İçindekiler
Tanım
Cuterebriasis, Cuterebra isimli bot sineği cinsinin neden olduğu parazitik bir enfeksiyondur. Miyaz olarak da bilinen bu enfeksiyon türü gelinciklerde dahil olmak üzere memelileri etkileyen bir enfeksiyondur. Dişi Cuterebra yumurtalarını ya çimenlere (yoldan geçen herhangi bir sokak hayvanının kürküne sürterek) ya da direkt olarak yaban gelinciğinin üstüne bırakır. Memelinin vücudunun sıcaklığı yumurtanın çatlamasına neden olur. Daha sonra küçük sinek kurtçukları baş aşağı olarak memelinin derisine girer ve bir oyuk açar.
Zamanla kurtçuk büyür ve gelinciğin derisinde yumurta büyüklüğünde bir yumru oluşmasına neden olur. Üstelik olgunlaşan kurtçuk büyüdükçe evcil hayvanının etini çiğnemesini ve yemesini sağlayan ağız yapılarına sahip olur. Ancak kurtçuğu öldürmek için yumruyu ezmeye kalkışılmamalı. Bu durum evcil hayvanda alerjik ve hatta ölümcül bir reaksiyona neden olabilir. Yumruyu cerrahi yöntemle çıkarmak için hayvanı bir veterinere götürmek en iyi yol olacaktır.
Semptomlar ve Çeşitler
Kurtçuk tarafından oluşturulan ve genellikle boyunda, kürek kemiklerinin yakınında ya da ağız veya burunda bulunan deliklerden iki siyah nokta görünecektir. Bunlar kurtçuğun solunum yaptığı ve atık ürünleri (idrar benzeri bir madde) dışarı attığı kuyruk ucunda bulunan solunum delikleridir. Bu tür enfeksiyonun neden olduğu stres, gelincikte uyuşukluk, ateş ve iştah kaybına (anoreksiya) yol açabilir ve eğer kurtçuklar kazara beyne göç ederse, şunlara yol açabilir:
- Nöbetler
- Depresyon
- Körlük
- Koordinasyonsuzluk ya da olağandışı dönmeler
Nedenler
Gelinciği istila eden Cuterebra cinsi bot sinek kurtçukları.
Teşhis
Veteriner hekimine, semptomların başlangıcı ve bu durumu hızlandırmış olabilecek muhtemel olaylar da dahil olmak üzere gelinciğin sağlığı hakkında kapsamlı bir bilgi vermek gerekecektir. Sonrasında veteriner hekim, özellikle yaban gelinciğinin ateşi varsa veya iştahsızlık çekiyorsa, biyokimya profili, idrar tahlili, tam kan sayımı ve elektrolit panelini de içeren tam bir fizik muayene yapacaktır. Gelincikte Cuterebriasis varsa veteriner hekim, fizik muayene sırasında kurtçuğun içinde yaşadığı deliği görebilmelidir.
Tedavi
Veterineriniz delikleri büyütmeye ve kurtçukları pensle çıkarmaya çalışacaktır. Genellikle gelinciklere anestezi uygulanması, özellikle kurtçuklar cerrahi kesme gerektirecek kadar gömülüyse önerilir. Kurtçuğun herhangi bir parçasının evcil hayvanın içinde kalması, ciddi bir bağışıklık reaksiyonuna neden olabileceğinden veterinerinizin kurtçuğun tamamını çıkarması önemlidir. Bu arada, bot sineği kurtçukları yanlışlıkla beyne göç ettiyse, yaban gelinciğine – iltihap önleyici ilaçlar, antibiyotikler ve alerji ilaçları ile ön tedavi uygulandıktan sonra – paraziti öldürmek için Ivermectin verilebilir. Ancak bu tip vakalarda prognoz (hastalığın gidişatı) korunur.
Yaşam ve Yönetim
Kurtçuk çıkarıldıktan sonra açıkta kalan deliğin iyileşmesi zaman alacaktır. Ayrıca yaranın tamamı iyileşmeden önce çevresindeki derinin iltihabının akmasına ve soyulmasına neden olabilir. Veteriner ağrıyı hafifletmek için size uygun ilaçları temin etmelidir.
Önlem
Yüksek riskli bir bölgede ikamet ediliyorsa, veteriner hekim, Cuterebra kurtçuklarını öldürdüğü düşünülen Imidacloprid ve Fipronil gibi lokal pire ve kene ilaçları kullanmayı önerebilir. Gelinciği iç mekanlarda tutmak da enfeksiyon riskini azaltabilir.
Kaynak: https://www.petmd.com/ferret/conditions/skin/c_ft_bot_fly_infestation
Görsel Kaynak: https://images5.alphacoders.com/812/812594.jpg
Editör: Doğa DEMİRBAŞ