Gelinciklerde Aleut Hastalığı Nedir?

Tanım

Aleut hastalığı, yaban gelinciğinin ve başka bir yaban gelinciği olan vizonun etkileyen “provovirüsün” sebep olduğu bir hastalıktır.  Virüs yaban gelinciğinin vücudunda yayılırken vücudu korumakla görevlendirilen antikorlar böbreklere, dalağa, karaciğere ve dalak gibi organlarda toplanmış virüslere saldırarak organların zarar görmesine sebep olur.

Bu hastalığın tedavisi bulunmamaktadır. Eğer birden fazla yaban gelinciğinin bulunduğu bir evde bu hastalık gözlemlenirse tüm gelinciklerin aleut hastalığı testine girmesi gerekmektedir. Eğer test değeri pozitif çıkarsa ötenazi yaptırmak gerekmektedir.

Hastalığa yakalanmış gelincikler sağlıklı görünebilir ama taşıyıcıdırlar (durağın kalıcı form), zamanla kilo kaybı gözlenebilir(ilerleyici form), veya hastalanarak ölebilir(ilerleyici formun bir başka çeşidi.).

Gözlemlenen bazı vakalarda bu hastalığa yakalanan gelinciklerin taşıyıcı bile olmadan, hastalığı yenerek sağlıklı bir biçimde hayatlarına devam ettikleri gözlemlenmiştir (durağın form). Ne yazık ki bu hastalığa yakalanarak aşırı hasta olup ölen gelincik sayısı oldukça fazladır. Bu durum da hastalıktan kaynaklı ölümlerin gözükmesinin oldukça yaygın olduğunun bir örneğidir.

Semptomlar ve Çeşitler

• Solgunluk.
• Çok derin olan ve sürekli gözlemlenen uyku durumu.
• Kas ve kilo kaybı.
• Karında şişme/genişleme
• Siyahlaşmış dışkı
• Arka ayaklarda gözlemlenen zayıflık.
• Nörolojik belirtiler (yürümede zorluk, yürürken daireler çizmek, tökezleme, koma hali ve sersemlik.).

Nedenler

Başlangıçta aleut hastalığı vizonlarda gözlemlenmiştir. Daha sonra ise vizonlardan diğer gelincik türlerine bulaşmıştır. Bu hastalık çoğunlukla gelincikten veya vizondan diğer gelinciklere ve vizonlara vücutsal sıvılar (kan, idrar vb.) aracılığı ile aktarılmaktadır.

Teşhis

Veteriner hekiminiz gelinciğe elle muayene gerçekleştirecek. Muayene sonrasında gelinciğin yaşam geçmişi ile ilgili sahibiyle görüşme gerçekleştirirken kandaki kimyasal maddelerin değerlerine ve tam kan sayımı bakmak için kan tahlili, daha sonrasında ise idrar tahlili ve elektrolit tahlili yapacaktır.

Bu tahlillerin yanı sıra veteriner hekiminiz antikor seviyesine bakmak amacıyla karşı elektroforez gibi tahliller yapmak isteyebilir. Bu tahliller sonunda gelincik sağlıklı gözüküyorsa durağın kalıcı form veya durağın form ile hastalığı geçirmiş olabilir. Hekiminiz provovirüs varlığından emin olmak amacıyla immünofloresan antikor tahlili gerçekleştirebilir. Laboratuvar ortamında polimeraz zincirlenmesi reaksiyonları da incelenerek vücut içerisinde virüs olup olmadığı anlaşılabilir.

Tedavi

Eğer gelinciğiniz hastalığına rağmen sağlıklı gözüküyorsa; diğer hayvanlarınıza hastalık bulaşmaması açısından onu karantinaya alabilirsiniz. Eğer evinizde başka gelincikler varsa; provovirüsün evi istila etmesi ihtimaline karşı tüm gelinciklerin aleut hastalığı bakımında test ettirilmesi gerekmektedir.

Önlemler

Aleut hastalığı kendini virüs vücuda girdikten üç yıl sonra göstermektedir. Bu hastalıktan korunmanın en iyi yolu gelinciğinizi diğer gelinciklerden ve vizonlardan uzakta yetiştirmektir. Bunların yanında gelinciklerinizi test ettirmek (Özellikle içlerinde aleut hastalığına sahip bir gelincik varsa) ve test sonucu pozitif çıkan gelincikleri ayıklamak alınabilecek önlemler arasındadır. Ne yazık ki şu anda bu hastalığı önleyecek/tedavi edecek bir hastalık bulunmamaktadır.

Kaynak: https://www.petmd.com/ferret/conditions/endocrine/c_ft_aleutian_disease

Görsel Kaynak: https://images.wallpaperscraft.com/image/ferret_head_face_animal_44857_1600x900.jpg

Editör: Meryem Melisa KAR