığın iskelet sistemi özelliklerinin, muhtemelen anormal kemik gelişimi veya yeniden şekillenmesinden kaynaklandığından şüphe edilmektedir. Aşırı miktardaki aktif NOTCH2 reseptörü üzerinden aşırı derecede sinyal verilmesi, eski kemik yapısının çıkarılmasını artırabilir, yeni kemik yapısı oluşumunu veya her ikisini de azaltabilir. Aşırı derecede bulunan aktif reseptörün, bu durumun diğer belirti ve semptomlarına nasıl katkıda bulunduğu ise net değildir.

Kalıtım Modeli

Hajdu-Cheney Sendromu Hastalığı otozomal baskın bir kalıtım ile aktarılır. Bu durum her hücrede bulunan, değiştirilmiş olan NOTCH2 geninin bir kopyasının bulunması için yeterli olduğu anlamına gelmektedir. Sendromun görüldüğü vakalarının çoğu, gende oluşan yeni mutasyonlardan kaynaklanır ve ailelerinde hastalık öyküsü bulunmayan kişilerde ortaya çıkmaktadır. Daha az yaygın olarak; bu hastalıktan etkilenen bir kişi, aile bireylerinden bu hastalığın genini alarak bir sonraki nesile aktarılmasını sağlar.